‘Hooghouden kietelt de hersencellen. Twee filosofen, René ten Bos en Peter Henk Steenhuis, die tekeergaan over hun favoriete balspel. Ze mijmeren, beschouwen, bespiegelen, duiden, citeren, denken, interpreteren erop los, pochen met hun kennis en maken ons deelgenoot van hun gedachtewereld over voetbal op een manier die totaal uniek is. Gelul, maar dan anders, heel anders. Intelligent gelul. Ga lezen…’

– Theo Maassen

René ten Bos (1959) is hoogleraar filosofie aan de Faculteit der Ma...

Bruno Latour is de eerste grote filosoof die de wereld systematisch in termen van netwerken denkt. Hij laat op intrigerende wijze zien hoe talloze uiteenlopende zaken zich met elkaar moeten vervlechten om bureaucratische organisaties, wetenschappelijke theorieën, complexe technologieën en menselijke samenlevingen tot stand te brengen. Als grondlegger van de zogenoemde actor-netwerktheorie speelt hij al meer dan veertig jaar een prominente rol in debatten over wetenschap, politiek, technolog...

De milieuproblematiek staat pas sinds kort op de agenda als een fenomeen dat de mensheid bedreigt. Toch blijkt het negentiende-eeuwse gedachtegoed van Karl Marx verrassende inzichten te bieden om deze actuele problemen te duiden. Marx laat zien dat het menselijk ingrijpen in de natuur leidt tot zelfvervreemding: de mens ondermijnt zijn bestaan als een wezen dat zelf deel uitmaakt van de natuur. Deze zelfvervreemding cumuleert in de kapitalistische samenleving.

Marx lezend zien we dat de milie...

Migratie, nationalisme, diversiteit en overheden die individuele vrijheden van burgers inperken – veel actuele thema’s roepen discussie op over de manier waarop we met elkaar samenleven. Wat kunnen we verwachten van een ander? Wat kunnen we verwachten van de overheid? En hoe geven we democratie vorm? Met deze vragen raken we aan het veelzijdige en complexe concept burgerschap.

Burgerschap verwijst naar een juridische status, naar politieke participatie en naar een gemeenschapsgevoel. Maar...

An open educational and open-ended resource for whomever is interested in philosophical thinking. In this scholarly handbook you find two kinds of chapters. First, there are chapters that provide a broad introduction into a specific philosophical subdiscipline, such as political philosophy, epistemology or metaphysics. As this collection covers most of the sub-disciplines currently taught at Western philosophy departments, you can legitimately claim that you have been introduced to Western â€...

Wat maakt ons tot mens? Traditioneel beantwoorden filosofen deze vraag door te wijzen op ons denkvermogen, maar dit antwoord is problematisch. Als computertechnici in staat zouden zijn om ons denkvermogen na te bootsen in machines, dan zouden we robots ook als mensen moeten beschouwen. Onderzoek naar de cognitie van dieren en planten laat bovendien zien dat ons denkvermogen niet zo uniek is als we dachten. Elke grens die we trekken tussen mensen en niet mensen lijkt zo te vervagen.

Dit boek o...

Een aforisme van Heraclitus, ‘De Natuur houdt ervan

zich te verbergen’, houdt de westerse filosofie al bijna

vijfentwintig eeuwen bezig. De Franse filosoof Pierre

Hadot schreef in 2004 een geschiedenis van de westerse

filosofie in het perspectief van dit aforisme en het

beeld van de sluier van Isis. Moet de mens zich heer en

meester maken van de natuur, of kan niemand de sluier

van de geheimen van de natuur oplichten, behalve

de dichter en de kunstenaar?

Pierre Hadot neemt de lezer mee op...

In Van Aristoteles tot algoritme behandelt Guido van der Knaap de (on)mogelijkheden van kunstmatige intelligentie tegen de achtergrond van de filosofische traditie.

Kunstmatige intelligentie is grotendeels het domein van technici en programmeurs en van grote bedrijven als Google. Ze wordt gebruikt in praktische toepassingen als gezichtsherkenning, vertaalmachines en schakende computers. Maar met de opkomst van kunstmatige intelligentie rijzen er ook fundamentele vragen. Kan een machine zonde...

In de culture wars bestoken partijen elkaars culturele stellingen met claims en verwijten over identiteit, zelfbegrip en sociale tegenstellingen. Cultuurmarxisten, social justice warriors, alt‑righters, incels, populisten en woke activisten strijden in kwesties als Black Lives Matter en #MeToo over voorrechten en achterstelling – soms met ironie, soms verbitterd, maar altijd vanuit de vaste overtuiging van een gelijk dat is verbonden met de eigen identiteit. Juist in die stellige overtuig...

Een korte, heldere beschrijving van bewustzijn is

vrijwel onmogelijk te geven, maar we weten allemaal

hoe het ‘voelt’ om ons ergens van bewust te zijn. Hersenwetenschappers

en filosofen proberen dit raadsel

te ontrafelen door uit te zoeken hoe het bewustzijn

werkt en wat het precies doet.

Dit Elementaire Deeltje geeft een actueel overzicht

van de belangrijkste overwegingen, argumenten,

theorieën en experimenten over het bewustzijn. Kunnen

we ooit begrijpen hoe uit elektrische activiteit in

de grijze cellen van ons brein een rijke binnenwere...