Zingeving in het Westen beschrijft drie zingevingspatronen - traditie, het strijdersethos en het christendom - die tot op de dag van vandaag bepalend zijn voor het westerse leven. Zonder traditionele zingeving zouden we letterlijk niets kunnen beginnen. Pas als we zijn ingewijd in een traditionele toewijdingswaardige wereld gaan we iets verwachten van het leven en onszelf. Peter Abspoel definieert en bekritiseert andere zingevingspatronen door na te gaan welke houding tegenover het traditione...

De Tweede Kamer is net een klein koninkrijk, met eigen regels en routines, een eigen taal, eigen helden en eigen verhalen. Buitenstaanders, maar ook insiders blijven zich verbazen over de dwingende kracht die uitgaat van deze zo specifieke sociale omgeving. In Macht der gewoonte ontleedt Carla Hoetink de politieke cultuur van de naoorlogse Tweede Kamer en laat ze zien hoe deze zich heeft ontwikkeld.

De regels en rituelen lijken vast te liggen, zelfs als de politiek eigenlijk best verandering ...

Schizofrenie is de meest pregnante vorm van waanzin. Waanzin spreekt tot de verbeelding en schrikt af. Maar wat is waanzin? De handboeken psychiatrie vatten hem op als een defect, een tekort. Ook de psychoanalyse ontsnapt niet helemaal aan een negatieve bepaling van waanzin. Paul Moyaert gooit het in Schizofrenie over een andere boeg. In het spoor van de Franse filosoof Gilles Deleuze verkent hij de waanzin vanuit zijn eigen kracht, vanuit zijn vermogen zich te organiseren binnen het kader va...

Nederlandse binnensteden stonden in de jaren vijftig en zestig voor een enorme opgave. De naoorlogse welvaartsgroei leidde tot een explosieve toename van het aantal auto's en een snelgroeiende vraag naar moderne kantoor- en winkelruimte. Wilden lokale bestuurders hun binnensteden klaarstomen voor het magische jaar 2000, dan moesten zij met spoed ruimte gaan maken. Projectontwikkelaars gaven met plannen als het Utrechtse Hoog Catharijne een daadkrachtig antwoord op de vraag hoe de binnenstad v...

Martin Heideggers meesterwerk Zijn en tijd uit 1927 is en blijft een boek dat zowel leken als beroepsfilosofen prikkelt en intrigeert. Voor elke generatie lezers rijst echter ook opnieuw de vraag hoe greep te krijgen op dit bergmassief. De filosoof Paul Heeffer herleest in Ontologie en subjectiviteit Heideggers geschrift vanuit een specifieke vraagstelling. Centraal daarbij staat het subject, een begrip dat sinds de moderne tijd een belangrijke plaats inneemt in de continentale wijsbegeerte. ...

Het is dit jaar 25 jaar geleden dat de Franse filosoof Michel Foucault overleed. Zijn naam en faam dankte hij in de jaren zestig en zeventig onder de jongere generaties aan zijn kritiek op de menswetenschappen, zoals criminologie, pedagogie, psychologie en psychiatrie. Hij zag in deze vorm van kennis de macht aan het werk en trok de wetenschappelijkheid van deze disciplines openlijk in twijfel. Het was Rudi Visker die in zijn boek Michel Foucault en de menswetenschappen (1990) nauwgezet het t...

In De vraag naar de techniek onderwerpt Martin Heidegger de gangbare opvatting van techniek, die haar voor een louter instrument in de handen van de mens houdt, aan een kritisch onderzoek. Deze ondervraging resulteert in een meer oorspronkelijk begrip, dat een indrukwekkend licht werpt op de aard van de moderne techniek. Heidegger karakteriseert haar als een 'opvorderend ontbergen', dat van al wat ermee in aanraking komt, verlangt dat het terstond ter plekke ter beschikking staat.

In dit verb...

Oprecht gelogen gaat over het grensgebied tussen feit en fictie, over boeken die tegelijk autobiografie én roman zijn, autofictie dus. Lut Missinne stelt niet de auteur centraal, maar richt de aandacht op de tekst, op de retorische strategieën en het effect daarvan op de lezer. Vragen die doorgaans aan literaire teksten worden gesteld, past zij toe op autobiografische verhalen: Hoe kunnen we de werkelijkheid in een verhalende vorm weergeven? Hoe belangrijk is stijl daarbij? Waarin liggen pr...

In zijn hoofdwerk Waarheid en methode verzet Hans-Georg Gadamer zich tegen de opvatting dat kennis en waarheid alleen bereikbaar zijn via streng wetenschappelijke methodes. In plaats daarvan verdedigt hij de praktijk van het interpreteren, die zowel in het dagelijks leven als in de wetenschap het onvermijdelijke uitgangspunt vormt van de zoektocht naar kennis en waarheid.

Sleutelbegrip bij Gadamer is Verstehen (verstaan): 'direct deelhebben aan het leven, zonder de theoretische bemiddeling do...