De dichter Ellen Warmond werkte sinds 1955 in het Letterkundig Museum. Daar leerde ze in 1965 Simon Carmiggelt kennen, op het toppunt van zijn roem als columnist toen ze hem vroeg om medewerking aan een tentoonstelling. Hij reageerde enthousiast, niet alleen op het verzoek, maar ook op haar zeer geestige schrijfstijl. Er ontstond een unieke correspondentie die zo’n vijftien jaar standhield. De twee wilden niet voor elkaar onderdoen en dat levert een levendig en sprankelend geheel op dat van...

Omdat de mens zelf niet wezenlijk verandert, kan en zal de geschiedenis zich telkens blijven herhalen; hetzelfde als altijd, maar anders. Mens worden is een kunst, het nieuwe boek van Nexus-directeur Rob Riemen, is een pleidooi voor humanisme – in de hoop dat wij eindelijk zullen leren van onze geschiedenis. Onze identiteit zou de belichaming moeten zijn van waarden die aan alle mensen toebehoren en die de eenheid van de mensheid bewaren: onze mogelijkheid om in waarheid te leven, recht te ...

Vrouwen stuiten voortdurend op maatschappelijke barrières: dit mag je wel doen, dat mag je juist niet. Alsof voor hen andere regels gelden dan voor mannen. Een rimpel moet bij de vrouw vakkundig worden weggepoetst, maar maakt de man karakteristiek, en verbaal moeten vrouwen niet te veel willen opvallen. Aristoteles zette al de toon toen hij stelde dat vrouwen een gebrek aan temperament hebben en mannen strijdlustiger zijn en dus beter toegerust voor het publieke leven. Een vruchtbare bodem v...

Elias Canetti, die beroemd werd met Het Martyrium, schreef in een weergaloze stijl een wetenschappelijk hoofdwerk dat ook buiten de wetenschap iconisch werd. Het geeft in bijzonder beeldende taal en met vele voorbeelden een diepte- en massapsychologische analyse van groepsvorming. Canetti toont hoe uit een schijnbaar heterogene groep mensen één nieuw en onheilspellend brullend wezen kan ontstaan.

Wat is de wil tot macht? Hoe beheers je massa's? Canetti's beschouwingen over grote gevolgen va...

Wie zijn de belangrijkste klassieke componisten? En wat zijn de belangrijkste stukken die zij hebben gemaakt? Merlijn Kerkhof, redacteur

klassieke muziek bij de Volkskrant, weet de antwoorden. In De 82 componisten die je moet kennen ontleedt hij bekende en minder bekende

grootheden, steeds aan de hand van drie werken. Van Bach tot Coltrane en van Monteverdi tot Mozart. De 82 componisten die je moet kennen is een slimme, bij vlagen humoristische liefdesverklaringvaan de muzikale canon, die je en...

In maart 1933 valt de Gestapo de kantoren van uitgeverij Kiepenheuer in Berlijn binnen en neemt de administratie, het archief en de boeken in beslag. Het fonds telt heel wat linkse en joodse auteurs, onder wie Joseph Roth. Zijn boeken worden op 10 mei op het plein voor de universiteit aan Unter den Linden verbrand.

Een deel van het Kiepenheuer-archief kon uit de handen van de Gestapo worden gered en werd in de jaren zeventig weer ontdekt. Er kwam een bruin mapje uit tevoorschijn met daarop i...

Voskuils dagboeken zijn een zeer persoonlijke kroniek van een tijdvak, ruwweg twee derde van de twintigste eeuw. De naoorlogse intellectuele en kunstzinnige elite wordt geportretteerd en gefileerd, geheel in lijn met en stijl van Het Bureau. De dagboeken zijn een fantastische aanvulling op dat beroemde magnum opus, en geven er verdieping aan. Bovendien ontleedt Voskuil zichzelf genadeloos. Het levert een zelfportret op dat, zoals hij dit zelf uitdrukt, niet altijd sympathiek is.

In dit eerste...

In dit scherpzinnige relaas van vijf eeuwen Duitse geschiedenis rekent Walser Smith af met de wijdverbreide perceptie dat Duitsland in essentie een rabiaat nationalistisch land is, waarvan de geschiedenis wel in excessief geweld en genocide moest uitmonden. De werkelijkheid, zegt Smith, is veel weerbarstiger.

Hij voert ons terug naar de prille, vreedzame geboortejaren van de Duitse natie, naar de Dertigjarige oorlog, de verlichting, het militarisme, de Weimarrepubliek – en laat overtuigen...

Vincent van Gogh (1853-1890) is een van de grootste schilders van de negentiende eeuw. Maar weinig mensen weten dat hij ook honderden prachtige brieven schreef, voornamelijk aan zijn broer Theo. In deze brieven, die gerekend worden tot de mooiste in de Nederlandse literatuur, schrijft Van Gogh openhartig over zijn emotionele en financiële problemen, over zijn passies en idealen en over zijn vriendschap met Gauguin. De bezieling waarmee hij, ondanks de miskenning, in zijn werk volhardt, sp...

Suzanne en Edouard Manet vertelt over de liefde tussen de Nederlandse pianiste Suzanne Leenhoff en de schilder Edouard Manet.

Als jong meisje reist Suzanne op aanraden van Franz Liszt in 1847 naar Parijs om daar haar pianostudie voort te zetten. Ze geeft er pianoles aan de broers Manet. Wat haar familie zo vreest bij haar vertrek naar de grote stad, gebeurt: ze raakt ongehuwd zwanger.

Manet staat in 1855 als peetoom aan de doopvont van het kind, een jongetje, en in 1863 trouwt hij in Zal...