De zee is een bron van vertellingen. Mythen, sagen, sterke verhalen. Sommige op waarheid berustend, andere helemaal verzonnen. Een Oudnoors geschrift uit de dertiende eeuw, de Koningsspiegel, houdt ons al voor dat mensen geneigd zijn te denken dat alleen waar kan zijn wat ze zelf gezien hebben. De nautische geschiedschrijving staat vol voorbeelden.

Amerigo Vespucci’s maansafstandmeting in 1499, de eerste ooit, is nog steeds omstreden. Het Nova Zembla-verschijnsel, het vroegtijdig weerzien me...

Vanaf het moment dat Willem van Oranje op zijn elfde het ouderlijk huis verliet, was hij altijd onderweg. Hij woonde nu eens in Breda, dan weer in

Brussel, Delft, Vlissingen, Geertruidenberg of Antwerpen. Al in zijn jeugd bracht hij veel tijd door op het slagveld, maakte hij lange veldtochten, en was

hij betrokken bij belegeringen en verwoestingen. Tegelijkertijd zette hij nieuwe steden op de kaart, stichtte hij scholen en nam hij het initiatief tot de

oprichting van de Universiteit van Leiden.

Het reisboek van Willem van Oranje geeft aan de hand van kaarten en vele illustraties een beeld van een opwindend en rusteloos bestaan. In zijn leven legde Willem van Oranje vele tienduizenden kilometers af, te paard of in een koets. En dat in een tijd dat de meeste mensen hun geboortestreek zelden of nooit verlieten. Het reisboek is tevens een gids langs de landschappen en gebouwen die door Willem van Oranje hun vorm kregen, en laat zien met welke uithoeken van Europa hij in contact stond, van Lissabon tot Constantinopel, en van Kopenhagen tot Rome. Ook biedt Het reisboek een vogelvlucht over de vele brandhaarden in de beginjaren van de Nederlandse Opstand: van Heiligerlee en Jemmingen tot Gent en Brugg...

Wat is het verschil tussen een klopgeest en een huisgeest? Waar vind je tegenwoordig nog witte wieven en hoe onderscheid je een hellehond van de poedel van de buren? In deze veldgids loodsen schrijvers en podcastmakers Tom Hofland en Pascal van Hulst je door een wereld die voor velen van ons doorgaans verborgen blijft. Met deze gids in de hand determineer je – via uitgebreide omschrijvingen, bloedstollende anekdotes en schitterende tekeningen – met gemak wat dat geklop op zolder veroorzaa...

Ze interviewde Roald Dahl, Martin Luther King, Andy Warhol, Brigitte Bardot, Pablo Picasso en ruim zeshonderd bekende Nederlanders. Haar naam klinkt even raadselachtig als cartoonesk: Bibeb. Nederlands markantste interviewster viel samen met haar pseudoniem: zelfs haar kinderen noemden haar zo. Maar wie was zij? In Bibeb gaan Roos Menkhorst en Adinda Akkermans op zoek naar de vrouw die als uitvinder van het portretterende vraaggesprek iedereen het hemd van het lijf vroeg, maar zelf tot haar d...

De Rijn ontstond miljoenen jaren geleden in het midden van zijn huidige loop, waar zeekoeien zwommen in een tropische zee. Doordat de kustlijn langzaam naar het westen verschoof en het water stroomopwaarts een nieuwe loop vond, werd de rivier allengs langer. De Rijn herbergt nog steeds de oudste dieren van Europa, maar is vanaf de bron tot aan de delta inmiddels ook door mensenhanden gevormd. Geen enkele andere rivier is grens, verkeersader, vluchtweg en voedingsbron tegelijk.Hans Jürgen Bal...

Dichter, essayist en vertaler C.O. Jellema (1936-2003) studeerde theologie en Duits. Hij debuteerde in 1961 en kreeg als dichter pas laat de erkenning die hij volgens velen verdiende.

Gerben Wynia laat zien hoe Jellema’s leven werd gedomineerd door onzekerheden en angsten. Invoelend beschrijft hij diens worsteling met zijn homoseksualiteit: hoe hij zichzelf probeerde te rechtvaardigen en hoelang het duurde tot zijn eigen identiteit in dit opzicht vorm kreeg en zich onverhuld kon manifestere...

‘Het abonneeaantal is precies 26,’ schrijft J. Bernlef op 17 november 1959 aan G. Brands. De twee waren samen met hun vriend K. Schippers een jaar daarvoor met het blad Barbarber begonnen, een tijdschrift dat humor en dada in de Nederlandse letteren bracht. De drie kenden elkaar van de middelbare school en schreven brieven toen ze na elkaar in militaire dienst moesten of in het buitenland woonden. Waar, wat en wie er ook in de weg stond, de nummers bleven verschijnen en trokken de aandach...

Om het leven Elizabeth Stuart hangen veel mythes: ze zou een verkwister zijn geweest, iemand die meer gaf om haar aapjes dan om haar kinderen. En dan werd ze ook nog eeuwenlang spottend ‘winterkoningin’ genoemd, omdat ze maar één winter koningin van Bohemen was.

De hartenkoningin laat een heel andere vrouw zien: Elizabeth was slim, geestig en excentriek, en beschikte over een ijzersterk geheugen. Ze was een Schotse koningsdochter, die trouwde met de keurvorst van de Palts, Frederik. Ze w...

Een talent hebben maar het niet mogen ontwikkelen omdat je een vrouw bent. Het was vele eeuwen de realiteit, maar er waren altijd individuen die het toch lukte hun gaven te ontwikkelen. Opmerkelijke vrouwen die tegen de stroom in hun droom volgden of noodgedwongen hun werkterrein verlegden. Beatrix Potter mocht geen wetenschapper worden, maar bleek een fenomeen als kinderboekenschrijver en illustrator. Hedy Lamarr, de mooiste vrouw van Hollywood, legde de grondslag voor gps en wifi, maar het ...

Dit jaar hield Arnon Grunberg de 4 mei-lezing in een lege Nieuwe Kerk te Amsterdam. Hij stelde onder meer dat uitsluiting en stigmatisering van een minderheid vroeg of laat andere, en uiteindelijk álle minderheden zal treffen.

Grunbergs woorden werden met instemming en lof ontvangen, maar ook kreeg hij te maken met enkele doodsbedreigingen en andere uitingen van haat.

In Als ze het over Marokkanen hebben zijn naast deze lezing vier teksten opgenomen waarin Grunberg zijn jeugd, de Joodse iden...