In 1850 bedacht de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman (1806-1863) een personage dat een zware stempel zou drukken op de Nederlandse cultuur: Zwarte Piet. Vijf jaar later creëerde hij een ander succesvol personage: de even laffe als lepe joodse soldaat Levie Mozes Zadok. Beide figuren wekten de spotlust op. Levie was zelfs een rage. In 1855 verkochten elkaar genadeloos beconcurrerende uitgevers binnen enkele maanden ruim 56.000 Levie Zadok-drukwerkjes. Hoe is dat daverende verkoopsucces te...

Het Bethaniënblok in Amsterdam. Onder de sluier van het verleden vandaan beschrijft het deel van Amsterdam waar destijds het Bethaniënklooster heeft gestaan. Onderwerpen zijn de geschiedenis van vrijwel elk pand van de oneven zijde van de Oude Hoogstraat tot en met de even zijde van de Bloedstraat en de aanpalende delen van de Kloveniersburgwal, de Nieuwmarkt en de Oudezijds Achterburgwal.

Het boek besteedt aandacht aan de bewoners en bedrijven (waaronder de geschiedenissen van de bekende ...

Erasmus staat in wetenschappelijke kringen nog steeds volop in de belangstelling. Vrijwel jaarlijks verschijnen er nieuwe studies over hemzelf en zijn werk. Vooral in herdenkingsjaren zien dikwijls meerdere monografieën of bundels het licht. Het betreft zowel wetenschappelijke studies, die bepaalde (deel)aspecten van Erasmus’ leven en werk onder de loep nemen, als ook populair-wetenschappelijke publicaties die wat algemenere kennis over hem voor een wat groter publiek toegankelijk maken.

...

Niet Willem van Oranje, maar Maurits en Frederik Hendrik zijn als de bekendste militairen uit de Tachtigjarige Oorlog tevoorschijn gekomen. Beide zonen van de prins zouden echter pas na decennia van het begin van dit conflict, en het lange voortraject daarvan, een rol gaan spelen. De naam van Willem van Oranje is uiteraard ook onlosmakelijk verbonden met genoemde oorlog, waaraan hij de eretitel 'vader des vaderlands' heeft overgehouden, maar wat is hiervan precies de betekenis?

Zo zou Willem...

Johannes Maurits van Nassau-Siegen voerde het bewind over de kolonie van de West-Indische Compagnie (WIC) in Noordoost-Brazilië. Tussen 1637 en 1644 breidde hij het compagniesgebied uit tot de Goudkust en Angola, de regio’s die de slaven leverden voor de Braziliaanse suikerplantages. Hij liet ook zijn geleerden en kunstenaars de multi-etnische bewoners beschrijven en afbeelden.

Zo beschreven natuurwetenschappers Georg Marcgraf en Willem Piso de flora en fauna. Bovendien legde Marcgraf de k...

Nederlandse landgoederen voor de oorlog, in bezettingstijd en tijdens de wederopbouw

Wat was de rol van Nederlandse kastelen en buitenplaatsen tussen 1940 en 1945? Daarover gaat dit rijk geïllustreerde boek. Behalve mobilisatie en vordering, bespreekt het dagelijks leven, bescherming, schade, verwoesting en herdenken. Oorlog in Arcadië schijnt nieuw licht op een onbekend onderwerp.

Vele eeuwen is het Nederlandse landschap beïnvloed door de aanwezigheid van grootgrondbezit van adel,

stedeli...

In 2025 herdenkt de provincie Utrecht dat 650 jaar eerder bisschop Arnoud van Hoorne met de geestelijken, ridders en steden in het Nedersticht een overeenkomst sloot over medezeggenschap. Deze Stichtse Landbrief vormde het begin van de Staten van Utrecht.

De huidige democratie bouwt voort op dergelijke laatmiddeleeuwse verdragen, waarvan de Engelse Magna Charta de bekendste is. Dit boek laat aan het voorbeeld van de regio Utrecht zien hoe openbaar bestuur zich in de loop der eeuwen heeft ontw...

‘Morgen bij het aanbreken van de dag, je begrijpt me wel’. Dit bericht stuurt de Nederlandse defensieattaché in Berlijn Bert Sas in de avond van 9 mei 1940 naar de Nederlandse legerleiding in Den Haag. Sas heeft het bij het rechte eind. Slechts een paar uur later vallen de eerste bommen op Nederlands grondgebied en steken Duitse militairen de grens over. De neutraliteit is geschonden. Nederland is in oorlog.

De strijd heeft veel gezichten. Soms geven Nederlandse militairen zich zonder sl...

Toen aan het begin van de 20ste eeuw joodse vluchtelingen en migranten vanuit Oost-Europa naar Nederland kwamen, op de vlucht voor armoede en vervolgingen, brachten zij hun rijke Jiddisje taal en cultuur mee. In 1921 besloten enkele Jiddisj-sprekende joden in Amsterdam een vereniging op te richten, Vereniging Anski, die zou uitgroeien tot een belangrijke joodse cultuurvereniging. Wie waren deze mensen en waarom speciaal een Jiddisje vereniging? Ariane Zwiers heeft de geschiedenis van de op cu...