Wat joden, christenen en moslims tot op de dag van vandaag bindt is het besef, dat God onkenbaar en onuitsprekelijk is. Maar zij baseren hun geloof in God óók op een Heilig Boek, waarin iets van Gods wezen en werkzaamheid geopenbaard wordt. Zij streven er dus niet naar om Gods geheim zó geheim te laten zijn, dat niemand weet dat er sprake is van een geheim.

Het is wel betreurd, dat Augustinus' spreken over God te stellig en trefzeker is geweest en hij het mysterie van God te weinig intact g...

Waarom leven gelovigen toch zo dikwijls in onmin met elkaar? Op deze belangrijke vraag is al eeuwenlang naar een zinnig antwoord gezocht. Rond het jaar 397 schreef Augustinus hierover een boeiende beschouwing. Ruim dertig jaar was hij bisschop van Hippo Regius in de Romeinse provincie Africa. Gedurende die jaren had hij niet alleen van doen met katholieke christenen, maar ook met allerlei andere. Door hun uiteenlopende visies en praktijken vormden zij een bedreiging voor de eenheid binnen de ...

Bijna veertig jaar lang heeft Augustinus (354-430) in het Noord-Afrikaanse Hippo Regius de geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van heinde en verre kwamen mensen naar deze havenstad om zelf de woorden van de befaamde bisschop te beluisteren of zijn preken in opdracht van anderen op te tekenen. Zo zijn ongeveer zeshonderd preken van hem bewaard gebleven.

Voor deze bundel werden 33 preken uitgekozen van de sermones de scripturis. In deze groep preken staat de behandeling van een bijbeltekst...

Deel 2 in de serie Middeleeuwse Monastieke Teksten

Vertaling van de geschriften Over spirituele vriendschap, Toen Jezus twaalf jaar was en Gebed tot de Goede Herder

Vertaling en commentaar:

Simon Slijkhuis, Guerric Aerden ocso, Joost Baneke

inleiding: Guerric Aerden ocso

De cisterciënzer auteurs van de twaalfde eeuw gaven nauwkeurig aan waarnaar onze liefde kan uitgaan: naar onszelf, naar de naaste en naar God. Ze klasseerden alle verlangens en deugden nauwkeurig in overeenkomstige categorieën....

Waar haalden gnostici hun wijsheid vandaan? Wat bezielde hen? Wat zijn typische kenmerken van het gnostisch gedachtegoed? Hoe is gnostiek ontstaan en bestaat gnostiek tegenwoordig nog? Dat zijn vragen waarop in dit boek antwoord wordt gegeven. 

De aandacht voor gnostiek is zeer versterkt doordat in 1945 in Egypte een groot aantal tot dan toe onbekende vroegchristelijke teksten gevonden werd, waaronder het Evangelie van Thomas, het Evangelie van Filippus en het Geheime Boek van Johannes. Sind...

Aan de vooravond van de twaalfde eeuw werd in de bossen ten zuiden van Dijon een nieuw klooster gesticht. Een groepje monniken probeerde hier de Regel van Benedictus zo strikt mogelijk in praktijk te brengen. De plek waar ze zich hadden gevestigd heette 'Cistercium', en de monniken werden daarom 'cisterci

Omstreeks 1130 schrijft Bernardus van Clairvaux een geestelijk traktaat dat bestemd is voor de tempeliers, een militaire orde. Het traktaat, dat als 'Lofzang op een nieuwe ridderorde' furore maakte, beschrijft de voorwaarden voor en etappes van een leven van ommekeer. Bernardus moedigt de tempeliers aan de wegen van Christus te bewandelen. Het document heeft echter een ruimere portee: over de hoofden van de tempeliers heen richt Bernardus zich tot de ridderklasse van zijn tijd, die zich onder...

Dat Paulus van fundamenteel belang is voor het christendom, staat buiten kijf. Maar wie was Paulus eigenlijk? We kennen aangaande leven en leer van Paulus maar twee bronnen: Handelingen van Lucas en de brieven van Paulus.

In 'Wie was Paulus wel?!' 'Op zoek naar zijn teksten' wordt aandacht besteed aan de wijze waarop de antieke brieven geschreven en gelezen werden. Niet de theologische antwoorden, maar filologische vragen zijn daarbij richtinggevend. De aandacht gaat vooral uit naar de tekste...

In Augustinus' oeuvre is de weerslag van zijn polemische instelling en interesse goed te zien. Tal van werken dragen titels met daarin het woord 'tegen' (het Latijnse contra of adversus), variërend van het vroege Uitleg van Genesis 1-3 tegen de Manicheeërs (389) en de Psalm tegen de Donatisten (394) tot het late en omvangrijke Tegen Julianus (421) en Tegen de Ariaan Maximinus (428). Tot in Augustinus' allerlaatste werk, het Onvoltooide werk tegen Julianus (429), speelt de bestrijding van af...

Omstreeks 1075 werd in de buurt van Luik een man geboren die brede nieuwe horizonten zou openen voor de spiritualiteit van het Westen: Willem van Saint-Thierry. Deze erudiete monnik, eerst benedictijn en later cisterciënzer, kwam als een der eersten naar buiten met zijn affectieve en subjectieve beleving van de Godsrelatie, gevat in een rijk literair oeuvre dat uitdrukking wilde geven aan de cruciale band tussen geloof en beleving. Willem kon geen genoegen nemen met een agnostisch spreken ov...