In 's Nachts komen de vossen dwaalt Cees Nooteboom naar mensen en gebeurtenissen uit het verleden: weg van de waan van de dag, weg van de levenden. Er is een prachtige lijn te ontdekken in het schrijverschap van Nooteboom. Waar in zijn debuutroman Philip en de anderen de jonge auteur op zoek ging naar de gebeurtenissen en stof zocht voor zijn schrijverschap, blikt hij nu terug en weet hij ontmoetingen, personen en gebeurtenissen te verweven tot ragfijne, maar ook spannende verhalen.

‘Ineens...

In zijn debuutroman Philip en de anderen vertelt Nooteboom over zijn omzwervingen door Europa, van de Noordkaap af tot diep in de Provence toe. Het is een poëtische roman vol zeggingskracht over een jongen die langs de asfaltlinten en de kasseien van Europa lift. Hij is op zoek naar ruimte, naar het paradijs, naar een Chinees meisje. Zijn speurtocht brengt hem met vele anderen in contact, maar wanneer hij terugkeert bij de oude oom die hem tot de reis geïnspireerd heeft, en die hem vraagt: ...

‘Ik ga op mijn rug liggen in die kleur van Myceens aardewerk, en kijk. Verbeelde vissen die omlaagzwemmen, het raffinement van de tekening, de kleine witte mensen daarnaast zo nederig, gezichtsloos, alsof ze wilden zeggen dat ze er eigenlijk niet waren. Op een andere plaats is hun schaduw rood tegen een rode achtergrond, silhouetten van jagers. Als ik langer kijk zie ik dat de rotswand honderd kleuren heeft, erosie, verwering, schimmel, tijd, alles heeft zich in die steen genesteld en daaro...

In dit rijk geïllustreerde essay beschrijft Cees Nooteboom zijn reizen naar zeven schilderijen van Jheronimus Bosch in Lissabon, Madrid, Gent, Rotterdam en Den Bosch. Zag hij als twintiger een andere Jheronimus Bosch dan nu als tachtiger? Wat heeft een schrijver uit de twintigste eeuw gemeen met een schilder uit de vijftiende eeuw? Ze komen uit hetzelfde land, maar zouden ze elkaar nog verstaan als ze met elkaar konden spreken? Kunstkenner en reiziger Nooteboom buigt zich op indringende wijz...

Gedreven door nieuwsgierigheid en gewapend met een scherp observatievermogen reist Cees Nooteboom regelmatig naar Noord-Amerika. Natuurlijk ontdekt hij New York: ‘Ik doe de televisie aan en uit, kijk naar duizenden en duizenden verlichte ramen van wolkenkrabbers en voel me, zoals menige Nederlandse zakenman op reis, volmaakt alleen. Hoera, hoera, zou Remco Campert zeggen.’ Met zijn Volkswagenbus zoeft hij over de Interstate van de oostkust naar Autopia Los Angeles. De ervaren reiziger is ...

Al sinds de vroege jaren vijftig bereist Cees Nooteboom de wereld, op zoek naar de beelden en verhalen die onze cultuur vormen. In Wat het oog je vertelt laat hij zien wat écht kijken is.

‘Alle kunst heeft een element van bedrog, en ik weet dat ik bedrogen word; in de straten op die foto’s kan ik nooit meer lopen, omdat het nu eenmaal op die beelden toen is, en toen is een onbereikbaar land. Maar dat ik het gevoel heb dat het toch kan,

daar gaat het om.’

In 2015 verscheen De schrijve...