Nico Dijkshoorn schreef, op verzoek van Museum Jan Cunen, elf brieven aan multitalent Willem Witsen (1860-1923). Hij was een huisvriend van zowel De Tachtigers (o.a. de schrijvers

Willem Kloos en Albert Verwey) als de kunstenaars Isaac Israels en George Hendrik Breitner.

Dijkshoorn liet zich inspireren door Willems schilderijen, etsen, foto’s én de originele correspondentie van deze vriendengroep.

Het resultaat is scherp, ontroerend, grappig en verrassend actueel. Lukt het de schrijver om ...

‘Fix het seksisme in de letteren’ luidde de boodschap in het zogenaamde Fixdit-manifest uit 2022. Dat is nogal een opdracht, maar Filter neemt de handschoen graag op – ook omdat de rol van de vertalers, toch ook actief in het letterenveld, onderbelicht leek. In het manifest worden tal van schrijfsters genoemd, ook buitenlandse, maar wie er achter die vertalingen schuilgingen werd

niet vermeld. Hebben vertalers ook met seksisme te maken?

Hoe liggen de verhoudingen in ons eigen subveld?...

‘Gedichten voor kinderen zijn veel moeilijker te vertalen dan gedichten voor volwassenen. De verklaring daarvoor is allereerst dat kinderschrijvers zich bekommeren om de gevoeligheid die kinderen hebben voor de fonetiek van ieder woord en daarom de verzen toerusten met een maximum aan klinkende dynamische rijmen. Bovendien zijn de woorden die rijmen in kindergedichten de belangrijkste dragers van betekenis. De zwaarste semantische last wordt vierkant op de schouders van de rijmwoorden geleg...

Een heuse prinses, een spraakzame papegaai, een man die een draailier bespeelt, een meertalig bos: dat zijn de ingrediënten dit keer. Het heeft er alle schijn van dat we in een sprookjeswereld zijn aanbeland. Maar dat is allerminst het geval: hier worden eigenzinnige vertalers geportretteerd en bijzondere beelden voor het vertalen gepresenteerd.

Realistische ontwerpen voor een reële wereld die gebaat is bij verstandhouding, vertaling en overleg. Een wereld dus die niet uitsluit, geen mensen...

Salig is die Vertalers*, want hulle sal die Aarde beërwe – Vertaling en vertalings is ’n dinamiese manier om dit wat buite jou lê, toe te laat om intens en genuanseerd die “ek” te beïnvloed. Jy ervaar iets wat van jou en jou ervaring verskil. Daar is skielik ’n karakteristieke weerstand van iets of iemand wat nie binne jou selfkennis val nie – hierdie ligte weerstand lok jou via taal uit om jou innerlike kaart aan te pas.

* En diegene wat Literêre vertalings lees

Antjie Krog, ...

Allemaal nieuw! Twee sprankelende columns, een hyperscherp schotschrift, een caleidoscopisch bezien vertaaljaar, zes in het licht gezette vertalingen en een noodzakelijk geachte hervertaling van een klassiek gedicht. En ook nog eens in een nieuwe uitgeversjas. Ga er maar aanstaan, beste lezer. U wordt naar Siberië geleid, u wordt herstript en kunt u mengen in een verwoede strijd met vermeende persklaarversmurfers.

Desgewenst kunt u zich beschermen door net als Filter van gedaante te verwiss...

Hoe zacht is de overreding van de woestijn die haar fijne rekeningen voor je uitrolt. Wat zoek je in deze woestijn, zei de stem in de woestijn waar niets te horen is. Waarom ben ik zo verlaten. Waarom is de Rode Zee zo vol haaien, vol met de wreedste dieren? En de stem antwoordt niet, want het is stil in de woestijn. Iemand heeft zich deze woestijn voorbehouden en die iemand was geen hotelbedrijf en geen oliemaatschappij.

Ingeborg Bachmann, vertaald door Paul Beers (1935-2024)

Dunne enkels en...