Jaques en zijn meester is Kundera's briljante vrije variatie op de romanschrijver Diderot. Kundera's oude liefde voor Diderots Jaques le Fataliste bracht hem ertoe deze 'verstrooiing in tijden van pest' te schrijven. In deze zeer vrije variatie op Diderot wordt de verbeelding van de grote schrijver uit de Verlichting gekoppeld aan die van Kundera. De Diderot aan wie hier eer wordt betoond, is niet de encyclopedist en de filosoof, maar de romanschrijver. Voor Kundera is hij een van de originee...

Het leven is elders is het verhaal van Jaromil, de zoon van een kleinburgerlijke, in de liefde bedrogen moeder, die haar kind voorbestemt om een geniaal dichter te zijn. En zo wordt de verlegen Jaromil een zelfingenomen dichter tegen-wil-en-dank, hunkerend naar roem en erkenning, en innerlijk gekweld door zijn kinderlijke uiterlijk en een betuttelende moeder. Als in 1948 de communisten in Tsjechoslowakije aan de macht komen en met de moderne kunst afrekenen, wordt Jaromil een pseudo-revolutio...