In dit boek neemt de Tsjechisch-Nederlandse geleerde Jan Amos Comenius (1592-1670) een centrale plaats in. Met zijn filosofie en onderwijsleer wilde hij de menselijkheid in de samenleving bevorderen. Hij kwam ervoor op dat mensen met verschillende levensbeschouwelijke visies konden samenwerken om dit doel te helpen realiseren. Ook komen rozenkruisers en vrijmetselaars aan de orde, die reeds in de zestiende en zeventiende eeuw van zich lieten horen. Anders dan de kerken deden, manifesteerden z...

Voor het 'Filosofisch Dagboek' selecteerde Bart Wallet zorgvuldig 366 fragmenten uit werken van meer dan honderd van de meest invloedrijke denkers uit de 25 eeuwen geschiedenis van de westerse filosofie. Van toegankelijke tot meer complexe fragmenten en van de belangrijkste klassiekers tot minder bekende pareltjes is dit dode-denkers-dagboek een bron van wijsheid. Niet alleen voor iedereen die geïnteresseerd is in filosofie, maar ook voor iedereen die op zoek is naar de zin en betekenis van ...

In 'Het tijdperk van de rede' stelt Thomas Paine kritische vragen bij het georganiseerde geloof. In de geest van de Verlichting verdedigt hij het deïsme: het geloof in een God die de wereld volgens rationele wetten creëerde, zonder tussenkomst van openbaring, kerk of priesterschap. Paine verwerpt de Bijbel als goddelijk gezag en benadrukt de kracht van het menselijk verstand in de zoektocht naar waarheid. Zijn toon is kritisch, helder en compromisloos – een krachtig pleidooi voor religieu...

Ethiek is een wijsgerige discipline waarin de systematische  normatieve reflectie op ons praktische leven centraal staat. Hoe dienen we met elkaar om te gaan? Wat is een zinvolle manier van leven? Welke waarden moeten we in onze samenleving hoog houden? Wat is juist en wat is niet juist? Wat mag wel en wat mag niet?In dit boek vatten drie oud-hoogleraren ethiek hun vak op hoofdpunten samen. Zij baseren zich op jarenlang onderzoek en presenteren de laatste wetenschappelijke inzichten, maar z...

Heideggers 'Wat is metafysica?' bevat drie teksten. De hoofdtekst betreft de inaugurele rede die Heidegger op 24 juli 1929 hield bij de aanvaarding van zijn ambt als hoogleraar aan de universiteit van Freiburg in Breisgau. Wat is metafysica? verscheen in eerste instantie als afzonderlijke publicatie in 1929. Aan de vierde oplage van de tekst uit 1943 voegde Heidegger een Nawoord toe. Aan de vijfde oplage van de tekst uit 1949 voegde hij een Inleiding toe.

Deze uitgave volgt de vijftiende opla...

Messianisme is een filosofie van de geschiedenis die wortelt in het sterke besef dat onze sociale, religieuze en politieke orde mogelijk niet de juiste of enig mogelijke is. De komst van een messias of verlosser kan een uitweg bieden uit die negatief ervaren situatie. Hij brengt de bestaande orde, of die nu van religieuze of seculiere aard is, aan het wankelen, en zal daarom door de verdedigers daarvan niet in dank worden afgenomen.

Dit boek bespreekt zowel bronnen als erfgenamen van het mes...

De wetgeving over het zelfgekozen levenseinde om mensen met uitzichtloos lijden een waardig einde te bieden, blijft onderwerp van voortdurende discussie. Daarbij komen steeds vaker vragen naar voren over de juridische en morele grenzen die gepaard gaan met deze ultieme vorm van zelfbeschikking. Hoe moeten we omgaan met moeilijke gevallen zoals euthanasie bij jongvolwassenen, bij psychisch lijden, bij mensen met dementie, en bij degenen die hun leven als ‘voltooid’ beschouwen? Wat te denke...

Reflectie op de eigen cultuur is een kenmerk van alle beschavingen. In de westerse cultuur is deze reflectie van meet af aan ook op een redelijke, argumentatieve wijze ontwikkeld; cultuurfilosofie is daarom een wezenlijk element van de westerse beschaving. Maar in de loop van de twintigste eeuw is de westerse cultuurfilosofie een complexe zaak geworden. Door feitelijke problemen met een mondiale draagwijdte zijn twijfels ontstaan over de houdbaarheid van bepaalde fundamentele grondslagen van ...

Het rancuneuze gif gaat over een typisch kenmerk van de mens. Rancune, ook wel ressentiment of wrok genoemd, is een uiting van onvrede die zich kenbaar maakt door slachtoffergevoel, boosheid en beschuldigingen. De oorzaak van deze boosheid zoekt men in een ander. Deze treft het verwijt, heeft het gedaan en wordt dus als schuldig gezien. Daders laten zich altijd wel vinden, verdachtmaking is erg vindingrijk. Het boek gaat in op de actualiteit van dit verschijnsel. Aan de hand van een groot aan...

Het traktaat 'Engel van de vrede' was bedoeld als een bijdrage tot het realiseren van de Vrede van Breda (1667), die een eind moest maken aan de tweede Nederlands-Engelse oorlog. Volgens dit vredestraktaat komt van een duurzame vrede niets terecht als landen voorrang geven aan nationalistisch eigenbelang. Vervolgens worden noodzakelijke voorwaarden besproken die een duurzame vrede mogelijk maken.

Jan Amos Comenius (1592-1670) was een uit Tsjechië afkomstige oorlogsvluchteling die in Amsterda...