In de middeleeuwen hadden landerijen, wegen of wateren rondom het dorp Warmond allemaal een eigen naam. Net als de straatnamen van tegenwoordig duidden deze namen bepaalde plekken in de ruimte aan. Men spreekt van toponiemen, wat letterlijk plaats-namen betekent.

Anders dan hedendaagse straten of pleinen, die op gezag van de lokale overheid naar de ene of andere overleden president e.d. vernoemd worden, werden historische toponiemen vaak spontaan bedacht door de gewone man. Benoemingsmotieve...

Dit cahier handelt over de medische geschiedenis in de bloeitijd van de scholastiek (1200-1347) en bestaat uit drie delen.

Deel één focust op de universitaire scholastische leermethode voor de kandidaat-medicus. Deze methode wordt aan de hand van voorbeelden belicht (het oog, de vrouwelijke borst, de overdracht van ziekten). Na de dertiende-eeuwse encyclopedisten richten we ons naar de medicus Bernard van Gordon en de chirurg Hendrik van Mondeville, die beiden rond 1300 een belangrijk medis...

Het verhaal van De gouden eeuwen van Andalusië begint in de achtste eeuw, als een jonge balling, de laatste erfgenaam van een Arabische dynastie, in Spanje het koninkrijk al-Andaloes sticht. Andalusië zou gedurende bijna acht eeuwen het beste van moslims, joden en christenen verenigen. Het betekende het begin van wereldse poëzie, van een adembenemende bouwkunst, van inspirerende literatuur en van grensverleggende wetenschap en filosofie. De invloed op de rest van middeleeuws Europa was aan...

De hoogtepunten uit de Oud-Friese tekstoverlevering. Standaardwerk. Met inleiding en toelichtingen van dr. O. Vries van de Rijksuniversiteit Groningen.

In de middeleeuwen besloeg Friesland een veel groter gebied dan tegenwoordig.Langs een groot deel van de

huidige Nederlandse en Duitse Noordzeekust werd Fries gesproken en geschreven. Middeleeuws Friesland

was echter geen bestuurlijke eenheid, maar eerder een verzameling losse 'republiekjes', onderling verbonden door het idee van een Friese 'vrijheid'. Daarmee vormde dit gebied een uniek geval in middeleeuws West-Europa.

De historicus en oudfrisist Oebele Vries is een van de belangrijkste aut...

More than ever, justice and its administration is that which holds our society together. But justice is not merely what is contained in rules and regulations, as Henk Teunis shows in his book on disputes and their settlements in eleventh-century Anjou.By studying a large number of records and their colourful narratives with the help of anthropological concepts Teunis succeeds in reconstructing the basic notion of justice of the period. Before Montesquieu (1748) formulated the division into le...

Vergeten verleden, deel 3

In geografische volgorde behandelen verschillende auteurs de vorming van de Noordzeekust van Calais tot aan Jutland in het eerste millennium na Chr. In overtuigende bijdragen zetten zij uiteen hoe het land vorm kreeg uit zee, wind en veen. Discussie en analyse over het begrip “transgressies” komen in de laatste hoofdstukken aan de orde. Een verrassend, hoogst actueel boek.

Deel 1: Willibrord en Bonifatius

Deel 2: De Peutinger-kaart

De Hanze heeft een magische klank, een klank van samenwerking, wederzijds vertrouwen, van individuele steden die zich ontplooiden en een internationaal handelsnetwerk dat in het middeleeuwse Europa zijn weerga niet kende. Kortom een klank om je mee te vereenzelvigen. En dat gebeurde op grote schaal. De Hanze was een netwerk van ongeveer tweehonderd steden in het noorden van het Duitse Rijk waar Nederland tot 1648 formeel ook toe behoorde. Er zijn dan ook de nodige Nederlandse Hanzesteden. Ni...

De brieven en Gedenkschriften van Aeneas Silvius Piccolomini behoren tot de welsprekendste voorbeelden van de vroege, Latijnse renaissanceliteratuur. Mede dankzij zijn welsprekendheid belandde de humanist, als Pius II, op de pauselijke troon. Na de val van Constantinopel (1454) ontwikkelde Enea zich tot de belangrijkste voorvechter van een kruistocht tegen de Turken, die het christelijke Europa bedreigden. Hiermee wilde hij ook de Europese cultuur verdedigen, voortgekomen uit de bronnen van d...

Al snel nadat het Speculum humanae salvationis werd geschreven, rond 1300, behoorde het tot de standaardwerken met typologische verklaring van de Bijbel. De verhalen uit het leven van Maria en Christus worden telkens geplaatst tegenover drie oudtestamentische verhalen om te laten zien hoe de komst van Christus was voorspeld in het Oude Testament. De tekst heeft een rijk illustratieprogramma met vier afbeeldingen per hoofdstuk en functioneerde als inspiratiebron voor predikers. In haar boek sc...