Weinig hoogleraren hebben in de vorige eeuw een zo veelbewogen carriere doorlopen als Lodewijk Hermen Grondijs. Geboren in Nederlands-Indie studeerde hij in Utrecht, bereidde een proefschrift voor onder leiding van nobelprijswinnaar H.A. Lorentz te Leiden en was vervolgens leraar natuurkunde in Leeuwarden, Tilburg en Dordrecht. Intussen behoorde hij tot de oprichters van het Tijdschrift voor Wijsbegeerte. Hij verliet zijn leraarsbaan om oorlogscorrespondent te worden, was verslaggever van het...

In de late middeleeuwen (1000-1500) trokken miljoenenEuropeanen als pelgrim naar heilige plaatsen. Bij hetgraf van een heilige baden zij om vergeving van hunzonden, om gezondheid, om voorspoed of om nakomelingen,om daarna gereinigd en gesterkt weer huiswaartste keren. Dit romantische beeld van de middeleeuwsebedevaart bestaat zelfs nu nog, maar is verre van reëel.De middeleeuwse bedevaart is een ongelooflijk complexverschijnsel, alleen al de motieven om een bedevaartte ondernemen waren zeer ...

In oktober 1347 arriveerden Genuese schepen op Sicilië. De schepen kwamen uit De Krim en tijdens de tocht was een groot deel van de bemanning en de passagiers slachtoffer geworden van een dodelijke ziekte: de pest. Via het Middellandse Zeegebied bestormde de pest, later ook de Zwarte Dood genoemd, het Europese continent om in minder dan vijf jaar een derde tot de helft van de bevolking weg te vagen.

Niemand was veilig voor deze ziekte, ongeacht maatschappelijke positie of genomen voorzorgsm...

De strijd in mei 1940 om de Maaslinie tussen Mook en Boxmeer was de enige in deze linie met werkelijk betekenis voor het lot van Nederland in die dagen. Het sterke Duitse 26e Legerkorps had deze sector tot doelgebied en dat legerkorps was het enige dat onder de grote rivieren opereerde onder de vleugels van het 18e Leger dat Nederland diende te veroveren. Het legerkorps trok in de voorste lijn op met twee infanteriedivisies, die naast elkaar opereerden en een snelle opmars naar de omgeving va...

Ernst Jansen Steur werkte tot eind 2003 als neuroloog in het Twentse ziekenhuis Medisch Spectrum Twente. Vanaf de jaren '90 was hij toenemend verslaafd aan slaapmiddelen en behandelde hij honderden patiënten voor aandoeningen die ze niet hadden, zoals de ziekte van Alzheimer. Hun levens raakten ernstig ontwricht. Na zijn ontslag bleek in 2009 dat de neuroloog in Duitsland was gaan werken. Jaren van rechtszaken volgden. Toch werd hij in 2015 in hoger beroep vrijgesproken.Tom Zijlstra was als...

Over de 19de eeuwse rassentheoreticus en wegbereider van het nationaalsocialisme Houston Stewart Chamberlain (1855-1927) verschenen nog maar weinig historische biografieën. In 1981 kwam er een Engelstalige biografie op de boekenmarkt en in 2015 een Duitstalige. Dat was alles. Historicus-biograaf Pieter Jan Verstraete is de eerste die een Nederlandstalige biografie van de "gecultiveerde Engelse gentleman" brengt. Hij maakt hierbij komaf met tal van verhaaltjes en legendes rond Chamberlain. Zo...

Walter Hornung schreef De Hel van Dachau destijds onder een schuilnaam. Zo'n zelfkritisch boek van een Duitser was in die tijd niet gebruikelijk. Maar de auteur kon niet anders, want Dachau stond voor een systeem, een maatschappij, vol verschrikkingen en onderdrukking. Dachau was een van de eerste kampen, in feite een proeftuin voor de nazi-onderdrukkingsmachine. De oorspronkelijke uitgever vertelde dat hij het manuscript 'sidderend' gelezen had. Het boek van Hornung is dus geschiedenis op zi...

De boeiende geschiedenis van dit land ligt vervat in zijn naam: Oekraïne, dat letterlijk betekent 'het land aan de grens'. Maar verre van een 'grensgeval' is Oekraïne een toekomstland met het potentieel om toonaangevend te worden in Europa. Alleen al de oppervlakte is opmerkelijk: Oekraïne heeft een grondgebied dat groter is dan dat van Duitsland of Frankrijk. Het telt méér inwoners dan Spanje en Portugal samen.

Al in de 9de eeuw was Oekraïne de bakermat van de eerste, grote Slavische b...

Joden van Nederland wordt wakker! Aldus de voorpagina van het Nieuw Israëlitisch Weekblad van 17 maart 1933. Dit weekblad waarschuwde tegen de aanwezigheid van nationaal-socialistische bewegingen in Nederland. Was het Duitse antisemitisme besmettelijk en zou het fascisme ook in Nederland de kop op steken? In de jaren dertig waren er tal van verontrustende ontwikkelingen in buurland Duitsland die de Nederlandse Joden niet onberoerd lieten. Nederland werd geconfronteerd met de komst van Joodse...