Niet Erasmus maar Pierre Bayle (1647-1706) draagt de bijnaam 'filosoof van Rotterdam'. Behorend tot de vervolgde protestantse minderheid in het absolutistische Frankrijk van Lodewijk XIV vond hij in 1681 onderdak in de vrije Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Bayle was geen academisch filosoof, maar een 'philosophe' zoals Voltaire en Diderot die met zijn scherpe pen vriend en vijand geselde.

Zijn Dictionaire historique et critique is een encyclopedie die voor veel verlichtingsdenkers d...

Judith Butler, Toni Negri en Slavoj Zizek zijn zonder twijfel drie van de bekendste en belangrijkste linkse denkers van dit moment. Ze hebben baanbrekend werk verricht in het denken over gender, arbeid en ideologie. Maar net als bij veel andere filosofen is hun werk soms moeilijk toegankelijk en vereist vaak nogal wat voorkennis. Sebastien Valkenberg spreekt zelfs over de 'postmoderne abracadabra' van filosofen als Butler en Zizek. Hun werk dreigt hun werk eenzelfde plaats in te nemen als Ma...

Thomas van Aquino (1224/5-1274) staat bekend als een van de belangrijkste theologen uit de christelijke traditie. Daarnaast is hij ook een groot en origineel filosoof. Hij leefde in de Middeleeuwen, in een tijd waarin, via de Arabische filosofen, de filosofie van Aristoteles geïntroduceerd werd aan de universiteiten in de westerse wereld.

Het geschrift 'Over het zijnde en het wezen' bevat een boeiende filosofische analyse van de grondstructuur van de werkelijkheid in haar diverse geledingen....

Wat hebben we nodig om ons leven als zinvol te kunnen ervaren? In 'Stiefkind van de rede' staat de samenhang tussen menselijke zingeving en traditie centraal. Peter Abspoel laat zien hoe gemakkelijk er een kloof ontstaat tussen wat we echt nodig hebben en wat we denken nodig te hebben.

In het moderne westerse denken is het geloof in de rede en de vooruitgang over het algemeen de norm. We zijn geneigd traditie te zien in eenvoudige en nostalgische beelden en vooruitgang te denken als de afsta...

Vertaald door Piet Gerbrandy

Ingeleid en toegelicht door Piet Gerbrandy en Guusje van der Meij

De eerste helft van de twaalfde eeuw was een periode van ongebreidelde creativiteit. In Tours aan de Loire schreef Bernard Silvestris een verbluffend werk, waarin vrolijke poëzie en filosofische dialogen gecombineerd zijn om een wonderlijk verhaal te vertellen over het ontstaan van het universum en de constructie van de mens, een schepsel dat even breekbaar als inventief is. Bernard baseerde zich o...

Wat drijft je, wat beweegt je, bij wat je doet, bij de manier waarop je leeft? Zulke vragen zijn niet zo eenvoudig te beantwoorden, maar ze raken wel de kern van ons leven. Vaak genoeg hebben onze diepste drijfveren te maken met achterliggende emoties, zoals angst, liefde, geloof of vertwijfeling. Over elk van deze vier ‘drijfveren’ schreef de Deense filosoof Søren Kierkegaard een heel boek, soms zelfs meerdere.

Aan de hand van Kierkegaards ideeën brengt Andries Visser op een eenvoudige...

Elke fatsoenlijke samenleving respecteert algemene mensenrechten, zoals onder andere vastgelegd in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens. Maar waar ligt de bakermat van het idee dat de mens grondrechten heeft en waar werden ze voor het eerst nader gespecificeerd?

In de christelijke wereld werd eeuw na eeuw geleerd dat ze te vinden zijn in de Bijbel, met Jezus als woordvoerder. In meer seculiere kring worden vooral de verlichtingsdenkers als voornaamste inspiratiebron gezien, me...

Is er leven na de dood? Steeds meer mensen in onze moderne westerse cultuur denken van niet. We leven maar één keer en zijn zo in het ‘you only live once’-tijdperk beland. Maar als alles eindigt in het grote Niets, heeft ons leven dan nog wel zin? Is het beste dan maar: zoveel mogelijk genieten en maakt dat ons leven dan toch nog de moeite waard?

In dit boek onderzoeken we de angst voor de dood en hoe die de afgelopen eeuwen is geëvolueerd. We bekijken hoe denkers, dichters, schrijver...

De 'Phaedo' is wellicht Plato's meest bekende dialoog, die in de westerse wijsbegeerte de onbetwiste status van een klassiek werk heeft verworven. De dialoog toont ons Socrates die op de laatste dag van zijn leven in de gevangenis met vrienden discussieert over het lot van de ziel na de dood. Aan het einde van een dag vol van filosofie krijgt Socrates de beker met het gif te drinken en legt hij zijn lichaam neer om te sterven. In zijn onlosmakelijke eenheid van filosofische argumentatie en dr...

Jan Amos Comenius, grondlegger van de pedagogiek, heeft ook naam gemaakt als theoloog, filosoof en diplomaat. In alles wat hij deed, streefde hij onvermoeibaar naar het verbeteren van de menselijkheid van de mensheid.

Comenius, in 1592 in Tsjechië geboren, leefde ten gevolge van onderdrukking en oorlogsgeweld als een opgejaagde vluchteling in verschillende landen in Europa. In de laatste veertien jaar van zijn leven, tot zijn dood in 1670, woonde hij in Amsterdam. Hij schreef er boeken en ma...