'Het leven verwezenlijkt onze droombeelden niet, maar vernietigt ze.' Fanny is een in het huwelijk teleurgestelde erfelijk belaste zenuwzieke jonge vrouw die verlangt naar iets groots. Door haar zenuwcrisissen faalt zij echter ook als huisvrouw en moeder. Haar onmacht om de werkelijkheid te verzoenen met haar droombeeld en haar schuldgevoelens drijven haar tot waanzin.

Marcellus Emants (1848-1923) is een van de weinige voorbeelden van het naturalisme in de Ne-derlandse literatuur en wordt gez...

Frederik van Eedens roman 'Van de koele meren des doods' is een klassieker uit de Nederlandse letterkunde. Toen het pas verschenen was echter, werd de schrijver van alle kanten fel bekritiseerd. De algemene toon van de kritiek was dat de medicus, Van Eeden was behalve schrijver ook psychiater, meer aan het woord was dan de dichter. Van Eeden heeft geprobeerd zich te verdedigen tegen die kritiek in een voorwoord bij de tweede druk. Hierin protesteert hij er tegen, dat men zijn werk beschouwd h...

De 'Julia' is het bekendste voorbeeld van het sentimentalisme in de Nederlandse letterkunde. Tevens is het een bijdrage tot de ontwikkeling van de roman, een genre dat in de 18e eeuw nog in de kinderschoenen stond. De roman was in die tijd een zeer omstreden tak van literatuur. Zulke geschriften zouden slechts leiden tot tijdsverspilling en ondermijning van de zeden. Men moet de 'Julia' niet als representatief zien voor Feiths gehele oeuvre. Het boekje vertegenwoordigt slechts een fase uit zi...

Martha de Bruin, een eenvoudig burgermeisje, wordt door een godsdienstige moeder in betrekkelijke afzondering en onwetendheid van de 'wereldse dingen' opgevoed. Door een vriendin wordt zij overgehaald om in een modezaak te gaan werken. Hier komt zij in aanraking met andere meisjes, raakt zij langzamerhand los van haar vroegere eenzelvigheid en wordt zij ook meer en meer afvallig van haar religieuze beginselen. Zij leest romans tot diep in de nacht en leert wensen te koesteren die zij voorheen...

'De stille kracht' is een zogenaamde Indische roman en gaat over de tegenstelling Oost-West. De roman speelt zich af in Laboewangi op Java. De resident aldaar, Otto van Oudijck, vertegenwoordigt het westen als de kolonisator en overheerser van het oosten. Maar deze Van Oudijck, een sympathiek mens die het goed meent en hard werkt, begrijp het land niet, hij heeft geen oog voor de cultuur, hij benadert de zaken rationeel, voelt niet de mystiek. Daarnaast is Van Oudijck ook blind voor wat er ge...

Een zwerver verdwaald is het vervolg op Een zwerver verliefd en is al even meesterlijk geschreven. De melancholieke eenling Tamalone reist naar Venetië en komt aldaar met velerlei figuren in contact.

Arthur van Schendel (1874-1946) was een van de belangrijkste prozaïsten van de eerste helft van de twintigste eeuw. In 1938 werd hij officieel voorgedragen voor de Nobelprijs voor Literatuur. Hem werd voor zijn proza postuum de eerste P.C. Hooftprijs (1947) toegekend. De bekendste romans van Van...

Het grijze kind is een roman over een vroegwijs kind; een kind met de blik van een grijsaard; een kind dat al veel beleefd heeft; een kind met die onbestaanbare voorlijkheid van begrip.

'Met een ironische, onthullende blik ziet het grijze kind het dwaze burgermansmilieu waarin het opgroeit. Zijn scherpe observaties werden genoteerd door Theo Thijssen, wiens geestige pen er een boek van maakte dat al tientallen jaren velen in ons land dierbaar is en stellig nog duizenden nieuwe vrienden maken ...

Een liefde (1887) is het romandebuut van Lodewijk van Deyssel en is de eerste naturalistische roman in Nederland. De hoofdpersoon, Mathilde, is een naar liefde hunkerende jonge vrouw die zich teleurgesteld voelt in haar huwelijk.

Van Deyssel schreef zoals er niet eerder in het Nederlands geschreven was, niet alleen de stijl was origineel, het was ook de eerste roman waarin zeer expliciet de seksuele extase van een jonge vrouw wordt beschreven.

Het boek veroorzaakte een hoop commotie, de mees...

Louis Couperus

Noodlot

Louis Couperus (1863-1923) wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers uit de Nederlandse literatuur. Hij is auteur van een enorm oeuvre van o.a. psychologische romans, historische romans, reisimpressies, etc. Zijn meest bekende, of best overgeleverde, romans zijn de zgn. Haagse romans die als thema het verval van de gegoede bourgeoisie hebben. Een van de belangrijke thema's in Couperus' werk is het noodlot.

De korte fatalistische roman Noodlot ga...

Pallieter is misschien wel de meest succesvolle Vlaamse roman ooit. In ieder geval is het een juweel van hartveroverende spontaniteit waar de levensvreugde vanaf spat. Het heerlijke boek werd in vele talen vertaald en maakte Felix Timmermans (1886-1947) in één klap beroemd.