Aan de hand van uitvoerig en nieuw bronnenonderzoek beschrijft Paul Estié de geschiedenis van de Hersteld Evangelisch-Luthersen in Amsterdam. Deze begint in 1791 met de afscheiding van een deel van de bestaande Amsterdamse Lutherse gemeente en eindigt in 1836 met de officiële erkenning en ondersteuning van het Hersteld Evangelisch-Luthers Kerkgenootschap door de staat. Als door een vergrootglas biedt dit boek zicht op ruim vier decennia boeiende en soms uiterst bewogen Amsterdamse kerkelijk...

Al eeuwen plaatsen nabestaanden en omwonenden een kruis op de plek waar iemand door geweld om het leven is gekomen. Deze moordkruisen vinden hun oorsprong in het gebruik van de zoenovereenkomst waar de dader soms een kruis moest oprichten op de moordplek. Bij het kruis diende de voorbijganger te bidden voor het zieleheil van het slachtoffer. Veel moordkruisen zijn in de loop der eeuwen verdwenen, maar her en der in Nederland bevinden zich op verschillende locaties nog moordkruisen. Veel van d...

In 'Meten en tellen' presenteert historicus en schrijver Peter van Druenen een nieuwe methode om de inwonertallen van steden in de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw te kunnen inschatten. Nieuw is het feit dat er hoofdzakelijk gebruik wordt gemaakt van oude stadsplattegronden en veel minder van de gebruikelijke bronnen zoals doop- trouw-, begraaf- en poorterboeken. Voor de zestiende eeuw gebruikt Van Druenen de beroemde stadskaarten van Jacob van Deventer en voor de zeventiende eeuw di...

Lodewijk XIV (1638-1715) is de koning der koningen. Als absolute vorst vormde hij het onderontwikkelde en feodale Frankrijk om tot een gecentraliseerde staat die de machtigste natie van Europa werd. Eeuwige roem verwierf Lodewijk XIV dankzij Versailles, dat hij omtoverde van een jachtslot tot een van de grootste en mooiste kastelen ter wereld. Zijn boeiende levensverhaal biedt een wervelwind aan veldslagen, intriges, minnaressen, kunst, mysteries etc. Ook in onze contreien liet de Zonnekoning...

Menig jonge man ging in de zeventiende eeuw op Grand Tour: een educatiereis die hen onder andere tot Frankrijk en Italië bracht. Tijdens deze reis, die onderdeel was van hun algemene opvoeding, deden zij ervaringen en kennis op die werden bijgehouden in een reisjournaal. Deze verzameling reisjournalen brengt in kaart hoe jonge reizigers reflecteerden op hun eigen identiteit en hoe zij een gunstig beeld van zichzelf presenteerden, als wereldburger en vrome protestant, voor familie die thuis m...

Het woord ‘kruid’ heeft in de zestiende eeuw een bredere en minder neutrale betekenis dan tegenwoordig. Het gaat niet om wat wij heden ten dage kruiden noemen, maar om (nuttige) planten in het algemeen. De geneeskrachtige kant van planten heeft Coornhert voor ogen als hij de titel Kruythofken bedenkt. De dialogen in dit boek zijn op te vatten als een krachtig medicijn tegen wat Coornhert als de ziektes van zijn tijd ziet: ziektes van het verstand.

De mislukte Verlichting gaat over de groeiende kloof tussen een Verlichting van de elites en een Verlichting die de hele samenleving wilde verheffen door het bewustzijn, de vrijheden en het algemene opleidingsniveau van de mensheid te verhogen. Jonathan Israel legt uit waarom de beweging richting democratie en radicale secularisatie van de westerse Verlichting in talloze landen – vooral in Europa en Noord- en Zuid-Amerika – uiteindelijk faalde. De radicale Verlichting werd na aanvankelijk...

Op 5 mei 1821 sterft Napoleon op Sint-Helena, een godvergeten eiland in de Atlantische Oceaan. Na zijn nederlaag in Waterloo (1815) meenden de geallieerden dat de ‘kleine korporaal’ langzaam vergeten zou raken. Napoleon verloor wel zijn laatste veldslag, maar zijn invloed is nog tot op vandaag merkbaar.

De Franse keizer deed ook Brugge aan, toen een ingeslapen provincie-stadje. Hij kwam er twee keer op bezoek, namelijk als populaire consul in 1803 en als absolutistisch keizer in 1810.

G...

De naam Robert Hennebo wordt vandaag de dag nog slechts geassocieerd met sterke drank. Dit dankt de dichter aan zijn bekendste werk, Lof der jenever, dat nog steeds wordt herdrukt. Behalve schrijver van dit humoristische lofdicht is Hennebo echter ook soldaat geweest, kroegbaas, acteur aan de Amsterdamse schouwburg, speculant in de windhandel van 1720, zwerver, vertaler en makelaar. Zijn belevenissen bieden genoeg stof voor een vermakelijke schelmenroman. Gerard Schelvis en Kees van der Vloed...