De filosoof Diogenes werd bij leven bewonderd én verguisd. Geboren

in de vierde eeuw voor Christus aan de Zwarte Zeekust, in hedendaags

Turkije, kwam hij als banneling in Athene terecht en later in Korinthe.

Zijn aanpak was even onorthodox als zijn ideeën. Diogenes gaf geen les,

schreef geen traktaten en ging niet uitgebreid in debat met collega’s: hij

belichaamde zijn visie van eenvoud en autonomie door in een aardewerken

pot op het marktplein te leven, beschikbaar voor vragen en zichtbaar

voor wie van hem wilde lere...

Overal ter wereld sterven rivieren door vervuiling, droogte en indamming. Al sinds mensenheugenis moeten rivieren dienstbaar zijn voor vervoer, voor energie, als bron van voedsel, als open riool. Wereldwijd is er echter ook een beweging gaande die het leven en de rechten van rivieren en andere natuur wil erkennen en wil vastleggen in de wet om verdere vernietiging tegen te gaan. Natuurschrijver Robert Macfarlane is diep overtuigd van deze Rights of Nature. In Leeft een rivier? neemt hij zijn ...

Een mooie baan, veel geld verdienen, aandacht en bewondering krijgen… dingen waarvan veel mensen dromen. Maar volgens de Romeinse filosoof Seneca (eerste eeuw n.Chr.) moeten we daar juist vanaf. Het leven is te kort, zegt hij, om te verspillen aan bijzaken. Richt je liever op wat er werkelijk toe doet: op innerlijke kracht en kwaliteit, op zelfbeheersing, op het goede. Alleen zo kan een mens het ware geluk bereiken.

Seneca’s tijdloze raad staat verwoord in zijn geliefde Brieven aan Lucili...

Als een zeventiende-eeuwse Franse denker zich zes dagen lang terugtrekt in een stoel voor de haard en zijn gedachten de vrije loop laat gebeurt er iets wat de geschiedenis van het denken blijvend verandert. Hij doet de beroemdste ‘uitvinding’ van de filosofie: cogito ergo sum – zelfs als ik alles in twijfel trek blijft één zekerheid onbetwijfelbaar overeind, namelijk dat ik ben. De harde zekerheid van deze gedachte vormt al eeuwen een grote aantrekkingskracht, want hoe onbetwistbaar d...

Franz Junghuhn (1809-1864) was een onwaarschijnlijk veelzijdig geleerde die de natuur in haar totaliteit wilde begrijpen. Hij beschouwde haar als een organisme waarin geen enkel element op zichzelf kan bestaan, ook de mens niet. Junghuhn was een tijdgenoot van de beroemde vader van de ecologie Alexander von Humboldt (1769-1859), met wie hij correspondeerde, en die zijn werk bewonderde. Humboldt schreef onder meer: ‘Het deed me plezier u in levenden lijve te kunnen vertellen hoeveel ik van u...

Mensen kunnen niet zonder cadeaus. Dat wil zeggen: in iedere menselijke beschaving speelt het uitwisselen van geschenken een belangrijke rol. Een fles wijn voor bij een diner, een officieel geschenk bij een staatsbezoek, een huwelijkscadeau: het uitwisselen van kleine of grotere aardigheden is overal en in alle tijden een manier om belangrijke gebeurtenissen te markeren.Wat wel per cultuur verschilt, is waar die giften en gaven uit bestaan en bij welke gelegenheden ze precies worden uitgewiss...

In De ontkenning van de dood (1973) pakt Becker het probleem van de grootste leugen van het menselijk bestaan aan: de weigering om de eigen sterfelijkheid te onderkennen. De gehele beschaving lijkt zichzelf namelijk te beschermen tegen het besef van de dood als einde van het leven. Volgens Becker leven we behalve in onze tastbare wereld ook in een symbolische, waarin zich de overtuiging van onze onsterfelijkheid bevindt. We scheppen om herinnerd te worden, om deel uit te maken van iets waarva...

Epictetus brengt een strikte tweedeling aan tussen wat wel en niet in onze macht ligt. Een mens heeft macht over zijn houding ten opzichte van wat hem overkomt, maar niet over wát hem overkomt. Gezondheid, aanzien, rijkdom: maak je er niet druk om en neem het zoals het komt. Deze levenshouding leidt tot volmaakte vrijheid en geluk.In deze editie zijn alle overgeleverde teksten van Epictetus in één band opgenomen: de Colleges, de fragmenten en het Handboekje. Vertalers Gerard Boter en ...

Elke gymnasiast heeft de drie eenheden moeten leren: tijd, plaats,

handeling. ‘Ontknoping’ is zelfs een standaardbegrip geworden.

Toch hebben maar weinig mensen het boek gelezen waarin deze

begrippen geïntroduceerd worden: de Poetica van Aristoteles. Logisch

misschien, want zonder voorkennis van de Atheense denkwereld

en literaire tradities is dat een lastige opgave. Maar laat je niet

afschrikken: in de nieuwe vertaling van Paul Silverentand kan iedereen

lezen waaraan alle toneelschrijve...

SPQR biedt een frisse kijk op de Romeinse geschie­denis door een van ’s werelds belangrijkste classici. Mary Beard onderzoekt niet alleen hoe Rome uitgroeide tot een wereldmacht, maar ook hoe de Romeinen zichzelf en hun wereld zagen, en waarom dat nog altijd van belang is. Dit boek omspant dui­zend jaar en werpt nieuw licht op veel aspecten van de Romeinse beschaving, van slavernij en religie tot stromend water. Het is het definitieve boek over het oude Rome.