Iedereen die wel eens aan verhitte discussies deelneemt, kan bevestigen dat de politiek terug is in het dagelijks leven en dat debatten over corona, ‘wokeness’ en identiteit al lang buiten de oevers van X (Twitter) zijn getreden. Na een tijdperk van postpolitiek, waarin technocratisch bestuur plaatsvond terwijl burgers hooguit vanaf de bank commentaar konden leverden, staat inmiddels bijna álles onder politieke hoogspanning.

Anton Jäger muntte hiervoor de term ‘hyperpolitiek’. Hij me...

Gaius Plinius Secundus maior (23-79) stelde een unieke encyclopedie samen. Hij biedt een overzicht van de antieke kennis, gebaseerd op honderden Griekse en Romeinse bronnen. In zevenendertig boeken beschrijft hij zo ongeveer alles: van geografie en kosmologie tot flora en fauna. En van geneeskunde en delfstoffen tot kostbaar gesteente. In deze nieuwe bloemlezing uit zijn schatkamer van kennis: dieren. Welke dieren kenden de Romeinen? Wat waren hun eigenschappen? Alle grote en kleine dieren va...

Anton Tsjechov was een superieure verhalenverteller. In filmische scènes vol domheid, wreedheid, bijgeloof en wodka toont hij de tederheid en ontroerende naïviteit van zijn volk. Hij had geen hoge pet op van de mensheid, al komen vrouwen er bij hem toch wat beter van af. De kern van zijn wereldvisie is het besef dat werkelijke communicatie tussen mensen zo goed als onmogelijk is. Maar Tsjechov oordeelt niet. Hij laat ons achter met talloze mogelijke interpretaties. Daarnaast imponeren zijn ...

Door grote uitvindingen in en innovatie van de landbouw is de productie van voedsel gigantisch gegroeid. Razendsnelle ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat de levensverwachting van miljarden mensen binnen een tijdsbestek van enkele decennia overal ter wereld sterk is toegenomen. Tegelijkertijd heeft technologische vooruitgang eraan bijgedragen dat de mens zowél zijn medemens als de aarde uitbuit.

In De brandende aarde brengt historicus Sunil Amrith de geschiedenissen samen van klimaat en ...

Dr. Daniel Gibbs is een van de 50 miljoen mensen met de diagnose alzheimer. In tegenstelling tot de meeste patiënten heeft hij vijfentwintig jaar gewerkt als neuroloog, en patiënten verzorgd met de ziekte waaraan hij nu zelf lijdt. Ook ongebruikelijk is dat hij al jaren voordat er een officiële diagnose kon worden gesteld begon te vermoeden dat hij alzheimer had. Genetische tests toonden aan dat hij drager was van allelen (een gen-variant) die het risico op het ontwikkelen van de ziekte ve...

Dit betoog is een aanval op intellectuele gemakzucht en een pleidooi voor de aanname dat alles zin heeft. Is geschiedenis fictie? Ja, als we daarmee bedoelen dat we er niet voor moeten terugschrikken op zoek te gaan naar samenhangende verhalen in de historische werkelijkheid. Met fictie kun je de waarheid dichter benaderen dan met het bestuderen van bronnen. Empathie is cruciaal voor begrip. Dat geldt voor alle terreinen van het leven – en in het bijzonder voor historisch onderzoek.

Ilja Leo...

Wenen maakte aan het begin van de twintigste eeuw een tijd door van een ongeëvenaarde bloei van kunst, wetenschap, muziek en psychologie. Dertig jaar later maakten Hitler en zijn meelopers op barbaarse wijze een einde aan deze glansrijke periode.Kris Lauwerys vertelt het verhaal van de stad door de ogen van drie vrouwen. Emilie Flöge, nu vooral nog herinnerd als de muze van Gustav Klimt, was een succesvol modeontwerpster. Milena Jesenská kennen we alleen nog als de Milena van Kafka’s bri...

Yosa Buson (1716-1784) was de belangrijkste Japanse dichter van zijn tijd. Zijn haiku’s getuigen van grote verbeeldingskracht en een uitzonderlijk observatievermogen. Als begenadigd schilder had hij een voorkeur voor levendige kleuren, maar hij is veel meer dan zomaar een impressionist. Hij ziet de spanning en de dreiging die verborgen gaan onder de alledaagse werkelijkheid en geeft soms blijk van een verrassende hartstochtelijkheid. In deze bundel zijn honderd van zijn mooiste haiku’s op...

De dood van een rechter is het verhaal over Ivan Golovín, een man van midden veertig die gestaag de sociale ladder van Rusland heeft beklommen. Hij is weinig invoelend tegenover zijn vrouw en over het algemeen onverschillig tegenover andere mensen om hem heen. Tijdens het ophangen van gordijnen in een nieuw appartement krijgt hij een klein ongelukje dat echter een fatale verwonding veroorzaakt. Als zijn leven langzaam en pijnlijk richting de dood gaat, begint Ivan te vechten tegen wat hij be...