Wisten gewone Nederlanders in ’40-’45 van de Holocaust? Tot de jaren zeventig luidde het algemeen geaccepteerde antwoord dat men het niet had geweten: de beschikbare informatie was te fragmentarisch en de misdaad onvoorstelbaar. Sindsdien groeide het vermoeden dat men het niet had willen weten; de slachtoffers wilden niet weten uit machteloosheid, de omstanders uit onverschilligheid. De nieuwe consensus is: Nederland keek weg van de Holocaust.

Maar is dat zo? In dit boek wordt voor het ee...

Een update van het onderzoek naar de vraag: wie verraadde de onderduikers in het Achterhuis?

De belangstelling voor Anne Frank heeft zich de laatste decennia steeds meer gericht op de vraag wie schuldig was. Schuldig aan het feit dat de acht Joden die ondergedoken zaten in het Achterhuis aan de Prinsengracht 263, werden opgepakt op 4 augustus 1944. De enige overlevende, vader Otto Frank, was er zeker van dat zij verraden waren, en hij had ook zijn verdenkingen. Die betroffen een man die in he...

De gevolgen van de Tweede Wereldoorlog zijn nog steeds merkbaar op allerlei gebieden in onze samenleving. Een van die gebieden is wet- en regelgeving.

De Duitsers stelden tijdens de bezetting allerlei maatregelen in. Een deel van deze bezettingsmaatregelen, zoals anti-Joodse verordeningen, werd na de bevrijding zo snel mogelijk afgeschaft. Een ander, groter deel bleef gelden en een aantal kreeg zelfs een vaste plaats in de Nederlandse wetgeving. Denk aan de radicale vernieuwing van het belast...

Uitdagingen in de waterhuishouding

Door klimaatverandering wordt extreem weer steeds normaler. Zomers worden droger en zware neerslag is geen uitzondering meer. We ervaren vaker de gevolgen hiervan: overstromingen in Zuid-Limburg, een lage waterstand in de Hollandse polders en droogte op de akkers. Nederland staat voor grote uitdagingen op het gebied van waterhuishouding. Dit lijkt buiten de macht van de inwoners te liggen, maar is dat wel zo?

Een veelzijdig beeld van waterschapsdemocratie

Zo...

‘Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan’ was een geliefde uitdrukking van Jan de Koning (1926-1994). Geboren als zoon van de burgemeester van Zwartsluis was hij in de oorlog actief in het verzet, om in 1945 als oorlogsvrijwilliger naar Indonesië te gaan. Het werd een deceptie. Hij ging sociale geografie studeren in Utrecht, waar hij zijn vrouw leerde kennen, de Surinaamse Molly Rellum.

Via de Christelijke Boeren- en Tuindersbond werd hij actief in de...

De Nederlandse politiek van enkele eeuwen geleden was veel inclusiever dan we denken. Rond 1800 beleefde Nederland roerige tijden: het waren jaren van revolutie, strijd tegen Oranje en de Belgische Opstand. Tegen deze achtergrond namen individuen en groepen die niet behoorden tot de stedelijke, protestantse, mannelijke bestuurselite toch volop deel aan het politieke proces.

Zij deden dat door gebruik te maken van het belangrijkste politieke instrument van hun tijd: het indienen van verzoeksch...

Abraham Kuyper (1837-1920) was een wonderkind ‘met tien hoofden en honderd armen’. Hij schreef meer dan tweehonderd boeken, was een fanatieke bergbeklimmer en reisde de halve wereld rond.

Rond 1900 was hij een dominante figuur in politiek en samenleving. We kennen hem als oprichter en Kamerlid van de ARP, en ook als stichter van een Amsterdamse universiteit en van de Gereformeerde Kerken. Uiteindelijk werd hij premier van alle Nederlanders. Als een staatsman werd hij ontvangen doo...

Meeslepende familiegeschiedenis op de breukvlakken van Nederland, Indië en Europa

De familie Kessler bracht de grondleggers voort van twee van de grootste Nederlandse ondernemingen: Koninklijke Shell en Hoogovens. Daarmee stond ze aan de basis van een nieuwe wereld, gebouwd op olie en staal. In Nederlands-Indië hoopten de Kesslers rijk te worden, maar hun plannen voor plantages en andere ondernemingen liepen op niets uit en eindigden steevast in ruzie. Dit veranderde toen pat...

De president van de Verenigde Staten wordt wel gezien als de machtigste man ter wereld – maar nooit voor lang. Wanneer zijn opvolger de inaugurele eed aflegt, op 20 januari om 12 uur ‘s middags, gaat al zijn officiële invloed in één klap verloren. Vanaf het ontstaan van de VS tot heden zijn presidenten op allerlei verschillende manieren met pensioen gegaan. De een trok zich volledig terug, de ander vond een nieuw politiek ambt. Sommigen verzilverden hun presiden...

Militaire geestelijken vormden een belangrijk onderdeel van de Nederlandse krijgsmacht tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië. Honderden predikanten en priesters werden in de tweede helft van de jaren 1940 in uniform uitgezonden om de troepen geestelijk bij te staan en het militaire moreel te versterken. Ook de militaire geestelijken waren heilig overtuigd van de rechtvaardigheid van het Nederlandse optreden. God had Nederland geroepen om de koloniale orde te herstellen, zo lui...