Nationale geschiedenis is volop in discussie, niet alleen in Nederland. Terwijl een canon ankerplaatsen en vensters probeert te bieden, brengt de multiculturele samenleving aanspraken op erkenning en inclusie met zich mee en eisen conservatieven behoud van het traditionele geschiedverhaal. Moet nationale geschiedenis verbinden, een thuis bieden, confronteren, aanklagen of verzoenen? In haar maatschappelijke functie is geschiedenis vooral een ‘willenschap’. Dat is altijd zo geweest. Van en...

De Tweede Wereldoorlog staat centraal in deel twee van de monumentale biografie van koningin Wilhelmina. In de vijf jaar van haar ballingschap in Engeland beleefde zij de somberste en mooiste uren van haar lange regering. In Londen was zij de stem van het vrije en strijdende Nederland, de moeder van de Engelandvaarders, maar ook de kampioen van een politiek vernieuwingsstreven dat haar met het kabinet in hevig conflict bracht.

Wilhelmina deed van deze bewogen jaren verslag in talloze brieven ...

In Duizend jaar weer, wind, en water in de Lage Landen geeft Jan Buisman een indrukwekkend en zeer gedetailleerd overzicht van het weer in de noordelijke en zuidelijke Nederlanden vanaf het jaar 763. Op grond van een enorme hoeveelheid zeer verschillende bronnen reconstrueert hij het weer van jaar tot jaar. Daarmee levert hij niet alleen het KNMI (dat het project wetenschappelijk begeleidt) belangrijke informatie, maar hij geeft iedere historisch geïnteresseerde een totaal nieuwe kijk op de ...

Vergeten vrouwengeschiedenissen

De Bourgondische tijd was in alle opzichten voorspoedig maar niet voor de positie van de edelvrouw. In deze overgangstijd van middeleeuwen naar renaissance pikten mannen het niet langer dat vrouwen in eigen naam bestuurden. De vrouwen verzetten zich, soms met de moed der wanhoop, tegen deze evolutie. De eerste vrouw die alarm sloeg was Christine de Pisan (†1430), maar ook later bestreden vele edelvrouwen de teloorgang van hun waardigheid. Tien edelvrouwen pas...

De Tachtigjarige Oorlog vormt het decor van een familiegeschiedenis vol drama en plottwisten. François de la Kethulle de Ryhove is één van de topfiguren binnen de Gentse Calvinistische Republiek. Hij leidt de militaire operaties om de Gentse politiek ook elders in Vlaanderen op te leggen. Dat lukt hem, maar de Gentse Calvinistische Republiek gaat ten onder aan interne twisten en de snelle opmars van de Spanjaarden.

François de la Kethulle de Ryhove trekt zich verbitterd terug in de Noorde...

De Hilversumse schoolgeschiedenis begint in de achttiende eeuw met de oude dorpsschool van meester Gijsbert Haan: één klas met wel 300 leerlingen. Nieuwe ideeën over burgerschap en de groeiende behoefte aan goed opgeleide mensen voor de opkomende industrie en handel leidden in de negentiende eeuw tot herziening van de doelstellingen van het onderwijs. Er gingen meer kinderen naar school en er kwamen meer schoolgebouwen. Ook het hoger onderwijs deed zijn intrede: in 1903 werd aan de Schutte...

Geen Fries heeft zo’n belangrijke bijdrage aan de Euro pese cultuur geleverd en zoveel invloed uitgeoefend op de politieke en geleerde wereld van zijn tijd als Viglius van Aytta (1507-1577). Vanaf de vroege jaren 1540 bekleedde hij tal van sleutelposities in de Habsburgse regering van de Nederlanden in Brussel. Decennialang was Viglius direct betrokken bij de belang rijkste politieke beslissingen in deze roerige periode. Alle ons uit de vaderlandse geschiedenis bekende fi guren zoals Willem...