In het proces van eenwording in het jonge Koninkrijk der Nederlanden na 1813 vervulde de geschiedenis een belangrijke verbindende functie, evenals in de verzuilende samenleving rond 1900. Heldhaftige feiten uit de vaderlandse geschiedenis werden gecanoniseerd en als voorbeelden van nationale eigenschappen gepresenteerd. De officiële historiografie bereikte alleen het ontwikkelde deel van de natie. Aan het volk werd de geschiedenis verteld in populair geschreven overzichten en verhalen, histo...

Kasteel Keukenhof bezit een voor Nederland unieke collectie porselein uit de zestiende tot de achttiende eeuw. Het porselein is op gesteld rond een schouw, die ontworpen is door Daniel Marot. De wanden van dit in de Hollandse renaissancestijl ingerichte porseleinkabinet zijn bekleed met achttiende-eeuws goudleerbehang. Twee kunsthistorici besteden uitvoerig aandacht aan dit fraaie kabinet.Het tweede JAARBOEK KASTEEL KEUKENHOF bevat tevens bijdragen over enkele boekwerken uit de kasteelbibliot...

De resoluties van de Amsterdamse vroedschap, bewaard van 1490 tot 1795, vormen een uiterst belangrijke bron voor zowel de stedelijke als de Nederlandse geschiedenis. De vroedschap vergaderde namelijk over landszaken en stedelijke aangelegenheden, met name over financiën en openbare werken. De oudste resoluties van 1490-1550 werden reeds in 1986 door het Stadsarchief uitgegeven. Als vervolg hierop verschijnt nu het tweede deel, van de hand van dezelfde auteur als het eerste deel, de in 2004 o...

Rijk Timmer presenteert een nieuwe kijk op het gedachtegoed van de bekende middeleeuwse rechtsgeleerde Philips van Leiden. Philips leefde in een wereld van oorlog, pest en het najagen van eigen belangen. Formeel was hij in dienst van de graaf van Holland. Feitelijk stelde hij zichzelf echter in dienst van de samenleving. Tussen 1350 en 1380 deed hij een steeds klemmender beroep op de graaf om het publiek belang te behartigen. De vorst moest de toegang tot schoon water garanderen, de energievo...

De naam Robert Hennebo wordt vandaag de dag nog slechts geassocieerd met sterke drank. Dit dankt de dichter aan zijn bekendste werk, Lof der jenever, dat nog steeds wordt herdrukt. Behalve schrijver van dit humoristische lofdicht is Hennebo echter ook soldaat geweest, kroegbaas, acteur aan de Amsterdamse schouwburg, speculant in de windhandel van 1720, zwerver, vertaler en makelaar. Zijn belevenissen bieden genoeg stof voor een vermakelijke schelmenroman. Gerard Schelvis en Kees van der Vloed...

De dichter Jan Zoet (1609-1674) was een luis in de rijke pels van de Amsterdamse magistraat in de Gouden Eeuw. Deze getapte herbergier, toneelspeler, drukker, wijnkoper uit de Haarlemmerstraat was een wereldverbeteraar met scherpe pen. Zijn literaire productie loopt uiteen van vertaald proza, lyrische lofzangen en toneelstukken vol hartstocht tot erotische kluchten en felle hekeldichten. Als een kameleon voegde hij zijn taalgebruik naar de meest geëigende literaire vorm of het onderwerp van ...

De Nederlandse staatsman mr. Guillaume Groen van Prinsterer (1801-1876) noemde zich wisselend 'antirevolutionair' en 'christelijk-historisch'. Wat bedoelde hij met die laatste term? Welk verband bestond er voor hem tussen 'christelijk' en 'historisch'? Wat waren de achtergronden van de door hem gewenste historische benadering van de politiek? W.G.F. van Vliet behandelt deze en andere vragen en gaat daarbij ook in op de opvattingen van Groens buitenlandse geestverwanten, zoals de Duitse luther...

Voor veel historisch onderzoek zijn correspondenties een belangrijke of zelfs onmisbare bron. Geavanceerde zoeksystemen maken brievenedities en in toenemende mate ook elektronische archieven toegankelijker en bieden daarnaast de mogelijkheid om nieuwe onderzoeksvragen te stellen. Dit themanummer van TNTL bestrijkt ruim vier eeuwen epistolaire cultuur. Naast literaire en wetenschappelijke correspondenties komen ook recente ontwikkelingen op het gebied van elektronische bronnenuitgaven ter spra...

In 1876 zag de Amsterdamse Werkliedenvereniging Patrimonium het levenslicht. De vereniging werd opgericht om een volksbeweging in gang te zetten tot behoud van Nederland als orthodox-protestantse natie. Later werd Patrimonium vooral bekend als een van de grootste woningcorporaties van Nederland. Na de jaren zestig kreeg de secularisatie ook vat op Patrimonium, maar het christelijk-sociaal denken bleef van invloed. Zo nam Patrimonium aan het eind van de jaren negentig het beheer van de verpaup...

In deze vijfde en laatste bundel EGMONDSE STUDIËN, gewijd aan de geschiedenis van het middeleeuwse klooster Egmond, gaan Peter Gumbert, Jan Burgers en Erik Cordfunke in op thema's die ook in de vorige delen aan bod kwamen: schrijvers, boeken, oorkonden, liturgie, heiligenlevens en kerkstichtingen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan enkele in de bibliotheek bewaard gebleven gregoriaanse notaties (Ike de Loos), de Egmondse achtergrond van een van de voormannen van de Moderne Devotie (Hildo v...