‘Dit is een urgent, belangrijk boek. Het bevat een waarschuwing: als je dacht dat racisme niet meer bestaat in de wetenschap, dan heb je het mis.’ – The Guardian

Bestaat er een verband tussen ras en IQ? Welk ras is het beste? Deze vragen zijn allerminst gedateerd. De rassentheorie beleeft een zorgwekkende comeback, in wetenschap en in politiek. Angela Saini onderzoekt in Superieur pseudowetenschappelijke beweringen en theorieën over ras, en toont aan waarom ze onhoudbaar zijn.

Superieu...

In 'De 8 grote lessen van de natuur' laat Gary Ferguson zien hoe we weer in contact kunnen komen met de natuur. Er heerst een groot verlangen om meer in harmonie met de natuur te leven. Ferguson beschrijft aan de hand van nieuwe wetenschappelijke inzichten dat we niet losstaan van de natuur: we zijn zelf natuur, maar zijn dat vergeten.

In acht lessen leren we van bomen, insecten, dolfijnen en andere natuurverschijnselen hoe we weer in contact komen met Moeder Natuur.

Ferguson schreef een opwi...

Wijsbegeerte, zei Bertrand Russell, is een hardnekkige poging om zo helder en redelijk mogelijk te denken. De rivier van Herakleitos bespreekt de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte met Russells omschrijving als rode draad. Plato, Aristoteles, Descartes, Spinoza, Popper, Rorty en vele anderen passeren de revue en worden in hun context geplaatst. Bovenal maken de auteurs duidelijk welke problemen deze filosofen bezighielden en hoe ze die probeerden op te lossen.

In het oeuvre van Michel Foucault neemt zijn vierdelige Geschiedenis van de seksualiteit een bijzondere plaats in. Hij werkte er de laatste tien jaar van zijn leven aan, gooide in die periode zijn aanvankelijke planning van het werk ondersteboven en zou het project uiteindelijk niet voltooien. Aanvankelijk wilde Foucault het discours over ‘de seksualiteit’ vanaf de 18e eeuw analyseren. Maar de thematiek van het afgedwongen spreken over seksualiteit, de mogelijkheden van verzet en vrijheid...

Jan Amos Comenius (1592-1670) staat bekend als grondlegger van de didactiek en de pedagogiek. Zijn 'Allesomvattende onderwijsleer' heeft daaraan sterk bijgedragen en is een echte 'klassieker'. Met de titel wil Comenius zeggen dat zijn onderwijsleer veelzijdig en volledig is, toegankelijk voor mensen van alle leeftijden en uit alle lagen van de bevolking om zich te ontwikkelen tot evenwichtige personen. De onderwijssituatie die hij beschrijft is achterhaald, maar de onderwerpen die hij bespree...

Kees Vuyk trekt in De feilbare mens fel van leer tegen de opvatting dat wie succesvol is, dat volledig aan zichzelf te danken heeft, en wie faalt in het leven ook. Dit mensbeeld leidt namelijk tot een almaar groeiende economische en intellectuele ongelijkheid.

Daartegenover zet Vuyk, winnaar van de prijs voor het beste filosofieboek in 2018, de mens als een kwetsbaar wezen: we hebben elkaar ten diepste nodig. Op zichzelf is ongelijkheid niet slecht, maar welk doel dient zij? Vuyks oproep: lat...

‘Spinoza. Zijn filosofie in vijftig sleutelwoorden’ van Maarten van Buuren is de opvolger van ‘Spinoza. Vijf wegen naar de vrijheid’ en Maarten van Buurens lovend ontvangen vertaling van Spinoza’s ‘Ethica’. Van Buuren heeft de betekenis van vijftig sleutelwoorden in Spinoza’s werk vastgesteld aan de hand van een inventaris van alle passages waarin deze sleutelwoorden voorkomen. In vijftig overzichtelijke, heldere en baanbrekende lemma’s worden deze sleutelwoorden besproken e...

Filosoof Peter Venmans onderzoekt in ‘Discretie’ wat discretie betekent in de verschillende domeinen van ons dagelijks leven.

Onze tijd houdt van transparantie en duidelijkheid. Van zwart op wit. Van alles of niets. We willen alles weten, alles zien, alles naar buiten brengen. Discretie is uit de gratie geraakt. En toch, zo luidt de stelling van dit boek, maakt discretie ons leven waardevol. Soms is het beter om niet voluit te gaan, niet alles te geven, zodat een ruimte kan ontstaan waar...

Word je van lezen een beter mens?

Misschien wel. Wegpiraten en vandalen werden door rechters al veroordeeld tot het lezen van romans. De daders zouden door de verhalen tot nieuwe inzichten moeten komen. En zo tot ander gedrag.

Maar welke inzichten dan? Kun je die vergelijken met de kennis die de wetenschap levert? En waarom zou net de kennis opgebouwd via het lezen van literatuur van mij een moreel beter mens maken?

Leen Verheyen onderzoekt in dit prikkelende essay wat filosofen hebben gedacht o...

“Het absurde ontstaat uit de confrontatie van de mens die vraagt, en de wereld die op een onredelijke wijze zwijgt.”

Hoe moet ik leven, als ik mij nergens op kan beroepen?

Dat is de vraag die Albert Camus (1913-1960) ons voorlegt in De mythe van Sisyphus.

Een vraag die ook nu nog even dringend is als in 1942 toen Camus dit boek publiceerde.

De mythe van Sisyphus in een splinternieuwe, frisse vertaling van Elly Jaffé Prijs winnares Hannie Vermeer-Pardoen.