Van Rembrandts jeugd weten we weinig tot niets. Het intiemste

wat we van hem hebben is zijn werk, dat ook in die vroege jaren

al verbluft door de experimentele stijl, de intellectuele diepgang

en, vooral, de menselijkheid.

Voor zijn portret van de kunstenaar als jonge man heeft Onno

Blom, gelauwerd biograaf en zelf een echte Leidenaar, zich verdiept

in de wereld, het land, de stad, de steeg en het huis waarin

Rembrandt in 1606 werd geboren en de eerste vijfentwintig jaar

van zijn leven doorbr...

De almaar langer wordende reeks letters van de lhbtiq+-community wordt vaak samengevat als de regenbooggemeenschap. Maar deze ‘community’ bestaat uit talloze scenes en subculturen. Lhbtiq’ers vinden herkenning bij elkaar in hun strijd naar (zelf)acceptatie, maar er zijn onderling ook grote contrasten in hun ervaringen en de levens die ze leiden.

Voor SPECTRUM interviewde Haroon Ali bekende en minder bekende lhbtiq’ers. Ali onderzoekt wat hen bindt – en welke maatschappelijke kwesties...

Lange tijd hield Sytske van Koeveringe een lachlogboek bij, mateloos gefascineerd door het fenomeen. Wat is lachen? Toen zij recent het grote nieuws over een tumor in haar borst hoorde, greep zij automatisch terug naar haar ‘lacharchief ’, en zag dat lachen een weldadig contrast vormt met de wreedheid van een tumor. Vanaf dat moment is ze niet gestopt met schrijven: ‘Ik werk me helemaal te pletter omdat ik per ongeluk continu denk dat ik bijna doodga. Ik leef in een soort nu of nooit.’

Lachen en de tumor zijn op een behoorlijk speelse manier verweven. Een essay over de lach wordt afgewisseld met onder meer een dialoog van twee artsen die een biopt afnemen, een monoloog van Sytskes huisarts, een opsomming van wat allemaal groter, kleiner of precies 2,2 centimeter is. Sytske sluit af met een brief aan haar tumor, waarin ze hem uitnodigt voor een etentje. Dag nacht licht toch is een inspirerend werk van een jonge, sterke, vrijgezelle, autonome kunstenaar. Speels, levendig, leerzaam, troostend en heel krachti...

Een toegankelijke en leerzame wegwijzer door leven en werk van Marcel Proust.

Honderd jaar na de dood van Marcel Proust (1871-1922) is het hoog tijd om het cliché van de wereldvreemde dandy die ellenlange

zinnen schreef naar het rijk der fabelen te verwijzen. In De tijdmachine van Marcel Proust maken we kennis met de andere

Proust: humorvol, erudiet, en sterk betrokken bij actuele culturele, sociale en politieke ontwikkelingen.

Aan de hand van zijn zevendelige meesterwerk Op zoek naar de ve...

Daniel Finkelsteins moeder Mirjam was een dochter van de Duitse Alfred Wiener, een van de eerste personen die het existentiële gevaar van Hitler voor de joden voorzag: Wiener begon al in 1933 met een gedetailleerde inventarisatie van nazimisdaden. Uiteindelijk vertrok de familie naar Amsterdam en vervolgens wilden ze naar Londen vluchten, maar toen vielen de Duitsers Nederland binnen. De hele familie werd opgepakt en naar Bergen-Belsen gestuurd.

Finkelsteins vader Ludwik werd geboren in de P...

Kinderen worden niet kant-en-klaar geboren: ze moeten worden gevormd. Maar opvoeden

gaat niet vanzelf. We dragen immers allemaal de bagage van onze eigen opvoeding

met ons mee, en moeten onze kinderen grootbrengen in een competitieve en

individualistische samenleving. Psycholoog Marilse Eerkens roept ouders, verzorgers

en beleidsmakers op om na te denken over het doel van onze opvoeding, zowel in het

belang van het kind zelf als in dat van de maatschappij als geheel. Opvoeden is namelijk

zove...

Aan het begin van de jaren tachtig was Amsterdam er slecht aan toe. Het straatbeeld werd getekend door vervallen panden en verslaafden. De werkloosheid liep op. Inwoners vertrokken massaal, kantoren verdwenen uit de binnenstad.

Tien jaar later was de leegloop voorbij. De economie trok aan en gaandeweg vond Amsterdam een nieuwe toekomst. Wijken verbeterden, fabrieken werden creatieve broedplaatsen, yuppen arriveerden, gezinnen wilden er weer wonen. Maar de laatste jaren trekt Amsterdam zoveel ...

Eeuwenlang hebben de Nederlanders een strijd tegen het water

gevoerd. Vele malen wisten we de waterwolf te temmen, maar

minstens zo vaak kregen we te maken met verwoestende overstromingen.

Denk aan de Sint-Elisabethsvloed van 1421 of de

Watersnoodramp van 1953. In de culturele verbeelding van dit

soort catastrofale gebeurtenissen gaan kwetsbaarheid en trots

hand in hand: in foto’s, verhalen en monumenten benadrukken

schrijvers en kunstenaars zowel de rampzalige gevolgen als de

veerkracht va...

De economische crisis, de pandemie en de klimaatcatastrofe

hebben een deuk geslagen in ons (neoliberale) zelfbeeld als autonome

individuen. Overal klinkt de roep om meer ‘gemeenschapszin’.

Maar wat verbindt ons eigenlijk? Die vraag wordt meestal

beantwoord in termen van ‘normen en waarden’ of ‘nationale

identiteit’, en tegenwoordig zelfs onomwonden in termen van etniciteit

of ras.

Geïnspireerd door een breed scala aan kritische denkers, vindt

Thijs Lijster een alternatief in de ...

Een wereld in evenwicht. Daar pleit Paul Verhaeghe al voor

sinds Liefde in tijden van eenzaamheid. Zijn boeken belichten de

grote thema’s van onze tijd: Identiteit, Autoriteit, Intimiteit.

Daarin reflecteert hij op onze zoektocht naar het goede leven –

en de obstakels daarbij.

Na veertig jaar neemt Paul Verhaeghe eind 2021 afscheid van de

universiteit. In dit boek blikt hij terug en vooruit. Hoe zag hij

onze intieme relaties veranderen? Wat valt er nog te vinden voor

de zoekende mens? En ...