Het idee dat de wereld kan worden begrepen aan de hand van patronen en onderliggende principes is een van de belangrijkste inzichten van de mens. Dit boek gaat over deze uniek menselijke zoektocht die meer dan 40.000 jaar geleden begon met het krassen van streepjespatronen op mammoetbotten en die heeft geleid tot de wetenschappen van vandaag. Welke routes heeft menselijke kennis doorlopen om van dit bescheiden begin uit te groeien tot onze moderne inzichten over natuur en cultuur?

In een mees...

Waarom verklaart de naam Antarctica dat er per definitie geen ijsberen op de zuidpool wonen? Hoe kan het dat de ‘zeven’ uit september, de ‘acht’ uit oktober en de ‘tien’ uit december er steevast twee maanden naast zitten? En zie je dat ‘continent’, het vasteland, heel dicht ligt bij ‘incontinent’, voor mensen die het niet meer zo goed vast kunnen houden?

Latijn en Grieks zijn al eeuwen uitgestorven, maar leven voort in de Nederlandse taal. En als je de klassieke oorsprong ...

Van 1672 tot 1712 was de Republiek der Verenigde Nederlanden in een titanenstrijd met het Frankrijk van de Zonnekoning verwikkeld. Gedurende deze ‘Veertigjarige Oorlog’ leverde zij onder aanvoering van stadhouder-koning Willem III (1650-1702) en zijn politieke erfgenamen een gigantische militaire inspanning. De veerkracht, standvastigheid en volharding waarmee de Nederlanders vochten, dwongen Lodewijk XIV zijn politiek van territoriale expansie op te geven en een Europees machtsevenwicht ...

De gedachten van boeren uit vroeger eeuwen zijn maar al te vaak in de wind verwaaid. Ze hebben generatie na generatie hun akkers geploegd, hun koeien gemolken en hun kinderen opgevoed, maar ze hebben meestal geen blijvende sporen nagelaten in boeken of brieven.

Een zeldzame uitzondering is de familie waarover De hoeve en het hart gaat. Dankzij de verhuizing van een boerenzoon uit Herwijnen naar de stad, begin achttiende eeuw, zijn er ruim 180 brieven bewaard gebleven van zijn vader en andere ...

Zeg je vrienden en familie maar vaarwel. Bereid je voor op een werkweek van 97 uur, beslissingen over leven en dood, een constante vloed aan lichaamssappen en een budget dat eerder gepast lijkt voor een turfsteker. Welkom in het leven van een arts in opleiding.

Tijdens de helse dagen en slapeloze nachten hield cabaretier en voormalig arts in opleiding Adam Kay jarenlang in het geheim een dagboek bij. Zijn verslagen van de frontlinies van het ziekenhuis zijn samengebracht in dit afwisselend h...

Elke dag is ‘de rechtsstaat’ op allerlei manieren in het nieuws. In de Urgendadiscussie werd geregeld naar voren gebracht dat de rechter de macht naar zich toe had getrokken. Politici verweten rechters dat ze op hun stoel waren gaan zitten. Al die stemmen geven een veelkleurig beeld. Maar wat houdt een democratische rechtsstaat eigenlijk in? En wat is de rol van de rechter? Dat zou iedereen in grote lijnen moeten weten. Geert Corstens en Reindert Kuiper beschrijven levendig en uiterst toe...

Voor Bastiaan Ragas hoorde de kerk in zijn jeugd bij de zondag, net zoals nu de sportwedstrijden van zijn kinderen bij de zaterdagmiddag. Maar inmiddels worden kerken omgebouwd tot appartementencomplexen, is Kerstmis een familiefeestje met heel veel eten geworden en staat Pasen voor velen synoniem voor de paashaas en The Passion op televisie. Is dat dan wat na dertig jaar ontkerkelijking is overgebleven als christelijke erfenis?

We gaan wel met z’n allen op zingevingsweekenden, yogaretreats ...

Op 25-jarige leeftijd verloste de Utrechtse promovendus Gerard ’t Hooft de theoretische natuurkunde van een van haar belangrijkste problemen. Zijn aanpak gaf de deeltjesfysica vleugels en zette hem in één klap op het wereldpodium. Bijna dertig jaar later ontving hij in 1999 de Nobelprijs voor natuurkunde, samen met zijn vroegere leermeester Tini Veltman. Bij de aanvaarding van de prijs legde hij niet alleen zijn werk uit, maar ook hoe je zijn achternaam precies spelt.

Wie is Gerard ’t H...

Omgang met de eigentijdse geschiedenis is ondenkbaar zonder verhalen over het verleden. Selma Leydesdorff heeft jarenlang nationaal en internationaal een centrale rol gespeeld in de ontwikkeling van oral history, een vakgebied dat in de wetenschappelijke praktijk van het historisch onderzoek in de afgelopen decennia is uitgegroeid tot een internationaal erkende vorm van geschiedschrijving.

In 2004 deed zij van de vroege ontwikkeling van oral history verslag in De mensen en de woorden. Nu, bij...

Tussen mei 1941 en het einde van de Tweede Wereldoorlog zaten er bijna tweeduizend Nederlanders gevangen in het Oostenrijkse concentratiekamp Mauthausen. Bijna 90 procent overleefde dit niet. Wie waren deze Nederlanders, hoe en waarom kwamen zij in Mauthausen terecht en wat stond hun te wachten? Niet eerder verscheen de volledige geschiedenis van de Nederlandse gevangenen in Mauthausen. Op indringende wijze vertelt historicus Gerben Post hun verhaal en laat hij zien welke plaats dit kamp inne...