In oktober 1785 brak op de Neptunus een slavenopstand uit, kort voordat het in Amsterdam uitgeruste schip de oversteek van Afrika naar Amerika zou maken. De muitende slaven slaagden er zelfs in de macht op het schip over te nemen. In de daaropvolgende uren ontbrandde een hevig vuurgevecht rondom het schip, waarbij de Nederlanders steun kregen van vele tientallen bewapende Afrikanen en Engelsen die met allerlei vaartuigen toegeschoten waren. Een enorme explosie in de kruitkamer maakte een eind...

Lag het gehucht Deelen in de middeleeuwen al op een kruispunt van handelswegen, ook in de meer recente geschiedenis was Deelen een centrum, maar dan voor militair luchtverkeer. 'Fliegerhorst Deelen' werd in 1940, direct na de Duitse inval, aangelegd op de vliegroute van Engeland naar het Ruhrgebied. Weinig Nederlanders beseffen dat hier tussen 1940 en 1945 een hevige luchtoorlog tussen Engeland en Duitsland is uitgevochten. Over die recente Duitse luchtvaartgeschiedenis is, in tegenstelling t...

Er is sinds de publicatie van de driedelige Geschiedenis van de oude Nederlandse walvisvaart van de Zuid-Afrikaanse economisch historicus C. de Jong (1972, 1978 en 1979) veel verder onderzoek gedaan naar allerlei facetten van het Nederlandse walvisvangst verleden. In masterscripties, proefschriften en in tijdschriftartikelen kwamen nieuwe gegevens aan het licht. Ook is recentelijk over de Nederlandse deelname aan de moderne walvisvangst met de “Willem Barendsz” gepubliceerd waarbij aspect...

Ridders spreken nog steeds tot de verbeelding. Bij het woord denkt men al gauw aan geharnaste krijgers te paard, die er dapper op uit trokken om het onrecht in de wereld aan te pakken. De realiteit is vaak een stuk minder romantisch, al werd in de middeleeuwen het ridder-ideaal in vele teksten verheerlijkt en zijn er talloze platen overgeleverd waarop de chevalier en zijn heldendaden staan afgebeeld. De Manessische Liederhandschrift (veertiende eeuw) is daar een beroemd voorbeeld van.

In Ri...

Het Amsterdamse Oosterdok was oorspronkelijk een met palen omgeven deel van het IJ, waarbinnen zeeschepen veilig konden liggen en waar de kostbaarheden van de Oost-Indiëvaarders werden overgebracht naar de VOC-pakhuizen. Op het 17de-eeuwse eiland Kattenburg kreeg de admiraliteit een vaste plaats. Het eigenlijke Oosterdok ontstond in 1832 door de aanleg van de Oosterdoksdam, waardoor de haven geen last meer had van het getij van de Zuiderzee. Met de opening van het Noordzeekanaal beleefde het...

Nederland heeft met Zweden de hoogste caravandichtheid ter wereld. En dat is niet voor niets. Want wij willen wel op avontuur, maar dan met zelf gezette koffie en ons eigen bed aan de trekhaak.

Met het hele gezin in dat knusse huisje werd de caravan in de jaren vijftig een metafoor voor de wederopbouw. De eerste grote aankoop is gedaan en de vrijheid lonkt - en het verenigingsleven, met speciale kampeerterreinen, rally's en happy hour. En in de jaren zestig en zeventig lift de caravan naadl...

Muziek maken voor de koning is van alle tijden. De Bijbel verhaalt al hoe de jonge harpspelende David de somberheid van koning Saul probeert te verdrijven. Optredens voor royals en het onderwijzen van koningskinderen geven musici status. Vorsten profiteren van het inhuren van beroemdheden. Zeker in de periode 1700-1900. De relaties zijn soms close. Händel verzekert zich van de aandacht van zelfs twee koningshuizen. Gluck, Haydn, Mozart, Beethoven en uiteindelijk Wagner betreden daarna met wi...

Op de plaats van de Stopera in Amsterdam lag ooit Vlooienberg, een aangeplempt eiland in de Amstel. In de zeventiende eeuw ontstond hier een levendige migrantenbuurt met houthandelaren, kooplieden, middenstanders, ambachtslieden, enz. van alle religieuze gezindten en uit alle hoeken van de wereld. Het eiland vormde het kerngebied van de Amsterdamse Jodenbuurt, tot de vernietigingen in de twintigste eeuw.

Maarten Hell reconstrueert het dagelijks leven vanaf de aanleg in 1596 tot 1815. Hij laa...

De maandbladen uit de Très Riches Heures du duc de Berry behoren wereldwijd

tot de bekendste miniaturen uit de middeleeuwen. Veel minder bekend is dat de

kunstenaars hiervan uit Nijmegen komen. Zij zijn de eerste Noord-Nederlandse

schilders van Europese allure. De ateliers van de schilders-dynastie Maelwael-

Van Lymborch waren vanaf 1366 in de hoofdstad van het hertogdom Gelre

gevestigd. Rond 1400 traden Johan Maelwael en zijn drie jonge neven Herman,

Paul en Johan van Lymborch in dienst van...

Het biologisch levensritme van waken en slapen kent, wat de mensheid

betreft, een opvallend cultureel en sociaal omhulsel. De diversiteit in

slaapgedrag is deels in kaart gebracht door etnografisch veldwerk,

maar niet voldoende. Terwijl het een noodzakelijke aanvulling biedt op

het slaaponderzoek door medici, biologen en psychologen. Met zijn

antropologische benadering van slaapgewoontes laat Henk Driessen

ons de primaire levensbehoefte die slapen is nog beter begrijpen.