Beelden activeren ons denken en resulteren zo in denkbeelden. Op het kruispunt van heden en verleden speurt Mieke Bal in Het geel van Marcel Proust naar de relevantie van kunst voor actuele vragen en problemen. In deze zoektocht ontmoeten we zowel literaire als beeldende kunstwerken, zowel oude meesters als kunstenaars van nu.

Via Proust en Flaubert, Munch en Bourgeois, de Bijbel en de Koran, wordt de lezer uitgenodigd opnieuw na te denken over geschiedenis en anachronisme, biografie en perso...

Saskia de Coster las Letter en Geest. Een spookroman van Frans Kellendonk in februari 2023, toen ze zich een maand lang had laten opsluiten in een glazen hok in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen. Kellendonk probeert, aldus De Coster, ‘via zijn verhalen zijn demonen en kwelgeesten ergens onder te brengen.’ De Coster grijpt haar lectuur van de roman aan om het tijdens de lezing niet alleen te hebben over de verscheurdheid van Kellendonk, maar ook over haar eigen spoken...

De afgelopen jaren heeft de geschiedenis sterk aan populariteit gewonnen. Kennis over het verleden en de doorwerking ervan in het heden worden van groot belang geacht. De geschiedenis is weer helemaal terug in ons nationale zelfbeeld. Wie aan het vak geschiedenis denkt, denkt al snel aan jaartallen. Achter zo’n chronologische kijk op het verleden gaan echter verschillende visies op het begrip ‘tijd’ schuil. Sommige historici zien tijd als een beweging van groei, bloei en verval. Anderen be...

Het prestige van de Oranjes in de negentiende eeuw was grotendeels te danken aan de integere prins Frederik, die vaak optrad als troubleshooter en decorumbewaker in de familie. Het levensverhaal van deze tweede zoon van Willem I biedt een inkijkje in de 'inburgering' van het koningschap in Nederland. De prins was kroongetuige van het autocratische bewind van zijn vader, van de geruizeloze politieke omwenteling in 1848 én van de stuurloosheid onder Willem III.

Door zijn hoofdrol in het leger,...

Hoe vluchtig is een datum? Hoe eenmalig is een gebeurtenis, hoe uniek een naam, een uitspraak of een wachtwoord? In Sjibbolet leest de Franse filosoof Jacques Derrida het werk van de Duitstalige joodse dichter Paul Celan vanuit de verwondering over het woord dat steeds opnieuw terugkomt en niettemin altijd weer enkelvoudig is. En over de gebeurtenis van de Holocaust, het niet aflatende thema van de poëzie van Celan en de in haar verschrikking unieke gebeurtenis die de twintigste eeuw geteken...

'Dan dada doe uw werk!' Met deze woorden besluit I.K. Bonset in 1921 in De Stijl een tirade tegen pogingen om 'de kanselliteratuur van vóór '80' in het interbellum nieuw leven in te blazen. Of dada het 'predikantenpathos' inderdaad wist uit te drijven uit de Nederlandstalige literatuur valt te betwijfelen. Wel lieten dada en andere avant gardistische 'ismen' hun onmiskenbare sporen na in de Nederlandstalige poëzie.

In de bloemlezing Dan dada doe uw werk! presenteren samenstellers Hubert va...