Vlak voordat prinses Beatrix achttien jaar werd, sprak Hella S. Haasse met haar en schreef zij een karakterschets van de kroonprinses. Beatrix: ‘Dat was voor mij een spannende ervaring, omdat ik daarmee – zij het via de pen van een ander – in de publiciteit zou treden.’ Nu koningin Beatrix weer prinses is, lezen we met hernieuwde blik het mooie, tijdloze Portret van prinses Beatrix.

In het culturele leven na 1880 ontwikkelde Jan Veth (1864-1925) zich tot een van onze belangrijkste schilders, die ‘half Nederland’ portretteerde. Bovendien schreef hij bezielende stukken over beeldende kunst in kranten en tijdschriften en publiceerde hij gedichten. Veth was daarnaast een pionier op het gebied van de monumentenzorg en het behoud van het historische stadsgezicht. Zo was hij een van de initiatiefnemers tot de oprichting van het Rembrandthuis in Amsterdam en sprak hij zich f...

Er zijn waarschijnlijk nooit zoveel beroemde schrijvers en journalisten uit de hele wereld onder één dak bijeen geweest als in Neurenberg in 1946. Zij kwamen verslag uitbrengen van de processen die er werden gevoerd tegen de kopstukken van het naziregime. Maandenlang woonden en werkten ze in kasteel Faber-Castell, eigendom van een adellijke Duitse familie. Overdag luisterden ze in de rechtbank naar de gruwelen van de Holocaust, ’s avonds werd er in het kasteel gediscussieerd, gedanst, ges...

Geen groter projectiescherm dan de sterrenhemel. De kosmische komedie schildert onze voorstellingen van hemel en hel sinds Galileo de aarde definitief uit het middelpunt van het universum haalde. Het is een filmische vertelling over reikhalzen naar een betere wereld – desnoods buiten de dampkring. Middelpunt is de radiosterrenwacht Westerbork in het voormalige nazidoorvoerkamp – waarvandaan 102 000 zielen in de zwarte gaten van Auschwitz en Sobibor verdwenen. Wat volgt is een tijdreis doo...

De krant is onderdeel van een ambitieuze serie handboeken over de geschiedenis van de media. De volgende delen gaan over radio, televisie en nieuwe media. Verschijnt in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en de Koninklijke Bibliotheek.

In 1618 verscheen het oudste nog bewaard gebleven exemplaar van een Nederlandse krant: de Courante uyt Italien, Duytslandt, &c. De Republiek was daarmee een van de eerste landen waar een gedrukte krant werd gemaakt en verspreid. Neder...

Het gymnasium bestaat sinds 1876 en was lang de enige weg naar alle universiteiten. Zo werd het de eliteschool van Nederland. De gymnasiale cultuur heeft vele decennia doorstaan en bloeit nog altijd.

Gymnasiasten kunnen zingen in het Latijn, weten wat ceterum censeo betekent en wanneer Caesar werd vermoord. De exclusiviteit en kennis van sociale codes leidden tot een hoogopgeleide klasse met een gevoel van wederzijdse herkenning.

Wat bepaalt de wonderlijke aantrekkingskracht van die geheimtaa...

In dit Elementair Deeltje beschrijft Romekenner Diederik Burgersdijk hoe de stad is ontstaan en gegroeid, en wat daarvan nu nog in het straatbeeld te zien is. Het gaat daarbij over de antieke infrastructuur van wegen, bruggen en aquaducten, de middeleeuwse pelgrimsroutes en de pauselijke wegen. En de verhalen daarover. Hoe werd Rome ‘de eeuwige stad’?

De erfenis van Rome bestaat uit materiële overblijfselen, maar even belangrijk is de betekenis die aan de overgeleverde objecten werd gehec...

Wanneer Brigitte Ars tijdens het wandelen van de Harzer Hexenstieg een verbranding van een heksenpop ziet, realiseert ze zich dat haar als avontuurlijke vrouw vroeger hetzelfde had kunnen overkomen. Geïnspireerd door dit besef besluit ze ook andere ‘vrouwenpaden’ te lopen. Ze dwaalt over de Brontë Way in Yorkshire, sluit zich aan bij een Ierse pelgrimage voor de godin en heilige Brigid, en bewandelt de Via Matildica in Italië. Onderweg ontdekt ze de verhalen achter vrijgevochten vrouwe...

Tegen het einde van de negentiende eeuw koopt Charles Ephrussi, een schatrijke

graanhandelaar en kunstliefhebber, een verzameling netsukes: traditionele Japanse

figuren van ivoor of hout. De kostbare beeldjes worden een geliefd familiebezit.

Wanneer veertig jaar later de nazi’s Wenen bezetten en de Joodse Ephrussi’s

word afgevoerd, is ook het lot van de collectie onzeker. Dankzij een onverwachte

wending en de moed van één vrouw vinden de beeldjes hun weg terug naar de

familie.

In De haa...

Bij verschijning in 1967 veroorzaakte De ss’ers een storm van verontwaardiging. Velen vonden het boek, waarin acht voormalige ss’ers vrijuit het woord voeren, verschrikkelijk of zelfs fascistisch: ‘een gevaar voor de volksgezondheid’ en ‘een aanzet tot antisemitisch geweld’. Anderen vonden het juist zeer indrukwekkend: ‘een ontluisterend portret van onmensen’, en ‘een noodzakelijk onderzoek van de motieven die destijds landgenoten hadden om zich bij de bruine hordes aan te s...