Na het rampjaar 1672, waarin de Nederlandse Republiek wankelde onder interne verdeeldheid en buitenlandse dreiging, ontwikkelt Spinoza in zijn 'Politiek traktaat' een politieke filosofie die zowel realistisch als vooruitstrevend is. Uitgaand van de menselijke natuur – meer door hartstochten dan door rede geleid – onderzoekt hij hoe een staat eruit kan zien die vrijheid, stabiliteit en rechtvaardigheid duurzaam verenigt.

In scherpe analyses bespreekt hij verschillende staatsvormen, hun ris...

In 'Het tijdperk van de rede' stelt Thomas Paine kritische vragen bij het georganiseerde geloof. In de geest van de Verlichting verdedigt hij het deïsme: het geloof in een God die de wereld volgens rationele wetten creëerde, zonder tussenkomst van openbaring, kerk of priesterschap. Paine verwerpt de Bijbel als goddelijk gezag en benadrukt de kracht van het menselijk verstand in de zoektocht naar waarheid. Zijn toon is kritisch, helder en compromisloos – een krachtig pleidooi voor religieu...

De 'Gesprekken over de natuurlijke religie' van David Hume (1711 – 1776) vormen de neerslag van een levenslange interesse in het verschijnsel religie. In dit meesterwerk voert Hume aan de hand van drie fictieve gesprekspartners een filosofisch debat over de oorsprong en aard van religie. Elk personage vertegenwoordigt een ander perspectief op de vraag of de wereld een teken van een goddelijke schepper is. Op scherpzinnige wijze verkennen zij thema’s zoals het ontwerp van het universum, h...

Spinoza (1632-1677) is de belangrijkste Nederlandse filosoof en grondlegger van het rationalisme. De 'Ethica' is zijn levenswerk. In dit baanbrekende werk zet hij een visie uiteen die zijn tijd ver vooruit was. Spinoza durft de relatie tussen God, mens en wereld op een volstrekt nieuwe manier te denken. Zijn meesterwerk werd, vanwege de controversiële inhoud, pas na zijn dood gepubliceerd.

De 'Ethica' toont de weg van slavernij naar vrijheid. Spinoza begint met de vraag naar het Zijn, verv...