De relatie tussen het parlement en de politieke partij is traditiegetrouw ingewikkeld. De Grondwet benadrukt het ideaal van het onafhankelijke mandaat (‘zonder last’) van elk individueel Kamerlid; in het Reglement van Orde van de Tweede Kamer komt de politieke partij niet voor. Toch is, zeker sinds de invoering van het evenredigheidsstelsel in 1917, de impact van politieke partijen op het functioneren van de parlementaire democratie enorm: het parlement is in belangrijke mate een partijpo...

Na decennia van emancipatie, groeiende welvaart en relatieve politieke rust, verdelen kwesties als klimaatverandering, stikstof en migratie onze samenleving nu tot op het bot. De toeslagenaffaire en de gaskwestie schaadden bovendien het vertrouwen in de politiek. Graaft onze democratie zijn eigen graf?

Op zoek naar antwoorden maakt Joris Backer een denkbeeldige reis door de Nederlandse democratie met de negentiende-eeuwse politicus en denker Alexis de Tocqueville als zijn gids. De twee reisge...

De oudheid is pluriformer en minder klassiek dan we denken.

De verhalen die we elkaar vertellen laten zien wie we zijn. En ook de manier waarop we ze vertellen verraadt aspecten van onze persoonlijkheid. Zo heb je veelvormige, weelderige doolhoven van verhalen als De vertellingen van Duizend-en-een-nacht, waar de lezer maar al te graag in verdwaalt, het ‘oosterse’ archetype. Daartegenover staat het westerse: verhalen uit één stuk over een held op weg naar zijn einddo...

De Amsterdamse danseres Lin Jaldati – pseudoniem van Rebekka (Lien) Brilleslijper (1912-1988) – en de Duitse musicus Eberhard Rebling (1911-2008) leidden een bewogen leven. Lin Jaldati groeit op in de Jodenhoek. In Lied van verzet portretteert ze op indringende wijze de Amsterdamse Jodenbuurt met zijn armoede, levendigheid en geborgenheid. De Berlijnse Eberhard Rebling beschrijft als ooggetuige de opkomst van het Derde Rijk. Na zijn emigratie naar Nederland ontmoeten de twee beginnende ku...

Sinds de Toeslagenaffaire regent het rapporten en commentaren over het probleem van de ontoegankelijke overheid: burgers verdwalen in een woud van uitvoeringsorganisaties. Ze worden geacht zelfredzaam te zijn, maar hun (digitale) geletterdheid is ontoereikend. De overheid heeft haar ‘loketfunctie’ verzaakt en moet haar dienstverlening laagdrempeliger maken. Zij moet zorgen dat iedereen weer mee kan doen.

In de Bataafse Republiek, zoals Nederland na de revolutie van 1795 ging heten, beston...

In de vroege negentiende eeuw droomden de Britse luitenant-gouverneur Thomas Stamford Raffles en de Nederlandse gouverneur-generaal Godert van der Capellen van een modern en verlicht Indisch bestuur dat de belangen van het Europese moederland en de kolonie zou verenigen. Deze in de Europese Verlichting gegronde ideeën botsten echter hard met de werkelijkheid in de Indische Archipel. De inwoners en de laatste overgebleven autonome sultanaten boden passief en actief verzet tegen de Europese ov...

De Amerikaanse president is de machtigste mens ter wereld. Dat verklaart voor een belangrijk deel de fascinatie voor de persoon die dit ambt bekleedt en voor de verkiezingscampagnes om het Witte Huis te bereiken. De Amerikaanse verkiezingen zijn altijd interessant en hebben vaak onverwachte resultaten. Waaraan ontleent de Amerikaanse president zijn macht? Wat mag hij wel, en wat kan hij niet? Hoe verhoudt hij zich tot het Congres en het Hooggerechtshof? Wat voor mensen hebben dit ambt eerder ...

In het begin was er alcohol. Het eeuwenoude verhaal van de mens in relatie tot alcohol start in de oerbossen van het Krijt waar onze voorouders gefermenteerd fruit aten. We zien tekenen van drankgebruik terug in abstracte prehistorische kunst en vinden sporen ervan bij sjamanen en de eerste goden. De zoektocht naar spraakwater in onder ander Mesopotamië, Egypte, Griekenland, China en Amerika brengt ons naar de vroegste samenlevingen, de prilste dorpen met hun eerste kroegen en bijbehorende k...

De Radboud Universiteit vierde in 2023 haar honderdjarig bestaan. In 1923 opende zij in het centrum van Nijmegen haar deuren onder de naam Roomsch Katholieke Universiteit. De stichting van de universiteit gold als een uniek en ambitieus project met als hoofddoel het stimuleren van katholieke jongeren tot het volgen van een academische studie. Bovendien wilden de stichters aantonen dat katholieken, naar wie doorgaans geringschattend werd gekeken, serieuze wetenschapsbeoefenaars konden zijn. Ho...

Tilburg University staat midden in de maatschappij. Was dat altijd al zo? Vijftig jaar na de eerste historische studie over de Tilburgse universiteit, die destijds een halve eeuw bestond, is het tijd voor een frisse terugblik. Niet in de laatste plaats omdat onderzoek in tal van onontgonnen archieven en een vernieuwde cultuurhistorische insteek een ander licht werpen op de hogere onderwijsinstelling. In 1927 voortgekomen uit de katholieke leergangen, ontwikkelde de ‘Roomsch-katholieke Hande...