Nationale geschiedenis is volop in discussie, niet alleen in Nederland. Terwijl een canon ankerplaatsen en vensters probeert te bieden, brengt de multiculturele samenleving aanspraken op erkenning en inclusie met zich mee en eisen conservatieven behoud van het traditionele geschiedverhaal. Moet nationale geschiedenis verbinden, een thuis bieden, confronteren, aanklagen of verzoenen? In haar maatschappelijke functie is geschiedenis vooral een ‘willenschap’. Dat is altijd zo geweest. Van en...

Van den vos Reynaerde geldt als hét meesterwerk van onze middeleeuwse letterkunde, en misschien wel van de hele Nederlandse literatuur. Wat is het geheim van deze klassieker, die in elke tijd ook leest als een moderne roman, en die zoveel heeft betekend voor zovelen?

Met de eruditie van de kenner en het enthousiasme van de liefhebber besloot Frits van Oostrom om een boek te wijden aan de Reynaert, met het doel te laten zien wat deze tekst zo uniek maakt voor al die generaties lezers en onderz...

In De stormachtige zestiende eeuw brengt bestsellerauteur Simone van der Vlugt de woelige periode tot leven waarin Alkmaar en andere Noord-Hollandse steden moedig weerstand boden aan het Spaanse Rijk. Ze vertelt dit verhaal aan de hand van de lotgevallen van een aantal telgen van de vooraanstaande familie Van Foreest. We maken kennis met Jorden, die vanuit Haarlem naar Alkmaar kwam, en met drie van zijn kinderen: zijn dochter Geertruid, die het aanlegde met een geloofshervormer, zijn zoon Pie...

In 2025 vieren we het 750-jarig bestaan van Amsterdam. In die lange periode is de stad voortdurend uitgebreid en veranderd. De wederopbouw na de laatste grote stadsbrand van 1452 is waarschijnlijk het meest bepalend geweest voor hoe de binnenstad er tegenwoordig uitziet. De keuzes uit de Middeleeuwen vormen de basis van Amsterdams huidige gebouwde erfgoed. Maar anders dan over de zeventiende eeuw en later is er over het vroege Amsterdam veel minder bekend en onderzocht.

Gabri van Tussenbroek...

Hercules op de tweesprong, aarzelend tussen de weg van de deugd en van de ondeugd. Het is een oud, maar blijvend actueel beeld van de mens. Misschien in onze tijd wel actueler dan ooit. Want we zijn de weg kwijt als nooit tevoren. De geesten zijn verward, de zielen onrustig, de levens ongelukkig.

Andreas Kinneging geeft in Hercules op de Tweesprong een messcherpe analyse van de ontreddering en de oorzaken ervan: het onrealistische denken van Verlichting en Romantiek; de afgoderij van vrijheid...

Voor God en den Congo! vertelt het verhaal van Witte Pater Albert Smulders, lange tijd vroom priester en toegewijd missionaris in Congo, die over geloofszaken in conflict raakte met zijn oversten en zijn familie. Zijn Afrikaanse avontuur speelt zich af van 1906 tot 1917, tegen de achtergrond van het koloniale schrikbewind van koning Leopold II, die het immense Congo tot 1908 in persoonlijk bezit had. Als Albert vervroegd terugkeert naar Nederland en daar zijn dissidente geloofsopvattingen aan...

Van Kloos, Gorter en Henriette Roland Holst, via A. Roland Holst, Bloem en Nijhoff tot Marsman, Engelman en Vasalis

Rond 1900 ontstaat een nieuwe poëzie en vooral een nieuw idee van poëzie. Dan komt de Beweging van Tachtig in de mode en spannen dichters, critici en essayisten zich in zich de moderne dichtprincipes eigen te maken en naar hun hand te zetten. Uitgevers, publiekstijdschriften en het literatuuronderwijs zijn drukdoende die nieuwe creaties en opvattingen te verspreiden. Zo ontstaa...

Het nationaalsocialisme als rancuneleer is een van de bekendste essays van Menno ter Braak (1902-1940), waarin hij vlijmscherp de ware aard van het nationaalsocialisme blootlegt.

Onze democratie is gericht op gelijke rechten voor iedereen, terwijl dat in de praktijk onhaalbaar is, maar juist dit principe leidt tot maatschappelijke spanning en rancune. Ter Braak ziet rancune als een van ‘de meest essentiële verschijnselen van onze cultuur’ en een voedingsbodem voor populistische bewegingen.

Bas Heijne schreef voor deze uitgave een inleidend essay dat laat zien hoe actueel het essay van Ter Braak nog altijd is: ook in de eenentwintigste eeuw worden gevoelens van rancune en wrok genadeloos politiek ingeze...

Martinus Nijhoff (1894-1953) is altijd gezien als een magiër, wiens suggestieve poëzie glashelder is en tegelijk vaak raadselachtig blijft. Het bekendste voorbeeld hiervan is ‘Awater’, dat volmaakt begrijpelijk is zonder dat ook maar één lezer er helemaal vat op heeft gekregen. Maar er zijn ook gedichten waarvan de eenvoud iedereen direct raakt, zoals ‘Het kind en ik’, ‘Het lied der dwaze bijen’ of de ontroerende gedichten die hij over zijn moeder schreef.

Voor Nijhoffs poëzi...

14 december 2019. Op het partijcongres van 50PLUS wordt Henk Krol met 89 procent van de stemmen opnieuw gekozen tot lijsttrekker. In de peilingen staat 50PLUS kort daarna op tien zetels. Na een decennium van permanente ruzie heeft partijvoorzitter Geert Dales in slechts anderhalf jaar rust in de tent weten te krijgen. In een versplinterd politiek landschap kan niemand meer om het belang van de ouderen heen. Regeringsverantwoordelijkheid lonkt. Begin maart 2020. Vanwege corona besluit het best...