Ludwig Wittgenstein (1889-1951) geldt alom als een van de belangrijkste filosofen van de twintigste eeuw. Met een ongewone intensiteit stortte hij zich op filosofische problemen, waarover hij schreef in indringende, haast poëtische zinnen vrij van jargon. Desondanks is zijn gedachtegoed berucht ingewikkeld, en wordt tot op de dag van vandaag gediscussieerd over de implicaties ervan. Dit Elementair Deeltje is een diepgravende inleiding in Wittgensteins denken en zijn analyses van betekenis, k...

InWeg van de natuuronderzoekt socioloog Kees Vuyk de achtergronden van de crises van deze tijd. De rode draad die door al deze crises heen loopt, is dat onze omgang met de natuur drastisch is veranderd. De natuur is niet langer iets waar we deel van uitmaken, maar iets om te beheersen.

Vuyk laat in dit boek zien hoe ons idee van de natuur in de afgelopen eeuwen uit koers is geraakt, toont wat dit nu voor ons betekent, en opent een hoopvolle weg waarin de mens weer onderdeel wordt van de natu...

In 1983, toen hij dacht dat het Oostblok nog duizenden jaren zou standhouden, publiceerde de uitgeweken Tsjech en literaire grootheid Milan Kundera een korte tekst die de hele wereld rondging, vertaald in tientallen talen.

Een gekidnapt Westen zette Midden-Europa in één klap op de kaart als een samenstel van kleine naties waar de Europese eenheid-door-diversiteit haar hoogtepunt bereikt: cultureel behorend bij het Westen, politiek opgeslokt door een vraatzuchtige grote natie (Rusland) die ...

Met de publicatie van deze briefwisseling met Joris Bouwmeester laat Sid Lukkassen vriend en vijand in verbijstering achter. Hij heeft vrienden verloren, minnaressen de gordijnen in gejaagd en politieke bondgenootschappen op het spel gezet. Ondanks de golven van onbegrip en verontwaardiging die de brieven losmaken, kon niets hem stoppen om dit project te voltooien. Al is het maar om de Franse romanschrijver Michel Houellebecq een hart onder de riem te steken, van wie hij inmiddels een lotgeno...

Wie ambtenaar is, is politiek neutraal. Ambtenaren dragen geen politieke verantwoordelijkheid, en moeten zich dan ook niet bemoeien met de politieke gang van zaken. Sinds kort staat dit beginsel ter discussie. Zo spreken ambtenaren zich vaker publiekelijk uit over politieke kwesties en krijgen ze – met name sinds het toeslagenschandaal – zelf ook steeds

meer te maken met kritiek uit de samenleving.

In dit boek reflecteren bestuurders, filosofen en politieke denkers op deze ontwikkelingen....

Het idee van een maakbare wereld is verleden tijd. We hebben geen pasklare antwoorden meer. Hoe nu verder? Geraakt door beelden van fragmenten en scherven gaat Bart, met een hoofd vol muziek en zijn cello op zijn rug, op zoek naar momenten van ontvankelijkheid. Hij ontmoet figuren die tot de verbeelding spreken: een man die stiltes verzamelt, een illusionist die ook kapper is, een healer met een huis vol katten. ‘Hoe doe jij dat,’ vraagt hij zijn vriend D. die ongeneeslijk ziek is, ‘spe...

Niets is zo veranderlijk als het onderwijs. Steeds weer zijn er nieuwe ideeën over opvoeding en didactiek, steeds weer moet alles anders. Dat was al zo in de oudheid. In dit kloeke, toegankelijke en geïllustreerde boek neemt onderwijskundige Ruud Klarus ons mee op reis door de tijd. Aan de hand van de belangrijkste denkers en pedagogen laat hij zien welke ideeën het onderwijs hebben gevormd en hoe de idealen van ‘passend onderwijs’ en een ‘brede vorming voor iedereen’ zijn ontstaan.

Hoe worden we humaan? Door eerst maar eens af te rekenen met het inhumane. Geen achttiende-eeuwse denker gaat zo principieel en verontwaardigd tekeer tegen het kolonialisme, racisme en het idee van de Europese superioriteit als Johann Gottfried Herder. Hij was een leerling van Immanuel Kant, maar bekritiseerde diens rassenleer. Hij raakte bevriend met Goethe, die aan zijn romanfiguur Faust trekken van de expressieve Herder meegaf.

In dit boek vinden we de belangrijkste fragmenten uit Herders ...

De dichterlijk-filosofische bespiegelingen in deze bundel gaan over allerlei weefsels, over de politieke weefsels, de parlementsverkiezingen van 2023, de opkomst van rechts-conservatieve partijen en de kabinetsformatie. De bespiegelingen gaan ook over ‘het leven’ (het leven van de auteur, dat van anderen), over filosofische en sociale structuren, weefsels, vlechtwerken en over dichters en filosofen.

De bespiegelingen spelen zich voor een deel in de verbeelding van Krijgsman af, want in De...

Als we ons afvragen wat wezenlijk voor ons is, moeten we ons eerst afvragen wat betekenis voor ons heeft. Maar als we willen weten wat betekenis kan hebben, moeten we eerst weten wat betekenis is. Betekenis is een verwijzen, maar wezenlijke betekenis gaat verder dan dat, namelijk om dát wat voor ons de essentie van het leven weerspiegelt. Dit zouden we de filosofische betekenis kunnen noemen. Om te begrijpen wat de aard van deze betekenis is, keren we ons naar het Zijn. Want betekenis is nie...