De casus Mechelen toont aan dat het verloop en de timing van het laatmiddeleeuwse, stedelijke politieke emancipatieproces afhankelijk was van de context waarin het plaatsvond. Daarbij valt op te merken dat eenzelfde gegeven zowel een positieve als een negatieve invloed kon hebben. De context alleen was echter niet het enige dat het proces voor het bekomen van medezeggenschap beïnvloedde. De emancipatiekeuren ontstonden ook dankzij de handelingsbekwaamheid en de daadkracht van de Mechelse, po...

De dertiende-eeuwse 'Rijmbijbel' van Jacob van Maerlant is het oudste geïllustreerde handschrift in het Nederlands. Het boek bevat een berijmde hervertelling van de Bijbel, gevolgd door een geschiedenis van de Joodse opstand tegen de Romeinen, ruim na het leven van Jezus. Het handschrift is rijkelijk geïllustreerd, met niet minder dan 159 kostbare miniaturen. Vanwege de beroemde auteur, het luxueuze karakter en het artistieke niveau van de verluchting behoort het tot de internationale topst...

Eén man en één mirakel volstonden om de koppige heidenen in de noordelijke uithoeken van het rijk van de Franken tot het ware geloof te bekeren. Zo stelden de middeleeuwse biografen van de heilige Amandus de kerstening in Vlaanderen voor. Maar wat blijft er van de heilige over na een kritische lectuur van hun wonderlijke verhalen? Wie was die man? Wat dreef hem? Wie waren de mensen die hij in de Scheldevallei kwam bekeren?Om te begrijpen wat er in dit stukje Vlaanderen in de zevende eeuw g...

'Middeleeuws'. Zelden werd een term zo mismeesterd. Want iedereen begrijpt meteen wat je bedoelt wanneer je een fenomeen als middeleeuws omschrijft: achterhaald, primitief, barbaars, mensonterend. Dat zijn nu eenmaal de middeleeuwen in de populaire verbeelding. Een periode waarin iedereen stinkt, waarin angst en bijgeloof heersen, vrouwen niets te zeggen hebben, en je voor het kleinste akkefietje aan de galg hangt.Waar komen die clichés vandaan? Waarom zijn ze zo hardnekkig? En hoe zat het d...

In 1316 begonnen de klerken in de Hollandse kanselarij van graaf Willem III met de systematische registratie van de oorkonden uitgevaardigd door de vorst. In de loop van de regeringen van de graaf en zijn zoon Willem IV werden duizenden oorkonden en andere ambtelijke teksten opgetekend in verschillende registers. Deze boeken waren het begin van een lange reeks, en betekenden een belangrijke stap in de ontwikkeling van de centrale bureaucratie van de Hollands-Zeeuwse grafelijkheid. In deze bun...

In ‘De Arabische veroveringen’ vertelt Justin Marozzi hoe de Arabieren na de dood van Mohammed in 632 tot de ineenstorting van het kalifaat in 750 een rijk veroverden dat bijna zo uitgestrekt was als eerder dat van Rome. Op het hoogtepunt omvatte het Arabië, Syrië, Perzië, het huidige Pakistan, Egypte, de Maghreb en Iberië. De culturele bloei van het jonge islamitische rijk maakte het een van de meest verfijnde beschavingen ooit. Kunsten en wetenschappen floreerden. Tegelijkertijd wer...

De graven van Loon is het standaardwerk over het Limburgse verleden tot 1795. Een verleden dat zich niet in de Nederlanden afspeelde, maar binnen de grenzen van het Duitse Rijk. Anders, verrassend en intrigerend. De politieke, sociaaleconomische, religieuze en culturele ontwikkelingen komen systematisch en op toegankelijke wijze aan bod. Ook het prinsbisdom Luik krijgt ruime aandacht. In zijn meeslepende vertelstijl, met ook aandacht voor vermakelijke anekdotes, weet Jan Vaes elke lezer te bo...

De Orde van de Arme Ridders van Christus en de Tempel van Salomo, kortweg de Tempeliers, zijn berucht geworden door hun betrokkenheid bij de Kruistochten en de roemruchte manier waarop hun Orde is veroordeeld wegens ketterij en in 1312 is opgeheven. Van dezelfde Tempeliers wordt beweerd dat zij hun toevlucht hebben gezocht in Amerika. Volgens onderzoekers zijn daar keiharde sporen van terug te vinden, zoals de Westford Knight, de Newport Tower of de vermeende ingewikkelde gangenstelsels onder...

Elke dag worden er miljoenen boeken gedrukt. In de middeleeuwen was het anders. Een boek was zo kostbaar als een stenen huis, niet bedoeld om er slordig mee om te springen. Boeken lagen veilig in een kist of aan een ketting. Alleen wie veel geld had, kon zich boeken permitteren. Het waren echte pronkstukken.

Er kwam heel wat handwerk aan te pas: de perkamentmaker maakte de dierenhuiden schrijfklaar, de kopiist schreef letter voor letter over en de rubricator duidde de hoofdletters aan. Daarn...