Gedurende de gehele industriële periode (1870-1970) zorgden de textielfabrieken van de fabrikantenfamilie Ter Kuile voor veel werkgelegenheid in Enschede. Verschillende takken van de familie kunnen tot de belangrijkste werkgevers van de stad worden gerekend. De familie stichtte vier grote fabrieken: de bontweverijen Nico ter Kuile, Ter Kuile Cromhoff en E. ter Kuile, en de spinnerij B.W. & H. ter Kuile, later Tubantia. Buiten hun bedrijf speelde de familie een belangrijke rol in het dagelijk...

Spoorweghistoricus Guus Veenendaal beschrijft in Het Grote Spoor Boek, aan de hand van zo’n 450 foto’s, wat er sinds 1839 op en naast het Nederlandse spoor gebeurde. In deze lange periode veranderde niet alleen het land, maar ook het spoorbedrijf ingrijpend. Het nieuwe vervoermiddel zorgde ervoor dat mensen ‘vlug, veilig en voordeelig’ van a naar b konden reizen. De komst van de spoorwegen bracht ook de bouw van spoordijken, bruggen en monumentale stations met zich mee. En niet onbela...

De trekschuit was ruim 200 jaar het voornaamste openbare vervoermiddel in de laaggelegen delen van Nederland. Dagelijks vervoerden trekschuiten volgens een vaste dienstregeling duizenden passagiers tussen de Hollandse steden. Om hun economie te versterken en bereikbaarheid te vergroten investeerden steden als Leiden, Den Haag, Delft, Gouda, Rotterdam, Schiedam, Amsterdam en andere fors in de aanleg van vaarten en het inrichten van de benodigde infrastructuur: verstevigde jaagpaden, bruggetjes...

In dit rijk geïllustreerd werk beschrijft Van Baarsel de geschiedenis van de Leidse medische faculteit.

Begin 19de eeuw stond de Leidse medische faculteit er slecht voor. Hoogleraren gaven nog colleges in het Latijn en haalden hun inspiratie uit de geschriften van grote voorgangers als Boerhaave. Bloedzuigers hadden een voorname plaats in het behandelarsenaal.

Maar door de grote epidemieën – cholera, tuberculose – en vooral door buitenlands voorbeeld veranderde dat. Gedreven artsen en o...

Tijdens de Tweede Wereldoorlog deporteerden de nazi’s bijna 5000 Joden vanuit Nederland naar het doorgangsgetto Theresienstadt in Tsjecho-Slowakije. De meeste transporten vertrokken vanuit kamp Westerbork, waar veel gevangenen dachten dat Theresienstadt een ‘bevoorrecht’ kamp was. Philip Mechanicus geloofde deze propaganda niet: Theresienstadt zou ‘het neusje van de zalm’ zijn’, maar ‘de zalm stinkt’.

Hoezeer de zalm destijds stonk, wordt duidelijk in dit boek, gebaseerd op in...

Paul van Vlissingen (1897-1876) is een pionier op het gebied van stoomenergie. Met zijn Amsterdamsche Stoomboot Maatschappij opent hij als eerste in Nederland een overzeese stoomscheepvaartverbinding: van Amsterdam naar Hamburg. Met Abraham Dudok van Heel start hij de Kon. Fabriek voor Stoom- en andere Werktuigen Paul van Vlissingen & Dudok van Heel. Ze bouwen de eerste ijzeren stoomschepen met schroef in Nederland, de eerste stoomlocomotieven in Nederland, balansen voor de stoomgemalen Cruqu...

Infectieziekten hebben mensen nodig om te floreren. Toen de mens nog jager-verzamelaar was, werden we ook ziek. Maar toen we ons zo’n 10.000 jaar geleden begonnen te organiseren in agrarische gemeenschappen, kregen ziekten als malaria, lepra, pokken en influenza vrij spel.

De eerste pandemieën braken al uit ten tijde van de Grieken en de Romeinen, maar echt verwoestend werden ze pas door de bouw van steden, de start van handelsroutes en de vele oorlogen. De allereerste grote pandemie volgd...

Dagelijks worden we overspoeld met informatie over de Verenigde Staten. We denken het land te kennen en toch verrast het steeds weer. Deze Geschiedenis van de Verenigde Staten laat zien dat het moderne Amerika niet valt te begrijpen zonder kennis van zijn geschiedenis. Zo gezien vertegenwoordigen Barack Obama en Donald Trump de tweeslachtigheid die Amerika altijd heeft gekenmerkt. In de lange lijn van de Amerikaanse geschiedenis krijgt de lezer begrip voor het land en de broodnodige context o...

Met De strategie van de aanpassing sluit Willem Otterspeer zijn magnum opus over de geschiedenis van ’s lands oudste en bekendste universiteit af. Liet hij de Leidse universiteit in het derde deel achter op een hoogtepunt in haar bestaan, nu moet hij haar achterlaten in grote twijfel aan zichzelf. Heeft de universiteit nog wel een eigen identiteit? Zijn de middelpuntvliedende krachten van wetenschap en specialisatie niet veel groter dan de bindende krachten van geleerdheid en traditie?

Toch...

HET DORP EN MIJN FAMILIE

Gulpen en de familie Hupperts 1810-2010

Pierre Hupperts

In 1810 arriveert de tweejarige Jan Hendrik Hupperts samen met zijn moeder en zus in Gulpen, het geboortedorp van zijn moeder, weduwe Eva Maria Hupperts-Vinck. De nakomelingen van de aanvankelijk zeer arme en analfabete familie zullen zich binnen een paar generaties ontwikkelen tot schoenmakers, middenstanders, onderwijzers, diri­genten, mijnwerkers, kosters en hooggeplaatste geestelijken.

In Het dorp en mijn fa...