Johan Huizinga schreef eens dat het verlangen van stedelingen naar 'de behaaglijke rust van een blij buitenleven' onze Gouden Eeuw kenmerkte. Aan het einde van deze periode zag hij dat verlangen verwerkelijkt in de aanleg van talloze buitenplaatsen in met name het Hollandse landschap. Maar ook elders in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden groeide en bloeide de buitenplaatscultuur. Dit fraai ge

De Nederlandse filosoof Leo Polak (1880-1941) bepleitte hartstochtelijk de autonomie van de menselijke rede, worstelde met de grondslag van onze ethiek en wierp zich in een tijd van politieke massabewegingen en toenemende verzuiling op als kampioen van het vrije denken. Zelfs tijdens de Duitse bezetting hield hij vast aan zijn zelfstandig oordeel - een houding die hij eind 1941 met de dood in een concentratiekamp moest bekopen. Al die jaren hield hij een dagboek bij, voor hem een essentieel m...

Op 20 juli 1816 vestigde Jacob Mattheus de Kempenaer zich als advocaat in Arnhem. Het was het begin van een bijzondere geschiedenis van 200 jaar De Kempenaer. Maar liefst zes generaties De Kempenaer volgden elkaar op als advocaat. Gedurende dat proces groeide het advocatenkantoor De Kempenaer van éénpitter tot een middelgrote organisatie. Het boek beschrijft Jacob Mattheus, Jacob Ursul, Cornelis sr., Cornelis jr., Dancker Cornelis en Martijn de Kempenaer tijdens een aantal voor hen bijzonde...

De eerste vakvereniging voor katholieke musici was klein en voor een specifieke doelgroep, maar slaagde erin om in de woelige twintigste en eenentwintigste eeuw staande te blijven. In deze cultuurhistorische studie wordt de geschiedenis van de Katholieke Dirigenten en Organisten Vereniging beschreven in de steeds wisselende context van haar tijd, zoals de kerkelijke richtlijnen van het motu proprio (1903) en het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965), de ontwikkeling van het muziekonderwijs, d...

Ter gelegenheid van het afscheid van prof. dr. W.J. van der Dussen als hoogleraar cultuurgeschiedenis en filosofie aan de Open Universiteit Nederlanden zijn in deze bundel verspreide opstellen van zijn hand opgenomen. De bijdragen hebben betrekking op de filosofie, de geschiedenis en geschiedfilosofie, maar ook de cultuurfilosofie en -kritiek. De bundel bevat tevens enkele artikelen over de Engelse filosoof R.G. Collingwood: Van der Dussen is internationaal bekend vanwege zijn onderzoek naar ...

Onlangs is in Sint-Petersburg de briefwisseling teruggevonden van de Amsterdamse apotheker Albert Seba met de lijfarts en de bibliothecaris van tsaar Peter de Grote. De brieven leveren een schat aan gegevens over de verkoop van de collecties naturalia van Seba en anatomische preparaten van Frederik Ruysch, voor de huisvesting waarvan de tsaar de beroemde Kunstkamera liet bouwen. De aankoop van de Amsterdamse collecties was een uitdrukking van tsaar Peters actieve deelname aan de Europese 're...

Dat universiteiten geen ivoren torens zijn, maar maatschappelijke instellingen die met duizend draden zijn verbonden met de samenleving laat Pieter Caljé zien aan de hand van de sociale en culturele geschiedenis van de studenten van één universiteit - die van Groningen. Daarbij worden sociale, politieke en geografische lange-termijnprocessen verbonden met zo goed mogelijk gereconstrueerde levens van vijf cohorten studenten uit de negentiende eeuw en een cultuurgeschiedenis van het Groninge...