In Friesland zijn sinds het einde van de negentiende eeuw meer dan 160 zuivelfabrieken gebouwd. Ruim een derde van de dorpen en steden had zo’n fabriek. Net als de kerk werd de zuivelfabriek een sociaal referentiepunt, een plek die de mensen in en rondom dorp of stad verenigde in een gemeenschappelijke activiteit, namelijk het maken van boter en kaas.

Van al die oude zuivelfabrieken zijn nog slechts enkele in bedrijf, en meer dan honderd zijn er – soms gedeeltelijk – afgebroken. Zuivelf...

Vanaf de Gouden Eeuw tot aan de Eerste Wereldoorlog kwamen elk voorjaar duizenden seizoenarbeiders vanuit Duitsland naar Nederland om de boeren te helpen bij de hooioogst. Ze werden hannekemaaiers, mieren of poepen genoemd. Individueel of in groepjes boden ze zich aan. Boeren in het noorden hadden gemiddeld twee tot vier hannekemaaiers aan het werk. Sommigen kwamen jaar na jaar terug bij dezelfde boer. Anderen handelden in linnenwaren. Deze ‘lapkepoepen’ vormden de basis van talloze winke...

Doof voor feiten argumenten. Verblind door honderden denkfouten. Een makkelijke prooi voor nepnieuws. Gevangen in filterbubbels. Zo is het heersende idee. Maar klopt het wel?

In dit boek verweeft filosoof Maarten van Doorn de jongste inzichten uit de psychologie, communicatiewetenschappen, filosofie en politicologie. Hij neemt ons mee op een reis langs verrassende onderzoeksresultaten en scherpzinnige filosofen en geeft nieuwe antwoorden op dringende vragen: Waarom geloven we wat we geloven? ...

Als je onterecht wordt veroordeeld voor een moord of andere zwaar misdrijf, kun je altijd nog terecht bij de Hoge Raad. Althans, op papier. De praktijk is anders, constateert wetenschapsfilosoof Ton Derksen. De Hoge Raad herziet een oordeel zelden. De bereidheid daartoe is simpelweg afwezig. Om dit te rechtvaardigen verlaat de Raad zich op strategieën die regelrecht in strijd zijn met objectieve waarheidsvinding, met het recht en met rechtvaardigheid.

Derksen trekt deze verregaande conclusi...

‘Cioran is zwart en cynisch, maar nooit grauw. Zijn stijl is lucide, geestig, scherpzinnig. In zijn werk komt geen saaie zin voor.’ — Jan Siebelink

Na het schrijven van dit even navrante als geestige slotstuk besloot de Roemeense denker Emil Cioran (1911-1995) dat hij ‘het heelal genoeg belasterd had’. Hij schreef niet verder. Bekentenissen en banvloeken is een boek met bijtende aforismen over verveling, erfzonde, orgasme, Stalin, Keats, Heidegger, Bach, de kerkvaders, islamitisch...

Hoe textielfabrikanten de Overijsselse natuur beschermden is een lang bewaard gebleven geheim. De Twentse textielfabrikant Gerrit Jan van Heek jr. zag negentig jaar geleden al het belang van natuurbescherming en gaf de aanzet tot de oprichting van wat nu de provinciale natuurbeschermingsorganisatie Landschap Overijssel is. Tegelijk riep hij andere fabrikanten op om het karakteristieke landschap te behouden en zorgvuldig om te gaan met cultuurhistorische waarden. In mei 1941, midden in de Twee...

'Logica. De kunst van het redeneren' is het eerste logicaboek van een vrouwelijke denker in Europa. Het is in

Amsterdam geschreven door de onterecht vergeten Josina Carolina van Lynden (1717-1791). In ruim driehonderd toegankelijke paragrafen praat Van Lynden de lezer bij over drogredenen, argumenten en argumentatietechnieken. Ze laat en passant zien dat het in haar tijd opkomende materialisme zich veelvuldig bedient van onjuiste redeneringen.

De pers noemde dit boek bij verschijning in 1770 ...

Dieren hebben hun eigen levensdoelen. Daarom mogen ze niet zonder meer als middel worden ingezet voor onze doelen. Dit (kantiaanse) standpunt werkte de Amerikaanse filosoof Tom Regan (1938-2017) uit in dit wereldberoemde boek. The Case for Animal Rights, een klassieker uit 1983, verschijnt nu voor het eerst in het Nederlands, met een nawoord van Michel Vandenbosch.

‘Het is misschien wel de meest consistente en meest onwrikbare verdediging van dierenrechten.’

Tom L. Beauchamp, Georgetown U...

Bijen hebben een piepklein zenuwstelsel. Hun hersenen hebben de grootte van een vierkante millimeter. In dit boek laat etholoog Lars Chittka zien dat bijen desondanks over opmerkelijke cognitieve vermogens beschikken. Ze zijn slim, hebben een persoonlijkheid, herkennen bloemen en menselijke gezichten, communiceren via een eigen taal, vertonen emoties, kunnen tellen en gebruiken eenvoudige gereedschappen. Ze leren van elkaar en weten problemen op te lossen. Bijen zien meer kleuren dan wij, maa...

In De mens is geen plaag betoogt Cees Buisman dat er best plaats is voor 10 miljard mensen op aarde, zoals de voorspelling voor het jaar 2100 luidt.

Buisman analyseert in dit essay scherpzinnig enkele van de problemen waarvoor de wereld zich gesteld ziet, voornamelijk het gebrek aan zoet water. Ook rekent hij af met clichés en komt hij met onverwachte, positieve oplossingen. Overbevolking is niet het probleem, het effect van ons handelen op de rest van de wereld heeft veel meer invloed. We s...