De ontginning en herinrichting van grote delen van het Nederlandse heidelandschap en andere woeste gronden kwam aan het begin van de twintigste eeuw in een stroomversnelling. Het moderne Nederland kreeg in de periode 1930-1955 verder vorm, zowel maatschappelijk als landschappelijk.

Daarvoor moesten de handen uit de mouwen: in het kader van de werkverschaffing of werkverruiming zette de Nederlandse overheid in crisistijd tienduizenden werkloze mannen aan het graven. Tot in de jaren vijftig verr...

‘Goessie heet hij,’ zegt Nathan (6), terwijl de branding over zijn voeten spoelt. Alles is water, zand en zout. Nathans vrienden snellen toe. Goessies melkwitte rubberachtige lichaam gaat van hand tot hand. Wanneer de schaduwen langer worden en het tijd is om te gaan, neemt Nathan Goessie mee naar huis. Hij houdt hem de hele fietstocht op een plastic schep in de lucht, hoog boven het knerpende schelpenpad. Bij iedere hobbel stroomt er wat zeewater van de schep af. Hij spreekt zijn kwal zo...

‘Het abonneeaantal is precies 26,’ schrijft J. Bernlef op 17 november 1959 aan G. Brands. De twee waren samen met hun vriend K. Schippers een jaar daarvoor met het blad Barbarber begonnen, een tijdschrift dat humor en dada in de Nederlandse letteren bracht. De drie kenden elkaar van de middelbare school en schreven brieven toen ze na elkaar in militaire dienst moesten of in het buitenland woonden. Waar, wat en wie er ook in de weg stond, de nummers bleven verschijnen en trokken de aandach...

Ze overleefden alles. De crisisjaren, de oorlog waarin ze vochten, onderdoken. Ze groeiden op in het interbellum, maakten de Watersnoodramp mee, de opkomende welvaart, emancipatiegolven. Ze traden – vijfentachtig jaar geleden – het klooster in, of trouwden met de handschoen. Ze zijn baron, of droegen kleding van de armenzorg en werden uitgefloten. Ze zijn honderd, en ouder, en ze weten (bijna) alles nog: de nieuwe generatie eeuwelingen.

Steffie van den Oord vroeg vijftien honderdjarigen h...

Josephine Rombouts en haar man raken op een dood spoor als blijkt dat hun zoons niet goed gedijen in het Nederlandse onderwijssysteem. Daarom besluiten ze te reageren op een advertentie die een nieuw bestaan in een ecogemeenschap in Schotland belooft. Maar in de Schotse Hooglanden blijkt de realiteit rauwer dan de ecologische droom die hun was voorgespiegeld. Als Josephine hoort dat op een naburig landgoed, Cliffrock Castle, een huishoudster wordt gezocht, grijpt ze deze onwaarschijnlijke str...

Waar ter wereld we ook geboren worden, onze jeugd volgt overal dezelfde sporen. Eerst de cocon van het ouderlijk huis, later trekken we erop uit. De wereld zien we langzaam uitdijen door ontmoetingen in de omgeving rondom ons, en in klaslokalen en bij verenigingen waar we onze talenten leren ontdekken. Dan komt onvermijdelijk het moment dat we het gezin verlaten. We gaan werken, op onszelf wonen – en leren de liefde kennen. We broeden op plannen om het bestaan naar onze eigen hand te zetten...

Margriet van der Linden, die de Amerikaanse politiek en samenleving al bijna haar hele leven op de voet volgt, beschrijft de opkomst van Kamala Harris in een politiek landschap dat nog steeds worstelt met kwesties als gender en diversiteit. Harris belichaamt een nieuwe vorm van leiderschap die de hoop en aspiraties van velen vertegenwoordigt. Haar strijdkreet: ‘Fighting for the people’. De historische kandidatuur voor het presidentschap van Harris als Afro-Amerikaanse vrouw is niet alleen...

Een talent hebben maar het niet mogen ontwikkelen omdat je een vrouw bent. Het was vele eeuwen de realiteit, maar er waren altijd individuen die het toch lukte hun gaven te ontwikkelen. Opmerkelijke vrouwen die tegen de stroom in hun droom volgden of noodgedwongen hun werkterrein verlegden. Beatrix Potter mocht geen wetenschapper worden, maar bleek een fenomeen als kinderboekenschrijver en illustrator. Hedy Lamarr, de mooiste vrouw van Hollywood, legde de grondslag voor gps en wifi, maar het ...

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 overspoelde de zee met donderend geweld grote delen van het land en vonden meer dan 1800 mensen de dood. Onder hen ook de vader van de kleine Teuntje, die samen met haar moeder en broertje vier dagen op een ijskoude zolder doorbracht, vergeefs wachtend op zijn terugkeer.

Op basis van herinneringen, ontmoetingen met ooggetuigen, dagboeken en ander bronnenmateriaal reconstrueerde De Haan vijfenzestig jaar later wat er precies is gebeurd. En wie haar...

Dit jaar hield Arnon Grunberg de 4 mei-lezing in een lege Nieuwe Kerk te Amsterdam. Hij stelde onder meer dat uitsluiting en stigmatisering van een minderheid vroeg of laat andere, en uiteindelijk álle minderheden zal treffen.

Grunbergs woorden werden met instemming en lof ontvangen, maar ook kreeg hij te maken met enkele doodsbedreigingen en andere uitingen van haat.

In Als ze het over Marokkanen hebben zijn naast deze lezing vier teksten opgenomen waarin Grunberg zijn jeugd, de Joodse iden...