In de schaduw van de VOC gingen talrijke Hollandse zeelieden jaar in, jaar uit naar barre, noordelijke contreien. De wateren rond Spitsbergen en Groenland waren in die tijd het decor voor de walvisvangst. Oorlogen en misoogsten verstoorden de fabricage van plantaardige oliën. Walvistraan bleek een goede aanvulling te zijn op de olie die van olie[1]houdende zaden werd gewonnen. Holland verkreeg in de eerste decennia van de 17e eeuw al snel de heerschappij in de walvisvaart. De walvisvaart wer...

Les Soixante fenêtres qui constituent le présent ouvrage mettent en avant des personnes, des lieux, des inventions, des textes, des événements et des évolutions qui revêtent une importance particulière pour la société flamande d’aujourd’hui. Ces fenêtres, richement illustrées, s’ouvrent sur des moments décisifs de l’histoire, depuis les temps les plus reculés jusqu’à nos jours. Le lecteur rencontrera des héros et des vauriens, et aussi quantité de gens ordinaires qui...

Van eind oktober 1944 tot half april 1945 was in ‘Villa de Wormshoef’ in Lunteren de beruchte SD (Sicherheitsdienst) gevestigd. Zij had in de villa een zogenaamde ‘Aussenstelle’, een buitenpost en noodgevangenis. Samen met de Landwacht was de SD verantwoordelijk voor verschrikkelijke martelpraktijken en mishandelingen tijdens de verhoren van honderden verzetsstrijders. Slechts een enkele gevangene slaagde erin te ontsnappen, een aantal heeft de oorlog niet overleefd. Anderen zijn vrij...

De menselijke geschiedenis strekt zich ver uit vóór de tijd waarin de mensen opschreven wat er zoal gebeurde. Dat is de periode die we - ten onrechte - prehistorie noemen. De geschiedenis van die tijd kunnen we enkel aflezen uit de sporen en resten die mensen in de bodem achterlieten, gedurende meer dan 100.000 generaties, meer dan een miljoen jaren. Dat is een lang traject van menselijke evolutie, culturele en maatschappelijke ontplooiing, van creativiteit en innovatie. Drie grote vragen h...

Lange tijd werd de Nederlandse negentiende eeuw simpelweg afgedaan als ‘de vorige eeuw’. Geen eeuw om trots op te zijn of naar om te kijken. Maar sinds de vaak verguisde Bataafs-Franse tijd deel ging uitmaken van een ‘lange’ negentiende eeuw (1795-1914) kreeg die steeds meer een eigen gezicht. De negentiende eeuw wordt hier belicht vanuit politiek-cultureel perspectief, gebruikmakend van wat tijdgenoten vonden. Het gaat dan om grote woorden die destijds in de mond werden genomen als â...

In De vergeten minister-president beschrijft Hans Verbeek het leven en de loopbaan van de eerste premier van Nederland, Gerrit Schimmelpenninck (1794-1863). Rond 1848 was Schimmelpenninck de grote tegenstander van Johan Rudolf Thorbecke. Het beeld dat hij een verstokte conservatieve graaf was, die niets van grondwetswijzigingen wilde weten, wordt in deze biografie flink genuanceerd.

Aan de hand van een nauwgezette reconstructie van de politieke gebeurtenissen tussen maart en mei 1848 beschrijf...

De in 1720 opgerichte Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) behoort tot kleinere Nederlandse compagnieën uit de achttiende en negentiende eeuw en kreeg vooral bekendheid door de trans-Atlantische slavenhandel. De onderneming omvatte echter veel meer activiteiten. Naast slavenhandel bedreef de compagnie walvis- en kaapvaart en rustte zij schepen uit voor de Europese handel en de handelsvaart op West-Afrika en Amerika. Zelfs een kostbare Zuidzee-expeditie heeft zij georganiseerd. Na de opheff...

In november 1959, enkele maanden na zijn hbs-eindexamen, vertrekt Wim van de Waal naar Nederlands Nieuw-Guinea om in Hollandia de opleiding tot bestuursambtenaar te gaan volgen. Hij is net twintig geworden wanneer hij wordt aangesteld als districtshoofd van een exploratieressort aan de Casuarinenkust, een nog vrijwel onbekend gebied ongeveer zo groot als de provincie Noord-Brabant.

Met een ontwapenende combinatie van Hollandse nuchterheid en een romantische zucht naar avontuur stort het jeugd...

Over Odilia van Oldenbarnevelt (1556- 1628) is maar weinig bekend. Er zijn wat overervingsakten, een scheidingsakte en er zijn inboedelbeschrijvingen. We weten dat zij in 1591 in het huwelijk trad met Gerrit Gerritsz. van Raetsvelt, een huwelijk dat kinderloos bleef.

Hebzucht is nog geen ideologie geworden, maar is er met de toenemende handelsbelangen hard naar op weg. De kwestie speelt of de mens over vrije wil beschikt of niet, maar brandender is de vraag of de Oorlog goed is voor de welva...