Wie ‘zeventiende eeuw’ zegt, denkt al snel aan Rembrandt, Amalia van Solms, Huygens, Van Schurman, en Spinoza, aan de VOC en aan pompeuze grachtenpanden vol weelde en schatten. De Republiek der Verenigde Nederlanden was in de zeventiende eeuw dan ook een politieke grootmacht, met wereldwijde handelsbelangen en een toonaangevend cultureel leven. Deze Nederlandse 'gouden eeuw' is vaak geroemd vanwege zijn religieuze tolerantie, artistieke creativiteit en economische innovatie. Tegelijkertij...

De Franse Revolutie en Napoleon: de twee verhalen uit de westerse geschiedenis die het meest tot de verbeelding spreken, in een bevattelijke en meeslepende vertelling.

Napoleon fascineert. Hij is een van de meest invloedrijke figuren uit de geschiedenis. Maar Napoleon roept ook enorm veel vragen op. Hoe kwam het dat een onbekende Corsicaan erin slaagde om de Franse bevolking ervan te overtuigen dat hij de man was op wie iedereen zat te wachten? Wie was de keizer die vechtend door Europa trok,...

Waarom hebben de Australische aboriginals niet de wereld veroverd? Of de Mexicaanse indianen of de Amerikaanse nomaden? Wat is bepalend voor de ontwikkeling van volkeren? Zijn dat genetische verschillen of spelen andere oorzaken een rol?

Jared Diamond toont op toegankelijke wijze aan dat volkeren zich verschillend hebben ontwikkeld als gevolg van klimatologische en bacteriologische factoren. Genetische factoren blijken ondergeschikt. De ontwikkelde delen van de wereld hebben hun positie niet ...

Uitdagingen in de waterhuishouding

Door klimaatverandering wordt extreem weer steeds normaler. Zomers worden droger en zware neerslag is geen uitzondering meer. We ervaren vaker de gevolgen hiervan: overstromingen in Zuid-Limburg, een lage waterstand in de Hollandse polders en droogte op de akkers. Nederland staat voor grote uitdagingen op het gebied van waterhuishouding. Dit lijkt buiten de macht van de inwoners te liggen, maar is dat wel zo?

Een veelzijdig beeld van waterschapsdemocratie

Zo...

Abraham Kuyper (1837-1920) was een wonderkind ‘met tien hoofden en honderd armen’. Hij schreef meer dan tweehonderd boeken, was een fanatieke bergbeklimmer en reisde de halve wereld rond.

Rond 1900 was hij een dominante figuur in politiek en samenleving. We kennen hem als oprichter en Kamerlid van de ARP, en ook als stichter van een Amsterdamse universiteit en van de Gereformeerde Kerken. Uiteindelijk werd hij premier van alle Nederlanders. Als een staatsman werd hij ontvangen doo...

Ons beeld van de Middeleeuwen hangt aan elkaar van onuitroeibare clichés. Men denkt aan nobele ridders, hoofse liefde en lichtende kathedralen, duistere kerkers, roofzuchtige drakenschepen en de Zwarte Dood. Maar dit tweekoppige beeld is het product van Renaissance en Romantiek. Het is gebaseerd op beperkte, door de verbeelding vertekende aspecten van deze lange en complexe periode uit de Europese geschiedenis. Want in recent onderzoek wordt de duizend jaar tussen 500 en 1500 vooral gezien a...

In archieven, bibliotheken en musea over de hele wereld liggen Nederlandse koloniale bronnen: kilometers aan brieven, verslagen en dagboeken, en depots vol afbeeldingen, kaarten en objecten. Maar de informatie in dit enorme koloniale archief spreekt niet voor zich. Hoe is dit bronnenmateriaal gevormd en welke gevolgen heeft dat voor historisch onderzoek? Hoe ga je als historicus om met racisme, oriëntalisme en eenzijdigheid in koloniale bronnen? En hoe deden historici dat de afgelopen eeuwen?

Dit boek biedt handreikingen aan onderzoekers in drie stappen. Deel I bespreekt de diepe verstrengeling van geschiedschrijving met overzeese handel en koloniaal bestuur, en toont hoe die ook na de formele dekolonisatie nog sporen achterlaat in de historiografie. Deel II richt zich op methodologie. Het behandelt hoe en waarom koloniale bronnen gevormd zijn en biedt aanknopingspunten om die opnieuw, vanuit verschillende perspectieven, te analyseren. Deel III geeft een praktisch overzicht van belangrijke archieven, collecties en typen bronnen: uiteenlopend van overheids- en bedrijfsdocumenten tot mondelinge overleveringen, van kerkelijke rapporten tot scheepsjournalen, en van foto’s tot digitaal materiaal...

Dit boek brengt je achter de schermen van het historisch onderzoek. Het maakt duidelijk wat historici doen, hoe ze dat doen, en waarom ze dat doen.

Historici willen antwoorden vinden op vragen over mens en maatschappij in het verleden. Tijdens hun onderzoek moeten ze evenwel een aantal spelregels volgen. Eerst zoeken ze naar getuigenissen uit eerste hand, en dat kunnen teksten, interviews, beelden of artefacten zijn. Na de kritische doorlichting van dat bronnenmateriaal vergelijken ze hun bev...

'Geschiedenis schrijven! Wegwijzer voor historici' biedt (aankomende) historici heldere richtlijnen voor de verschillende fasen van historisch onderzoek. Hoe kom je tot een goede vraagstelling? Hoe ga je om met de bronnen van het verleden? Hoe baan je je een weg door de literatuur? De wegwijzer maakt de lezer vertrouwd met de invloed van de digitalisering op het historisch handwerk en toont de geldende standaards met betrekking tot een geschreven of gesproken historisch betoog. Geschiedenis s...

Elke samenleving in elke tijd kent vormen van omgaan met het verleden. In de geschiedenis zoeken we naar antwoorden op de vragen wie we zijn en hoe we zo zijn geworden. Geschiedenis groeide in de negentiende eeuw uit tot een wetenschappelijke discipline. Nieuw was het vak niet, al in de Griekse oudheid waren er geschiedschrijvers. In het Elementaire Deeltje Geschiedenis maakt Chiel van den Akker duidelijk wat iedereen over geschiedenis zou moeten weten. Dit doet hij in zeven thema’s aan de ...