Nederland in Woord en Beeld II samengesteld door B.A. Kwast, R. Noordhoff en G.J.A. MulderDit negende boek in de serie ‘de Schoolplaat’ laat een prachtige verzameling schoolplaten uit de vorige eeuw zien, samengesteld door B.A. Kwast, R. Noordhoff en G.J.A. Mulder. Een begrip voor wie onderwijs kreeg in het ‘aanschouwingsonderwijs’. Maar vooral nog steeds een genot om naar te kijken. De begeleidende teksten zijn ontleend aan de originele onderwijzersteksten van toen. Kortom, een erg leuk...

Ongeveer tien jaar lang heeft Marjan van de Dorpe als correspondent gewerkt voor de Doornse Courant De Kaap/ Stichtse Courant. In die tien jaar heeft ze ook haar eigen rubriek onder de naam "Beleef het Opnieuw" gehad. Deze rubriek was een interactie met de lezers en een ware reis door de tijd. Onder de kop "Wie weet meer" werd een oude foto centraal gezet en aan de lezers gevraagd om meer informatie te geven. De reacties waren ronduit overweldigend. En niet alleen uit de plaatsen Doorn, Drieb...

Wat bewoog iemand in de tijd van de zeilvaart te gaan varen en zeeman te worden? Het Nederland van de achttiende eeuw kende vele takken van zeevaart waarin hij terecht kon. Bij de koopvaardij, marine, zeevisserij, walvisvaart en ook bij de Oost-Indiëvaart. Vele tienduizenden jongens en mannen, niet alleen uit Nederland maar ook uit het buitenland, bemanden elk jaar opnieuw de schepen, van oorlogsschip tot visserspink. Enkelen hebben herinneringen aan hun leven op de schepen, in de havens en ...

In de schaduw van de VOC gingen talrijke Hollandse zeelieden jaar in, jaar uit naar barre, noordelijke contreien. De wateren rond Spitsbergen en Groenland waren in die tijd het decor voor de walvisvangst. Oorlogen en misoogsten verstoorden de fabricage van plantaardige oliën. Walvistraan bleek een goede aanvulling te zijn op de olie die van olie[1]houdende zaden werd gewonnen. Holland verkreeg in de eerste decennia van de 17e eeuw al snel de heerschappij in de walvisvaart. De walvisvaart wer...

Van eind oktober 1944 tot half april 1945 was in ‘Villa de Wormshoef’ in Lunteren de beruchte SD (Sicherheitsdienst) gevestigd. Zij had in de villa een zogenaamde ‘Aussenstelle’, een buitenpost en noodgevangenis. Samen met de Landwacht was de SD verantwoordelijk voor verschrikkelijke martelpraktijken en mishandelingen tijdens de verhoren van honderden verzetsstrijders. Slechts een enkele gevangene slaagde erin te ontsnappen, een aantal heeft de oorlog niet overleefd. Anderen zijn vrij...

De menselijke geschiedenis strekt zich ver uit vóór de tijd waarin de mensen opschreven wat er zoal gebeurde. Dat is de periode die we - ten onrechte - prehistorie noemen. De geschiedenis van die tijd kunnen we enkel aflezen uit de sporen en resten die mensen in de bodem achterlieten, gedurende meer dan 100.000 generaties, meer dan een miljoen jaren. Dat is een lang traject van menselijke evolutie, culturele en maatschappelijke ontplooiing, van creativiteit en innovatie. Drie grote vragen h...

Tot halverwege de zestiende eeuw was Gelre een belangrijk vorstendom, van groter gewicht dan Holland en Zeeland bijvoorbeeld, ook 'internationaal'. Het graafschap, later hertogdom, omvatte vrijwel de hele oostelijke helft van het huidige Nederland. De graven en hertogen die Gelre regeerden tussen 1100 en 1543 voerden vele oorlogen met Frankrijk, het hertogdom Brabant, het bisdom Utrecht en Duitse vorsten. De Noordelijke Nederlanden hadden allemaal gedurende tientallen jaren te lijden tijdens ...

De in 1720 opgerichte Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) behoort tot kleinere Nederlandse compagnieën uit de achttiende en negentiende eeuw en kreeg vooral bekendheid door de trans-Atlantische slavenhandel. De onderneming omvatte echter veel meer activiteiten. Naast slavenhandel bedreef de compagnie walvis- en kaapvaart en rustte zij schepen uit voor de Europese handel en de handelsvaart op West-Afrika en Amerika. Zelfs een kostbare Zuidzee-expeditie heeft zij georganiseerd. Na de opheff...

Cornelis Cornelisz. Matelief werd rond 1570 geboren in Rotterdam. Zijn familie verdiende haar geld in handel en scheepvaart; goede contacten met vertegenwoordigers van stedelijke en gewestelijke overheden kwamen daarbij uitstekend van pas. Binnen dat netwerk van invloedrijke en vermogende families groeide de interesse voor de plannen tot oprichting van een organisatie die zich zou richten op de handel met Azië. Matelief was in 1602 één van de oprichters van de Rotterdamse Kamer van de Vere...