Wij Nederlanders zijn geen heftig volkje. We zoeken steeds naar compromissen. We polderen en radicaliteit vinden we maar vies. Dit beeld hangen wij graag van onszelf op. Maar klopt het ook, als we in de spiegel van het verleden kijken? Hoorde bijvoorbeeld de Franse Revolutie bij een land vol opgewonden standjes, en zal ze dus een ver-van-mijn-bed-show blijven? Kunnen we dat idee volhouden, terwijl we met verbazing de aardverschuiving gadesloegen die zich in ons kikkerlandje voor en na de moor...

Hermeneutiek is van oudsher de kunst van het uitleggen, maarinterpreten en vertalers doen meer dan alleen woorden verhelderen.Wanneer hermeneutiek wordt opgevat als spreken namens de ander,blijkt de interpreet tevens de stem te zijn van hen die afwezig zijn ofde taal van de toehoorders niet machtig zijn - of dit nu de goden, dedoden of de sprakelozen zijn. Al vanaf Plato's dialogen, zo betoogt Gert-Jan van der Heiden, speelt het spreken namens de ander een belangwekkende rol in de filosofie. ...

Literatuur in de wereld gaat over het onderzoek naar de Nederlandse 'schone letteren' - naar literatuur op schrift (romans, verhalen en gedichten), maar ook naar andere teksten en cultuurproducten: krantenartikelen, reclamefolders, lms en websites. Het boek biedt verschillende invalshoeken om zulk materiaal te analyseren. Steeds vanuit een duidelijke stellingname: de Nederlandse letterkunde staat altijd midden in de wereld. Die wereld bestaat uit culturele en maatschappelijke contexten, maar ...

Aan het eind van de negentiende eeuw kwamen de Engelse filosofen Bertrand Russell en G.E. Moore in verzet tegen de traditie waarin zij waren opgeleid. Zij verweten haar vaagheid en dubbelzinnigheid. Naar hun mening moest de filosofie een nieuw begin maken, en zich voortaan laten leiden door logica en door analyse van de gebruikte taal. Zo zouden veel, mogelijk zelfs alle problemen van de traditionele filosofie kunnen worden ontmaskerd als schijnproblemen.

Met hun pleidooi voor vernieuwing sto...

Dit natuurhistorische nummer van De Boekenwereld staat in het teken van de heropening van de Artis Bibliotheek dit najaar. Het is dan precies vier jaar geleden dat het gebouw waarin de Artis Bibliotheek sinds 1868 is gehuisvest door de Universiteit van Amsterdam werd verkocht aan de oorspronkelijke eigenaar, Artis. De collectie bleef eigendom van de universiteit en maakt deel uit van de Allard Pierson, de collectie van Universiteit van Amsterdam.

Er werd wat afgezongen tijdens het Derde Rijk. Zonder overdrijving kan men spreken van een ware dictatuur van de zang. De nazi's zorgden er wel voor dat iedereen, van de kleinste kleuter tot de hoogste partijbons, royal kon putten uit een reservoir aan bruine liederen. Want zang gaf moed, verbroederde en stampte de propagandaleuzen erin. Zingen is beter dan denken, beweerde een nazi-gezinde dichter zelfs. Tijdens de Tweede Wereldoorlog galmden overal in bezet Europa Duitse marsliederen door d...

De afgelopen jaren heeft de geschiedenis sterk aan populariteit gewonnen. Kennis over het verleden en de doorwerking ervan in het heden worden van groot belang geacht. De geschiedenis is weer helemaal terug in ons nationale zelfbeeld. Wie aan het vak geschiedenis denkt, denkt al snel aan jaartallen. Achter zo’n chronologische kijk op het verleden gaan echter verschillende visies op het begrip ‘tijd’ schuil. Sommige historici zien tijd als een beweging van groei, bloei en verval. Anderen be...

Hoe vluchtig is een datum? Hoe eenmalig is een gebeurtenis, hoe uniek een naam, een uitspraak of een wachtwoord? In Sjibbolet leest de Franse filosoof Jacques Derrida het werk van de Duitstalige joodse dichter Paul Celan vanuit de verwondering over het woord dat steeds opnieuw terugkomt en niettemin altijd weer enkelvoudig is. En over de gebeurtenis van de Holocaust, het niet aflatende thema van de poëzie van Celan en de in haar verschrikking unieke gebeurtenis die de twintigste eeuw geteken...

Een voorstad van Brussel kort na de oorlog. De lucht zindert van de pas verworven vrijheid. Er heerst een aanstekelijke wanorde. We volgen de jonge Eric de Kuyper die, omringd door de vrouwen van zijn jeugd, spelenderwijs het plezier ontdekt dat schuilt in de wereld van de verbeelding. De kleine dandy wordt speciaal gegrepen door ballet en film. Waarom? Zijn het de betoverende verhalen van tante Jeannot of is het iets in het eigen lichaam dat, eenmaal gewekt, een uitweg zoekt? Zijn tot een ob...