Fascinating insights into the origins of canon law as an academic discipline and legal knowledge in the High Middle Ages.

Die Studie untersucht die Ordnung des mittelalterlichen Rechtswissens in vorgratianischen Sammlungen, dem Decretum Gratiani sowie den Glossen und Summen zum Dekret. Im Mittelpunkt steht also das kirchenrechtliche Wissen, das sich zwischen 1000 und 1215 grundlegend änderte: Während kirchliche Rechtsregeln um 1000 in Kanonessammlungen linear gespeichert waren, wurden sie im...

Aan het begin van de middeleeuwen breidt het aantal lepragevallen zich in Europa sterk uit. Dat is zorgwekkend vanuit een medisch, maar vooral ook vanuit een religieus standpunt. Lepra wordt gezien als een straf van God en het resultaat van een zondig leven. Zonde is besmettelijk, dus wordt geprobeerd de leproos zoveel mogelijk te isoleren in speciale inrichtingen, leprozerieën.

De ziekte van Lazarus - Lepra in de middeleeuwen vertelt over maatschappelijke uitsluiting, vooral op initiatief v...

Henk ’t Jong neemt ons in ‘De dageraad van Holland’ mee naar de hoogtijdagen van het ridderschap. In de twaalfde en dertiende eeuw bestond het huidige Nederland uit onder andere vier grote vorstendommen: Brabant, Holland (met Zeeland), Gelre en het bisdom Utrecht. Holland won al snel aan invloed, wat ook in het aangrenzende Vlaanderen en Brabant niet onopgemerkt bleef. Henk ’t Jong beschrijft in ‘De dageraad van Holland’ de hoogte- en dieptepunten van de graven van Holland (hun le...

Tussen 1095 en 1291 gingen honderdduizenden vrome westerlingen - met name mannen maar ook vrouwen - op reis naar Jeruzalem: de plaats waar Jezus van Nazareth is gekruisigd. Het doel van deze gewapende pelgrimages was orde op zaken te stellen in de Heilige Stad en te voorkomen dat daar (nog langer) islamitische krijgsheren de dienst uitmaakten.

Deze militaire operaties, de kruistochten, waren hachelijke ondernemingen, vaak gedoemd tot mislukken. Maar er werden ook successen geboekt. Er heeft b...

In de achtste eeuw veroveren de moslims het Iberisch schiereiland Spanje. Al-Andalus (Arabisch Spanje) groeit uit tot een zelfstandig kalifaat met een grote welvaart. Drie eeuwen later heroveren de christenen het gebied in een strijd die bekend staat als de ‘reconquista’. Toledo, Cordoba en Sevilla worden één voor één ingenomen. Na ca. achthonderd jaar valt in 1492 het doek definitief voor Al-Andalus als de katholieke koningen Ferdinand en Isabella het emiraat Granada inlijven bij de...

Hoewel de Utrechtse Paulusabdij na Egmond de oudste benedictijner stichting is in de noordelijke Nederlanden, resteert er slechts een zeer fragmentarische nalatenschap. De oudste originele archivalia dateren pas van de veertiende eeuw en ook van de bibliotheek zijn maar weinig handschriften van vóór 1300 overgeleverd. In de achttiende en negentiende eeuw werd de kerk van de Paulusabdij gesloopt. Van het interieur is zelfs geen enkele afbeelding bekend. De bijdragen in deze bundel verschaffe...

Voor de vroege middeleeuwer waren de waarneembare en de bovenzinnelijke wereld volledig met elkaar verweven, laat Luit van der Tuuk zien in ‘Indiculus’. Iedereen was zich voortdurend bewust van de aanwezigheid van bovennatuurlijke machten die invloed uitoefenden op het aardse bestaan. Van der Tuuk beschrijft in dit boek de spiritualiteit in de vroege middeleeuwen. Als kapstok gebruikt hij de ‘Indiculus superstitionem et paganiarum’, Latijn voor ‘kleine lijst van bijgelovige en heide...

In ‘De Saksen’ gaat Luit van der Tuuk op zoek naar de Saksische collectieve identiteit. De term ‘de Saksen’ wordt door de geschiedenis heen vrijelijk gebruikt, maar wat – of beter gezegd: wie – we daartoe rekenen verschilt al sinds de oudheid. Niets blijkt zo kneedbaar als deze term in vroegmiddeleeuwse geschriften, die vaak gekleurd zijn door een politieke agenda. Wie waren deze Saksen? Hoe leefden ze? En wat maakte hen zo interessant voor grootheden als Karel de Grote? Van de dr...

Het leven zoals wij zielen dat kennen is ontstaan als een spel: het levensspel. Het spel bleek zo verslavend dat we er al gauw allemaal aan meededen. We kregen er niet genoeg van. Dat is niet erg, we hebben immers alle tijd van de wereld. Wij zielen hebben geen clou van ‘tijd’. Alleen door mens te zijn kunnen wij ‘tijd’ ervaren en ervaringen opdoen.

Ik ben een oude ziel en dit is mijn verhaal. Ik vertel over ons levensspel en leg uit hoe reïncarnatie werkt. Ik laat zien hoe zielen do...

In 1349 werd Vlaanderen getroffen door een catastrofe die een derde van de hele Europese bevolking meenam in het graf: de Zwarte Dood.

De pest was wellicht een van de grootste rampen uit onze geschiedenis. Meedogenloos sloeg de ziekte toe: rijk noch arm werd gespaard.

Historicus Joren Vermeersch ontkracht de mythe dat Vlaanderen minder hard getroffen werd dan andere streken. Die plotse terugval in bevolking bracht onverwacht zware economische gevolgen met zich mee, die resulteerden in sociale...