Het gedrukte boek staat op een keerpunt. Achter ons liggen ruim vijf eeuwen waarin drukkers, uitgevers en boekverkopers activiteiten ontplooiden om te voldoen aan de steeds groeiende vraag aan boeken in alle soorten en maten. Voor ons ligt een ongewisse toekomst waarin zal moeten blijken of het boek zich zal handhaven naast internet en andere media. In Van wiegendruk tot world wide web. Bijzondere collecties en de vele geschiedenissen van het gedrukte boek behandelt Marieke van Delft beide ti...

Van de aanval op Elmina is een uniek ooggetuigenverslag bewaard gebleven. De bevelhebber van de vloot, admiraal Jan Dircksz Lam, hield een journaal bij waarin hij de gebeurtenissen tijdens de onfortuinlijke reis nauwgezet optekende.

Het bevat unieke informatie over de contacten met de Afrikanen, de voorbereidingen van de aanval, de aanval zelf en de terugtocht naar de Republiek via Brazilië en de Azoren. Expeditie naar de Goudkust biedt inzicht in de Nederlandse relatie met West-Afrika aan ...

Twee Portugezen vertrekken in de vroege zestiende eeuw naar het Verre Oosten. Fernão Mendes Pinto in 1537 om fortuin te maken, de jezuïet Louis Frois in 1548 om het geloof te verkondigen. De twee ontdekkingsreizigers laten levendige teksten na over gebieden die dan nog onbekend zijn in Europa – Achter-Indië, China, Sumatra en Japan. Het boek van Mendes Pinto, 'Peregrinacão', in de 17e eeuw ook al in het Nederlands vertaald, geldt als een van de meesterwerken van de Portugese literatuur....

Op basis van een van de grootste Haagse brievencollecties reconstrueerde Jasmijn Derckx de geschiedenis van de familie Van Ravenswaaij. De focus ligt hierbij op Theodoor, telg uit de derde generatie van deze internationale familie. Het bewogen leven van de arts Theodoor van Ravenswaaij en zijn familie speelt zich af in de periode van 1888 tot 1961 in Nederland, Frankrijk, Duitsland, de Verenigde Staten en op Java en Sumatra. Gelukkige momenten wisselen af met tragische gebeurtenissen als oorl...

Op zoek naar een doorgang naar Azië voer Henry Hudson in 1609 de rivier op die later zijn naam zou dragen. Daarmee legde hij de grondslag voor de kolonie Nieuw-Nederland, met als hoofdstad Nieuw-Amsterdam, het latere New York. Hudsons tocht en de inbezitname van het gebied rond het eiland Manhattan bracht Nederlandse handelaars en kolonisten in direct contact met Indianen.

Nederlandse predikanten, bestuurders en reizigers deden verslag aan het thuisfront over hun ontmoetingen met 'wilden', z...

In oktober 1785 brak op de Neptunus een slavenopstand uit, kort voordat het in Amsterdam uitgeruste schip de oversteek van Afrika naar Amerika zou maken. De muitende slaven slaagden er zelfs in de macht op het schip over te nemen. In de daaropvolgende uren ontbrandde een hevig vuurgevecht rondom het schip, waarbij de Nederlanders steun kregen van vele tientallen bewapende Afrikanen en Engelsen die met allerlei vaartuigen toegeschoten waren. Een enorme explosie in de kruitkamer maakte een eind...

Lag het gehucht Deelen in de middeleeuwen al op een kruispunt van handelswegen, ook in de meer recente geschiedenis was Deelen een centrum, maar dan voor militair luchtverkeer. 'Fliegerhorst Deelen' werd in 1940, direct na de Duitse inval, aangelegd op de vliegroute van Engeland naar het Ruhrgebied. Weinig Nederlanders beseffen dat hier tussen 1940 en 1945 een hevige luchtoorlog tussen Engeland en Duitsland is uitgevochten. Over die recente Duitse luchtvaartgeschiedenis is, in tegenstelling t...

Er is sinds de publicatie van de driedelige Geschiedenis van de oude Nederlandse walvisvaart van de Zuid-Afrikaanse economisch historicus C. de Jong (1972, 1978 en 1979) veel verder onderzoek gedaan naar allerlei facetten van het Nederlandse walvisvangst verleden. In masterscripties, proefschriften en in tijdschriftartikelen kwamen nieuwe gegevens aan het licht. Ook is recentelijk over de Nederlandse deelname aan de moderne walvisvangst met de “Willem Barendsz” gepubliceerd waarbij aspect...

Ridders spreken nog steeds tot de verbeelding. Bij het woord denkt men al gauw aan geharnaste krijgers te paard, die er dapper op uit trokken om het onrecht in de wereld aan te pakken. De realiteit is vaak een stuk minder romantisch, al werd in de middeleeuwen het ridder-ideaal in vele teksten verheerlijkt en zijn er talloze platen overgeleverd waarop de chevalier en zijn heldendaden staan afgebeeld. De Manessische Liederhandschrift (veertiende eeuw) is daar een beroemd voorbeeld van.

In Ri...

Het Amsterdamse Oosterdok was oorspronkelijk een met palen omgeven deel van het IJ, waarbinnen zeeschepen veilig konden liggen en waar de kostbaarheden van de Oost-Indiëvaarders werden overgebracht naar de VOC-pakhuizen. Op het 17de-eeuwse eiland Kattenburg kreeg de admiraliteit een vaste plaats. Het eigenlijke Oosterdok ontstond in 1832 door de aanleg van de Oosterdoksdam, waardoor de haven geen last meer had van het getij van de Zuiderzee. Met de opening van het Noordzeekanaal beleefde het...