Kunnen we weten wat goed en slecht is? Deze vraag over moraliteit is thans actueler dan ooit nu door globalisering op economisch, politiek, religieus en wetenschappelijk gebied de complexiteit alleen maar toeneemt en daarmee de verwarring over tal van ethische kwesties. Waarheid, bezit, geld, genot, empathie, godsdienst, corruptie, macht, integriteit en tolerantie, het zijn allemaal onderwerpen die de realiteit en de moraliteit raken. De polarisatie van stellingnames zet de democratie onder d...

In Cognitieve evolutie Deel 1 beschrijven we de evolutie van het zenuwstelsel, dat twee kennisgegevens samenbrengt in het geheugen, te weten: fenotypische betekenis en zintuiglijke kenmerken. Daarna ontstaan er emoties bij keuzes en de ontwikkeling van een waardensysteem. In Cognitieve evolutie Deel 2 van deze metatheorie beginnen we met de positie van het onbewuste, de mutatie tot bewustzijn en wat de bewustwording voor Homo sapiens heeft betekend. Het denkend organisme kreeg met het bewustz...

Kunnen we weten wat cognitie is?

Deze vraag is een leidraad in dit boek en brengt ons naar vier voor cognitie relevante kennisgebieden om deze vraag te beantwoorden.

1. De evolutie van het cognitieve vermogen. Met de vraag, hoe is het kennisnemen ooit ontstaan? We zullen veel aandacht besteden aan de komst, de onderdelen en eigenschappen van cognitie.

2. De geboorte van elk organisme. En hoe met een immanente kenniscapaciteit het kennisnemen wordt uitgebreid tot een bepaald kennisbestand, d...

Als er al een alomvattende opdeling van de werkelijkheid te maken is, dan is het wel in zijn en schijn, ofwel in feit en fictie. Het menselijk denken lijkt ingericht om het ware van het onware te scheiden. Want herkenbaar in de vraag: Is het echt of onecht? Is het waar, of lijkt het maar zo? Het is een onderscheid in wat existent, fysisch of realistisch is en wat irreëel, denkbeeldig of virtueel is; het denken separeert het ene of het andere met de vraag: wat hoort de verbeelding toe en wat ...

De ecologie van bewustzijn, waarden en cultuur is een leidraad voor de hypothese van dier naar mens. De fysiologische veranderingen brachten veranderingen in fenotypen en daarmee in cognitie onder invloed van de biotoop. De gevolgen voor het ontstaan van bewustzijn waren voor de mens talrijk. Dit boek gaat uitgebreid in op alle consequenties die het bewustzijn heeft gebracht. Met vooreerst een scheiding in het perceptuele en het reflexieve bewustzijn, zoals het plannen, overwegen, herinneren ...

De tien belangrijkste nieuwe inzichten in ‘De evolutie van het cognitieve vermogen’ zijn gedistilleerd uit de boeken ‘Cognitieve evolutie deel 1 en 2’. Sommige hoofdstukken zijn integraal overgenomen, andere gecombineerd met diverse pagina’s van de website: cognitieve-evolutie.nl. Aangevuld met alinea’s uit de boeken: Waarden, Geloof en Epistemologie, neuroanatomie en evolutie. Bij elkaar zijn het tien toegespitste hypotheses over het ontstaan en opbouw...

De subtitel van dit boek: ‘Waden door een moeras van filosofisch onbehagen’, voorspelt niet veel goeds voor wie stevige grond zoekt voor zekerheden. Maar wie iets beweren wil heeft niets aan willekeur die door elke andere opvatting vervangen kan worden. Zo’n mening is contingent en misschien alleen van waarde voor wie die mening verkondigt, maar voor stelligheid is er waarheid nodig. Contingentie onderscheiden we van toeval en kunnen we opsplitsen in drie vormen: 1. Contingentie als ons...

Had Nietzsche gelijk toen hij schreef dat alles door het oog van waarden gaat? Wat bedoelde hij met alles? Betekent het dat alle mentale kwaliteiten onderworpen zijn aan waarden? Dat zou inhouden dat de wil, de rede, de rationaliteit, de logica, het geloof, emoties, de taal en het bewustzijn geen onafhankelijke kwaliteiten zijn waar de waarden zich aan aanpassen, maar dat het eerder andersom is. In dit essay doen we een poging de positie van waarden in het cognitieve systeem te bepalen. Is he...

In dit essay duiken we met Peter Godfrey Smith, hoogleraar wetenschapsfilosofie, naar de zeebodem om te ontdekken of er bewustzijn te vinden is bij zeedieren. Zijn boek: Metazoa, gaf daar aanleiding toe. Met de subtitel: ‘Het dierenrijk en de evolutie van het bewustzijn.’ Waar en wanneer heeft het bewustzijn zich ontwikkeld in de evolutie? Zien we sporen van bewustzijn bij de waarneming van ervaring en beleving van dieren, zoals bij de octopus? Het betoog spitst zich toe op wat subjectivi...

Sommige dieren beschikken over opmerkelijke intelligentie, maar hebben mensapen, dolfijnen, olifanten en zelfs ezels ook bewustzijn? Aan de hand van het boek van Frans de Waal: Zijn we slim genoeg om te weten hoe slim dieren zijn? onderzoeken we in dit essay de evolutionaire ontwikkeling van cognitie. Hoewel het cognitieve vermogen bij de talrijke diersoorten in verschillende vermogens is geëvolueerd, zien we, dat de basis om tot identificaties te komen bestaat uit betekenis en zintuiglijke ...