Voskuils dagboeken zijn een zeer persoonlijke kroniek van een tijdvak, ruwweg twee derde van de twintigste eeuw. De naoorlogse intellectuele en kunstzinnige elite wordt geportretteerd en gefileerd, geheel in lijn met en stijl van Het Bureau. De dagboeken zijn een fantastische aanvulling op dat beroemde magnum opus, en geven er verdieping aan. Bovendien ontleedt Voskuil zichzelf genadeloos. Het levert een zelfportret op dat, zoals hij dit zelf uitdrukt, niet altijd sympathiek is.

In dit eerste...

Józef Wittlin schreef Mijn Lwów in 1946 in de vs. Lwów (tegenwoordig bekend als Lviv) was net het toneel geweest van een gruwelijke oorlog en massale deportaties. Zelf was de joodse Wittlin er in 1940 in geslaagd met zijn gezin via Frankrijk naar de VS te vluchten. In februari 1945 werd op de Conferentie van Jalta besloten dat Lwów voortaan geen deel meer zou uitmaken van Polen, maar van de Sovjetrepubliek Oekraïne. Voor Wittlin betekende dit dat hij zijn vaderland nooit meer terug zou z...

Vier jaar geleden zou Daan Borrel met haar moeder een deel van het Pieterpad wandelen. Ze liepen de etappe – van Millingen aan de Rijn naar Groesbeek – alleen niet uit, omdat Borrel aan het begin van de wandeling tijdens een snelle plas op een uitstrooiveld ontdekte dat ze onverwacht zwanger was.

Nu loopt ze dezelfde route opnieuw, in haar eentje en zonder voortijdig te stoppen. Op de grens van Nederland en Duitsland realiseert ze zich dat ze sinds die zwangerschap voor haar gevoel nooit...

Het dijkhuisje waar Otto de Kat vele zomers doorbracht stond precies hoog genoeg om in de verte Slot Loevestein te kunnen zien liggen. Op zijn vijftiende reed hij erheen in de Renault Dauphine van zijn vader, over verlaten polderweggetjes waar niets of niemand te raken viel. Wanneer hij voor een onthaastende wandeling terugkeert naar het Munnikenland, het eeuwenoude gebied rond het slot langs de Waal, is alles oervertrouwd en toch zo anders. De dijken werden verbreed, de polders met de paar b...

Fumiko Miura verhuisde meer dan twintig jaar geleden van Japan naar Nederland. Er waren veel dingen waarover ze zich verbaasde toen ze hier pas woonde, niet in de laatste plaats als het om eten gaat. Je kunt maar drie keer per dag genieten van eten, en dan kies je twee keer voor brood met kaas? vroeg ze zich vertwijfeld af.

Maar er is natuurlijk meer waar ze zich toe moest verhouden toen ze zich in Nederland vestigde, zoals het leren van de Nederlandse taal, de Nederlandse omgang met migrant...

In Bevrijding, het zesde en voorlaatste dagboek, beschrijft J.J. Voskuil zijn laatste jaren op het Meertens-Instituut (1981 tot 1987). Hij herademt langzaam maar zeker, hoewel zijn huwelijk ondertussen het vriespunt bereikt. Voskuil legt de enorme distantie tussen Lousje en hem vast, in hun vervreemdende gesprekken, in het wederzijdse onbegrip, met haar idealisering en verabsolutering van ‘de underdogs’, zoals de homoseksuele achterburen Paul en Evert, die model zouden komen te staan voor...

In Onderling brengt Miek Zwamborn de Schotse wildernis die haar omringt in kaart. Door zichzelf onder te dompelen, door te lopen, foerageren en zwemmen probeert zij verschillende gronden, vegetatie en aanwezige dieren beter te leren kennen. Ze léést het landschap.

Onderling is een bonte dwarsdoorsnede, samengesteld uit stukken die zich afwisselend te midden van trilveen, onder water, op het wad, diep in het Keltische oerbos en op de geërodeerde rotsen afspelen. In deze heel verschillende g...

‘Om mijn zus te zien, hoef ik niet ver van huis. Ik zag haar gisteren nog, bij Kaddour op het Mosveld. Ze nam een hap van haar broodje grillworst, en was in de weer met een servetje omdat ze bang was dat de saus op haar blouse kwam. Kaddour is tot in de wijde omtrek van Noord beroemd. Voor de broodjes grillworst moet je een nummertje trekken, ik snap dat, sta mezelf dit ongeveer eens in de anderhalve maand toe. “Met alle groentes?” vragen ze daar dan. “En allebei de sauzen?” Ik neem...

Elk jaar ging Vrouwkje Tuinman met haar partner F. naar hetzelfde appartement, in hetzelfde dorp, op hetzelfde Canarische eiland, om daar altijd precies hetzelfde te doen: vrijwel niks. Ze lazen boeken op het strand en lieten er hun hoofd stil worden. Op die ene dag dat het niet zulk mooi weer was, maakten ze een wandeling – steeds dezelfde. Tot ze al die dingen niet meer deden, omdat F. overleed.

Zeven jaar na zijn dood gaat Tuinman voor het eerst terug naar La Palma. In de tussentijd is ...

In 1999 stuiten Entius en haar geliefde op een vervallen boerderij in de Haute-Marne. Het dak lekt, muren wijken, het erf is een ravage. Zware vrachtwagens zijn af en aan gereden en hebben diepe sporen in de klei getrokken, maar Entius valt bij eerste aanblik voor de hybride begrenzing van de plek. Afgebakend door twee kabbelende stroompjes, een bosrand, en een omgevallen hekje, gaan cultuur en natuur moeiteloos in elkaar over.

In Om en nabij maakt Entius in haarscherpe beschrijvingen een ron...