Leed en narigheid zijn van alle tijden. En vaak is er maar één ding tegen te doen: je eigen houding veranderen, innerlijk weerbaar worden. Voor Seneca kan dat alleen langs de weg van de rede. In twee puntige essays levert hij rationele argumenten om ellende het hoofd te bieden.

Troost schreef Seneca in de jaren dat hij was verbannen naar Corsica (41-49). Hij spreekt zijn moeder Helvia moed in en betoogt tegenover haar dat ballingschap helemaal niet erg is. Een wijs man is overal thuis, is ...

Ouder worden maar toch jong blijven... dat wil iedereen! Maar kan het ook? Ja! Erik Scherder laat zien wat ervoor nodig is. U moet aan de slag, en u kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen! ‘Ouderdom komt met gebreken’ is maar één van de vooroordelen die er bestaan over ouder worden. Dit soort stereotyperingen kunnen cognitief functioneren van mensen op leeftijd negatief beïnvloeden. Dat is wetenschappelijk bewezen. En die stereotypen zijn onterecht: sommige cognitieve functies gaan mog...

Toen Julius Caesar op een donkere ochtend in januari met zijn leger het grensriviertje de Rubicon overstak, onder het uitspreken van de woorden ‘de teerling is geworpen’, ontketende hij een van de beroemdste burgeroorlogen uit de geschiedenis.Rubicon is een scherpzinnig, briljant geschreven en uitstekend gedocumenteerd verslag van hoe een grootse beschaving van republiek tot keizerrijk werd. Tom Holland vertelt ons het fascinerende verhaal van de val van de Romeinse republiek, beginnend b...

Staat en slavernij laat zien hoe de Nederlandse staat en haar voorlopers betrokken waren bij het koloniale slavernijverleden. Het beschrijft hoe verschillende betrokkenen, zoals slaafgemaakten, bestuurders en ondernemers in de metropool en in de gekoloniseerde samenlevingen, hiermee omgingen. Aan de hand van actuele kwesties bespreken ruim dertig auteurs de doorwerkingen van het slavernijverleden, slavernij als systeem in de negentiende en twintigste eeuw, de omvang ervan wereldwijd en de vor...

Omdat de mens zelf niet wezenlijk verandert, kan en zal de geschiedenis zich telkens blijven herhalen; hetzelfde als altijd, maar anders. Mens worden is een kunst, het nieuwe boek van Nexus-directeur Rob Riemen, is een pleidooi voor humanisme – in de hoop dat wij eindelijk zullen leren van onze geschiedenis. Onze identiteit zou de belichaming moeten zijn van waarden die aan alle mensen toebehoren en die de eenheid van de mensheid bewaren: onze mogelijkheid om in waarheid te leven, recht te ...

Crisis lijkt hét toverwoord om het huidige tijdsgewricht mee te vangen. De ene pandemie is nog maar net voorbij of de volgende oorlog is al begonnen; de macht van autoritaire leiders neemt overal toe. De wereld lijkt instabieler dan ooit.Ook de Grieken en Romeinen zaten niet om een crisis verlegen. Van de Trojaanse oorlog tot de val van het Romeinse Rijk: de klassieke oudheid was bepaald geen statische periode. Ruzie tussen legerleiders – Homerus heeft het er al over. Trumpiaanse toestande...

‘Er zijn mensen die zo beroemd zijn dat je niet verwacht ze ooit te ontmoeten, het is alsof ze leven in een ander universum. […] Ook kunstenaars kunnen dat effect hebben, maar dan op een bijzondere manier. Bij hen is hun werk bekender dan hun uiterlijk. Anselm Kiefer is meer dan alle andere kunstenaars van onze tijd zo’n kunstenaar, omdat zijn werk zo monumentaal is, zo geladen met tijd, zo beladen met geschiedenis, terwijl het private, kleine en persoonlijke compleet ontbreekt.’Aan h...

Ida Gerhardt (1905-1997) was de grande dame van de Nederlandse poëzie. Maar ze is ook de schrijver van levendige teksten, die ze heeft uitgesproken bij prijsuitreikingen en presentaties van haar dichtbundels. Tijdens archiefonderzoek voor haar Gerhardt-biografie ontdekte Mieke Koenen fascinerende lezingen die de dichteres heeft gehouden, onder meer op scholen en voor een Zutphense kunstkring.

In Plant, mens, dier is een twintigtal teksten voor het eerst samengebracht. Uniek is de rede die Ge...

De mens lijdt onder het lot, al dan niet als gevolg is van zijn eigen gedrag. Hybris, de menselijke hoogmoed, is daarbij een kernbegrip. In een Griekse tragedie komt de held of heldin tot inzicht. En als het goed is heeft dat een louterend effect, ook op de toeschouwer, want catharsis is een vorm van emotionele zuivering. Aischylos wordt beschouwd als de ‘vader van de tragedie’. In de Griekse oudheid was hij een toneelvernieuwer en gaf hij zijn personages en zijn toeschouwers â€...

Herodotus (ca. 484-424 v.Chr.) schreef het oudste bewaard gebleven prozawerk van Europa. Zijn uitgangspunt was oorlog. De slagen bij Marathon, Thermopylai en Salamis en Plataiai waren in Herodotus’ tijd al bekend als de grote confrontaties tussen de wereldmacht van de Perzen en de coalitie van Griekse stadsstaten. Maar Herodotus’ belangstelling gaat veel verder. Hij grijpt in zijn historia, zijn onderzoek, ver terug in de mythologie en de geschiedenis om de oorsprong van het conflict tuss...