Waarom hebben fundamentalisten geen gevoel voor humor? Waarom lachen apen? Waarom maakt de mens nog grappen als de situatie om te janken is? Eén ding is duidelijk: humor helpt ons door moeilijke tijden heen. Humor ontregelt én stelt ons in staat om enige afstand te nemen en zaken ter discussie te stellen. Maar waarom lachen we nou eigenlijk? Wat gebeurt er met je geest en je lichaam als je iets grappig vindt? Is humor gebonden aan smaak? En zijn er ethische grenzen aan grappen? Wat vinden d...

Zwangerschap, hoewel een heel bijzondere en existentiële menselijke ervaring, is als onderwerp in de filosofie eeuwenlang volkomen onderbelicht gebleven. De meeste beroemde filosofen uit de geschiedenis waren immers mannen, en relatief weinig vrouwelijke filosofen kregen kinderen.Jonna Bornemark is hoogleraar filosofie én moeder. Ze denkt na over de filosofische implicaties van zwangerschap: de zwangere vrouw beheerst haar lichaam en tegelijkertijd ook niet, ze is passief en tegelijkertijd ...

In Fundering voor de metafysica van de zeden, verschenen in 1785, verkent Immanuel Kant voor het eerst de ethische consequenties van zijn beroemde Kritiek van de zuivere rede uit 1781. Bij het formuleren van een antwoord op de vraag naar het moreel goede stelt Kant niet het resultaat van menselijk handelen centraal, maar de gezindheid van waaruit dat handelen plaatsvindt. De voorwaarde die deze gezindheid mogelijk maakt meent hij gevonden te hebben in de autonomie van de menselijke wil.

De Fu...

In ‘Het valt te doen!’ brengt Geert Jan Blanken het gedachtegoed van de Deense filosoof Kierkegaard onder de aandacht in verhalende vorm, ondersteund door de sprookjesachtige illustraties van Timon Both. Søren Kierkegaard (1815-1855) gebruikte in zijn teksten vaak korte verhalen. Wat hij wil zeggen met zijn – soms best ingewikkelde – betogen komt dan ineens heel dichtbij. In dit boek zijn tientallen verhalen verzameld en naverteld, en van een heel beknopte uitleg voorzien. Door Kierk...

In zijn hoofdwerk 'Of – Of' reflecteert Kierkegaard via uiteenlopende pseudoniemen op zijn verbroken verloving met Regine Olsen. Tegelijkertijd gaat hij in gesprek met de grote literaire en filosofische stromingen van zijn tijd. Zijn eerste pseudonieme werk veroorzaakte veel commotie en was meteen een daverend succes. Het boek wordt nu al bijna twee eeuwen in vele talen en vanuit een diversiteit aan interesses gelezen. De veelstemmigheid van het werk, de literaire en filosofische kwalitei...

Vanwege de scheiding van kerk en staat werd in de negentiende eeuw in

openbare universiteiten kerkelijke theologie vervangen door godsdienstfilosofie.

Als venster op het denken over geloven gebruikt Willem B. Drees,

de laatste hoogleraar godsdienstwijsbegeerte in Leiden, werk van zijn

voorgangers. In de tweede helft van de negentiende eeuw dachten zij

houvast te kunnen vinden in het redelijk denken, in kennis van de

godsdiensten of hun eigen geloof. Na de Eerste Wereldoorlog wordt geloof

gezi...

‘Over vrijheid’ (1859) is een vurig pleidooi voor de vrijheid om naar eigen inzicht te denken, te spreken en te leven. Tot op welk punt mogen staat en samenleving zich bemoeien met het individu? Mill introduceert een ‘enkel zeer eenvoudig beginsel’: iedereen is vrij zolang hij of zij de medemens geen schade berokkent. Over zichzelf, over eigen lichaam en geest, is het individu soeverein.

Mill geldt als een grondlegger van het moderne liberale denken. Hij keert zich tegen de dwang van ...

‘Wees soepel van geest. Ware kracht ligt niet in stoer en sterk zijn, maar in buigzaamheid. Een boom die buigzaam is, blijft ook in een storm overeind. Zorg dat je je kracht haalt uit een alerte geest.’

Tussen 1948 en begin jaren zestig was Krishnamurti makkelijk toegankelijk, en veel mensen gingen in die tijd naar hem toe. Tijdens wandelingen, in persoonlijke ontmoetingen en via brieven bloeiden relaties op.

Krishnamurti schreef de brieven in Gelukkig is degene die niets is aan een jonge...

Volgens Alasdair MacIntyre bevindt de wereld zich in een morele chaos, mensen weten niet meer wat goed is en wat niet. In Volgens de deugd stelt hij dat dit komt doordat wij steeds verder weg zijn komen te staan van wat Aristoteles onder ethiek verstond. Wij zouden ons weer moeten richten op wat deze Griekse filosoof begreep als de deugden, datgene wat het leven op zichzelf goed maakt.

MacIntyres boek staat aan het begin van een revival van de deugdethiek en inspireerde velen, ook vandaag de ...