Kees Jan Dellebeke werkte bijna veertig jaar als inlichtingenman bij de AIVD, voorheen de BVD. Hij was tijdens de treinkapingen in de jaren 1970 bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de selectie van agenten en informanten uit de Molukse gemeenschap. En tot aan de val van de Berlijnse Muur analyseerde hij de spionagepraktijken van geheime diensten van de Oostbloklanden.

In Niet alles blijft geheim haalt Dellebeke uitvoerig herinneringen op aan zijn undercoveractiviteiten. Zo begeleidde hij specia...

Dordrecht speelde een sleutelrol in de trans-Atlantische slavernij, maar hoe diep reikte haar betrokkenheid werkelijk? Dit baanbrekende onderzoek, uitgevoerd op verzoek van nazaten van tot slaaf gemaakten, brengt de complexe en vaak vergeten geschiedenis van slavernij, verzet en Zwarte autonomie in Dordrecht aan het licht. Van de oprichting van de West-Indische Compagnie en de financiering van slavenhandel tot de strijd van Afrikaanse tot slaaf gemaakten voor vrijheid en waardigheid – d...

Nergens in West-Europa duurde de bevrijding langer dan in Nederland. Nergens ook vond de bevrijding zo versnipperd plaats. Keer op keer veroverden de geallieerden brokstukken Nederland op de vijand, als in een dodelijk spel Pacman. Negen slopende maanden lang. Het geallieerde hoofddoel was om nazi-Duitsland militair op de knieen te dwingen.

In het massale oorlogsgeweld betaalden burgers al te vaak een hoge prijs. Verdriet en vreugde vochten om voorrang, waarbij toeval dikwijls een grote rol s...

Psychiaters in Nederlands-Indië waarschuwden rond 1925 met hun theorieën over de ‘Javaanse Psyche’ tegen overhaaste onafhankelijkheid van de kolonie. Omdat hun beschouwingen een ‘wetenschappelijk’ aura aan gangbare opvattingen verleenden, vielen ze in vruchtbare aarde bij conservatieve politieke partijen en genootschappen. Indonesische artsen en psychiaters reageerden furieus en welsprekend op de theorieën over de ‘kinderlijke en impulsieve’ ...

Militaire geestelijken vormden een belangrijk onderdeel van de Nederlandse krijgsmacht tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië. Honderden predikanten en priesters werden in de tweede helft van de jaren 1940 in uniform uitgezonden om de troepen geestelijk bij te staan en het militaire moreel te versterken. Ook de militaire geestelijken waren heilig overtuigd van de rechtvaardigheid van het Nederlandse optreden. God had Nederland geroepen om de koloniale orde te herstellen, zo lui...

Parlementaire enquêtes volgen elkaar de laatste jaren in hoog tempo op. Denk bijvoorbeeld aan de enquête naar de Groninger gaswinning of die naar fraudebestrijding en dienstverlening in reactie op de toeslagenaffaire. Regelmatig worden enquêtes geduid in termen van schandalen en gezien als voorbeelden van overheidsfalen die wijzen op achteruitgang en verval van de democratie.

Ronald Kroeze betoogt echter dat de hernieuwde aandacht voor enquêtes vooral gaat over verande...

Ook na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 was de Nederlandse belangstelling voor de voormalige kolonie groot. Na de coup van Desi Bouterse in 1980 maakten de Nederlandse militaire inlichtingendiensten plannen om in te grijpen, al dan niet met internationale steun. Er ontstonden daarnaast particuliere initiatieven om het militaire bewind een halt toe te roepen.

Vijftig jaar na dato is het Bob de Graaff gelukt de beoogde interventiepogingen in kaart te brengen. Dankzij een unieke ...

Nationaal Comité 4 en 5 mei

Tachtig jaar herinneren, herdenken en vieren

In 2025 is het tachtig jaar geleden dat Nederland helemaal werd bevrijd van nazi-Duitsland en de Tweede Wereldoorlog hier ten einde kwam. Sinds 1945 is een unieke traditie van herdenken en vieren ontstaan. In Tachtig jaar herinneren, herdenken en vieren lichten vooraanstaande historici, creatieve denkers en literaire auteurs belangrijke momenten uit de herdenkingsgeschiedenis uit, die ons denken over herin...