Als Medusa in de spiegel kijkt, wat ziet ze dan? Ooit was ze een monster, tegenwoordig een krachtig symbool voor het overleven van seksueel geweld. De tovenares Circe figureerde eeuwenlang als gevaarlijke heks in de marges van de Odyssee. Nu is ze een sterke vrouw met een back story en een eigen stem. En Achilles is niet langer alleen de grootste Homerische held, hij is ook gay en trans.

De laatste jaren is er een enorme kentering gekomen in hoe mythische figuren gepresenteerd worden: populai...

Diodoros, een op Sicilië geboren Griek, begon in de eerste eeuw voor Christus aan een immens project: een wereldgeschiedenis schrijven van het begin van de wereld tot aan zijn eigen tijd. Dat kostte hem dertig jaar van zijn leven en leverde veertig boeken op. Uit de vijftien die daarvan zijn overgeleverd heeft classicus John Nagelkerken er vier gekozen voor deze vertaling. Een boek over Egypte, waar Diodoros enige jaren geleefd en rondgereisd heeft, en drie boeken over de Griekse wereld in d...

Babel gaat over de twintig machtigste talen van onze tijd. De halve mensheid beschouwt een van de twintig als z’n moedertaal. Meer dan driekwart van de wereldbevolking kan minstens een van de twintig spreken. Babel verkent ze allemaal, van Duits tot Japans, van Spaans tot Swahili en van Arabisch tot Javaans.

Per taal onderzoekt Babel één saillant thema, speels en grondig. Wat betekent het dat het Russisch ‘verwant is’ aan het Nederlands? Hoe werken de niet-alfabetische schrifttypes va...

De laatste wildernis is een intellectuele en een fysieke reis door tijd en omgeving. Begeleid door monniken, wetenschappers, filosofen, dichters en kunstenaars onderzoekt Robert Macfarlane onze veranderde ideeën over de wildernis. Zijn reizen naar de uithoeken van Groot-Brittannië worden de geleiders van mensen en culturen uit heden en verleden die een intense band hadden met hun ongerepte omgeving.

De laatste wildernis is een moderne klassieker in het genre van nature writing met Robert Ma...

De tragedie ligt aan de basis van de westerse literatuur. Ze is ontstaan in Griekenland, in dezelfde periode als de filosofie en de democratie. Volgens Tom Lanoye is dat geen toeval. Voor hem gaat theater over dilemma’s. Over verscheurdheid en onoplosbare levensvragen belichaamd door personages die tegelijk denken en voelen. Die eerst twijfelen maar uiteindelijk meedogenloos toeslaan – of trots ten onder gaan. Hoe denkt de ander? Waarom denkt hij zo? En wat gebeurt er als je anderen dwing...

Het gymnasium bestaat sinds 1876 en was lang de enige weg naar alle universiteiten. Zo werd het de eliteschool van Nederland. De gymnasiale cultuur heeft vele decennia doorstaan en bloeit nog altijd.

Gymnasiasten kunnen zingen in het Latijn, weten wat ceterum censeo betekent en wanneer Caesar werd vermoord. De exclusiviteit en kennis van sociale codes leidden tot een hoogopgeleide klasse met een gevoel van wederzijdse herkenning.

Wat bepaalt de wonderlijke aantrekkingskracht van die geheimtaa...

In dit Elementair Deeltje beschrijft Romekenner Diederik Burgersdijk hoe de stad is ontstaan en gegroeid, en wat daarvan nu nog in het straatbeeld te zien is. Het gaat daarbij over de antieke infrastructuur van wegen, bruggen en aquaducten, de middeleeuwse pelgrimsroutes en de pauselijke wegen. En de verhalen daarover. Hoe werd Rome ‘de eeuwige stad’?

De erfenis van Rome bestaat uit materiële overblijfselen, maar even belangrijk is de betekenis die aan de overgeleverde objecten werd gehec...

De lucht dunt uit. Wereldwijd zijn er steeds minder vogels. Ochtenden en lentes worden elk jaar stiller. Een bijna onvoorstelbare overvloed dreigt verloren te gaan. Dat hoeft niet zo te zijn – we moeten redden wat we liefhebben.

Het vogelboek bevat negenenveertig vogelsoorten, van kluut tot geelgors, die allemaal in aantal afnemen of zelfs met uitsterven worden bedreigd. Geïnspireerd door de klassieke vogelboeken waarmee de auteurs zijn opgegroeid, hebben zij een alternatieve veldgids samen...

Is het feminisme een denkrichting, een levenshouding, een emancipatiebeweging, een tegencultuur, of alles tegelijk? In dit Elementair Deeltje beschrijft historica Els Kloek de lange geschiedenis van verzet tegen de ondergeschikte positie van vrouwen, in Nederland en daarbuiten. Van de middeleeuwse ‘strijd om de broek’ tot de ‘querelle des femmes’ en de ‘vrouwenquaestie’. En van de suffragettes en Dolle Mina’s tot intersectionaliteit en MeToo. Een geschiedenis die voert langs ver...

Het koloniale verleden en het slavernijverleden van Nederland staan de laatste tijd volop in de belangstelling, in steeds negatievere termen. Na tientallen jaren borstklopperij is de slinger doorgeslagen naar boetedoening. Dankzij ’s lands bekendste Leidse historici, koning Willem-Alexander en voormalig premier Mark Rutte, staat Nederland nu zelfs bovenaan de Europese ‘ranglijst’ van spijt en excuses. Is dat wenselijk of moet de politiek stoppen met wat volgens velen getuigt van een weg...