Het sublieme wordt in de moderne tijd doorgaans opgevat als een esthetisch concept. Naast schoonheid heeft het sublieme een centrale plaats gekregen in de kunsttheorie. Maar wie zich verdiept in de culturele geschiedenis van het concept, ontdekt de religieuze oorsprong ervan. Ooit viel het sublieme samen met het heilige, en waren het de goden die bij uitstek subliem waren, hoog verheven boven de mensheid. Gedurende enkele millennia was deze sublieme religie dominant. De dominantie ging verlor...

De dood van Eurydice is een fijnbesnaarde en wetenschappelijk hoogstaande evocatie van het nihilistisch geïnspireerde denken over samenleving en cultuur op scharniermomenten in het 20e-eeuwse Europa. Het boek verkent daartoe de (grond)stemmingen die ten grondslag liggen aan de maatschappij- en cultuurkritische werken van de Duitstalige intellectuelen Georg Simmel, Arnold Gehlen en Theodor W. Adorno.

Anders dan in de queeste van Orpheus na de tragische dood van zijn geliefde nimf Eurydice, sp...

De liefde wordt bedreigd, waarschuwt de Franse filosoof Alain Badiou.

Door ons verlangen naar comfort, veiligheid en zelfbescherming, verzekeren we ons liever tegen de risico's van de liefde dan dat we onszelf op het spel zetten. Ook de filosofie is hieraan schuldig. Een terugkeer naar een oud ideaal van 'eenwording' is niet mogelijk.

Badiou betoogt dat de liefde alleen gered kan worden als we haar opnieuw uitvinden.

In dit interview analyseert hij de rol van de filosofie, de waarheid, de k...

In 'De geëmancipeerde toeschouwer' verzet de Franse filosoof Jacques Rancière zich tegen de gedachte dat het hedendaagse publiek van kunst en cultuur passief het getoonde aanschouwt. Dit denkbeeld heeft geleid tot vele pogingen van kunstenaars en theatermakers om het publiek bij het kunstwerk of de voorstelling te betrekken. De toeschouwer zou zich op die manier 'emanciperen' tot een actief lid van de culturele gemeenschap. Rancière analyseert deze these op geniale wijze en komt tot een ra...

'Er is geen sprake van een "crisis" van de democratie, er is sprake van een groeiende haat tegen de democratie, een ontkenning in daden van alles wat dit woord kan betekenen.' Voor Jacques Rancière krijgt democratie pas werkelijk betekenis wanneer zij zich in gemeenschappen en instituties op afstand van de staatsmacht ontwikkelt, wanneer gelijkheid niet wordt beperkt tot wetten en vertegenwoordiging van het volk. Het is de haat tegen die brede opvatting van gelijkheid die ons verplicht weer ...

De ruim tien miljoen soorten die met de mens op aarde leven, worden vaak gezien als anders dan de mens, als 'natuur' die zich buiten ons bevindt, als een decor of een grondstof. Eén soort wordt tegenover tien miljoen andere soorten geplaatst. Die houding heeft geleid tot een ecologische crisis. Een aspect van die crisis dat onderbelicht blijft, is volgens Baptiste Morizot ons gebrek aan gevoeligheid: de verarming van ons vermogen om andere levende wezens echt te zien, echt te begrijpen.

Dit...

Dit boek is een essay over wonderen van ontwikkeling die zich openbaar voltrekken maar toch kans zien onopgemerkt te blijven.

Afname van biodiversiteit, klimaatverandering, armoede, honger, gezondheidsproblemen: ze houden ons een spiegel voor. Hoe gaan we om met de natuur? We maken gebruik van haar, zónder haar te eren.

Dit boek presenteert een respectvolle blik op natuur als dienende partner van mensen. Het wezensaspect van de plant vertegenwoordigt hier de natuur.

Nauwkeurige waarneming va...

Over wat van waarde is, kunnen we het niet meer eens worden. Over wat van nut is wel. Hierdoor is de instrumentele rede dominant geworden. Deze vraagt niet naar het waarom, maar slechts naar het hoe, niet naar de wenselijkheid van het doel, maar slechts naar de middelen. Dit denken heeft grote gevolgen, die nu al op veel terreinen zichtbaar zijn: in de politiek, het onderwijs en in relaties tussen mensen. Het is een dominante factor geworden in hoe wij onszelf en de wereld zien en (dus) in ho...

Dit boek is een pleidooi, zo krachtig als in mijn vermogen lag, voor verdraagzaamheid in een tijd van extremisme. In het toenemende crescendo van etnische spanningen, culturele botsingen en religieuze rechtvaardiging van terreurdaden zie ik een concreet gevaar dat de mensheid bedreigt. Al te lang zijn de bladzijden van de geschiedenis besmeurd met bloed dat in de naam van God werd vergoten. Als een extremistische religieuze houding een verbond aangaat met massavernietigingswapens, wordt het l...

‘Staan in de wereld van nu’ van Jacques Ellul is een hertaling van het boek dat oorspronkelijk werd uitgegeven in 1948. Maar hoewel het uit 1948 komt, is het indrukwekkend hoe dit hartstochtelijke essay nu nog zo actueel kan zijn. Als leiders het stuur kwijt zijn, media ons bezighouden met bijzaken, en techniek en geld de aarde onderwerpen – wat is dan nog de taak van christenen? Wat betekent het revolutionaire geloof in Christus als donkere wolken zich samenpakken boven de kerk en ons ...