Na het instorten van de Twin Towers op 11 september 2001 als gevolg van de aanslagen met passagiersvliegtuigen werd terrorisme bestempeld tot gevaar nummer één. De dreiging werd zo sterk gevoeld dat overheden overgingen op drastische maatregelen, waarbij duizenden miljarden euro’s werden uitgegeven en allerlei burgerlijke vrijheden werden ingeperkt.

Dat is opmerkelijk, want in westerse landen als Nederland is de kans om bij een terreuraanslag om het leven te komen even groot als de kans o...

Het woord ‘slavernij’ roept vandaag de dag bij iedereen in het Westen gevoelens van ontzetting en schaamte op. Het is een instituut waarvan we al meer dan een eeuw geleden met trots afscheid hebben genomen. In De geschiedenis van de Nederlandse slavernij in een notendop geeft Piet Emmer een analyse van de slavernij in de Europese koloniën in Noord- en Zuid-Amerika. Hij beschrijft hoe het instituut van de slavernij is ontstaan, wie slaaf werd en waarom West-Europa vanaf 1350 geen slaverni...

In ‘Missievaders’ biedt Mar Oomen een bijzonder perspectief op een onderbelichte bladzijde uit de koloniale geschiedenis: de hoogtijdagen van de katholieke missie. In 1933 stapte de grootvader van Oomen met zijn gezin op een boot vol missionarissen en missiezusters naar Nederlands-Indië. Hij was een van de velen die eropuit gingen met de intentie de wereld te verbeteren. Vlak voor en na de Tweede Wereldoorlog leverde Nederland verhoudingsgewijs de meeste missionarissen ter wereld. Behalv...

De trekschuit was ruim 200 jaar het voornaamste openbare vervoermiddel in de laaggelegen delen van Nederland. Dagelijks vervoerden trekschuiten volgens een vaste dienstregeling duizenden passagiers tussen de Hollandse steden. Om hun economie te versterken en bereikbaarheid te vergroten investeerden steden als Leiden, Den Haag, Delft, Gouda, Rotterdam, Schiedam, Amsterdam en andere fors in de aanleg van vaarten en het inrichten van de benodigde infrastructuur: verstevigde jaagpaden, bruggetjes...

In dit rijk geïllustreerd werk beschrijft Van Baarsel de geschiedenis van de Leidse medische faculteit.

Begin 19de eeuw stond de Leidse medische faculteit er slecht voor. Hoogleraren gaven nog colleges in het Latijn en haalden hun inspiratie uit de geschriften van grote voorgangers als Boerhaave. Bloedzuigers hadden een voorname plaats in het behandelarsenaal.

Maar door de grote epidemieën – cholera, tuberculose – en vooral door buitenlands voorbeeld veranderde dat. Gedreven artsen en o...

Meer dan zestig jaar hebben de brieven die Annie Otten-Wolff aan Jacques Presser schreef onaangeroerd in Pressers nalatenschap gelegen vóór haar zoon Daniël Otten ze kreeg. Presser - die als eminent historicus steeds pleitte voor persoonlijke elementen in de geschiedschrijving - had de brieven bewaard om hem als volwassene de mogelijkheid te geven zijn in Bergen-Belsen vermoorde moeder te leren kennen. In de aangrijpende brieven is sprake van hartstocht, van liefde, van empathie en ook van...

Paul van Vlissingen (1897-1876) is een pionier op het gebied van stoomenergie. Met zijn Amsterdamsche Stoomboot Maatschappij opent hij als eerste in Nederland een overzeese stoomscheepvaartverbinding: van Amsterdam naar Hamburg. Met Abraham Dudok van Heel start hij de Kon. Fabriek voor Stoom- en andere Werktuigen Paul van Vlissingen & Dudok van Heel. Ze bouwen de eerste ijzeren stoomschepen met schroef in Nederland, de eerste stoomlocomotieven in Nederland, balansen voor de stoomgemalen Cruqu...

De wereld aan het werk is de eerste echte wereldgeschiedenis van menselijke arbeid, van de tijd van de prehistorische jager-verzamelaar tot de kantoormens van vandaag. Werken doen we omdat we wel zullen moeten, maar ook omdat we er plezier in hebben. Van de jager-verzamelaars die 700.000 jaar geleden bijeenkwamen tot de mensen die virtueel vergaderen via Zoom: mensen hebben werk altijd ingezet als middel om de wereld naar hun hand te zetten.

Jan Lucassen beschrijft op virtuoze wijze het inclu...

Infectieziekten hebben mensen nodig om te floreren. Toen de mens nog jager-verzamelaar was, werden we ook ziek. Maar toen we ons zo’n 10.000 jaar geleden begonnen te organiseren in agrarische gemeenschappen, kregen ziekten als malaria, lepra, pokken en influenza vrij spel.

De eerste pandemieën braken al uit ten tijde van de Grieken en de Romeinen, maar echt verwoestend werden ze pas door de bouw van steden, de start van handelsroutes en de vele oorlogen. De allereerste grote pandemie volgd...