Bij Rhenen duikt uit het Rijndal steil de Utrechte Heuvelrug op. Dit relict uit de voorlaatste ijstijd is de eerste Nederlandse hoogte vanaf de kust. Op de zuidelijke flank van deze rug vestigden zich duizenden jaren geleden de eerste bewoners. Van de plaatsen waar ze woornden en werkten, is al lang niets meer te zien. Hun laatste rustplaatsen daarentegen liggen nog op honderden plaatsen verscholen in de bossen: grafheuvels uit de Nieuwe Steentijd, Bronstijd en IJzertijd. Vergeleken bij ander...

De Nederlandse stadsarcheologie heeft de afgelopen decennia een omvangrijke hoeveelheid informatie opgeleverd over de middeleeuwse stad in veel van haar gedaanten. Dit betreft onder meer het ontstaan, de topografie, de materiële cultuur en het functioneren van steden. De veelheid van opgegraven informatie is inmiddels zo groot dat het maken van syntheses een complexe aangelegenheid is geworden. Roos van Oosten kijkt voor het eerst in stadsarcheologisch Nederland systematisch over de grenzen ...

Dit is het verhaal van een bijzondere opgraving. Onderzocht werd een onaanzienlijke ruïneheuvel in Jordanië. De naam van de ruïneheuvel kwam niet in de Bijbel voor, en er was geen belangrijke stad onder het puin te verwachten. De opgraver Henk Franken had nog geen naam gemaakt binnen de archeologische gemeenschap.

Maar op Tell Deir Alla werd vanaf 1960 geschiedenis geschreven. Om de tell haar geheimen te ontfutselen trotseerden de opgravers maandenlang kou, regen en wind, het slapen in kla...

Eenvoudige boeren met wat akkers en koeien, mensen die min of meer gelijk waren aan elkaar en vreedzaam leefden. Dat is het beeld dat de meeste opgravingen ons bieden van de prehistorische samenlevingen in Nederland. Maar dat is schijn: ook toen waren er statusverschillen en had de één meer macht dan de ander. Een treffend voorbeeld is de periode rond 600 voor Christus, de Vroege IJzertijd. In het Nederlandse rivierengebied leefden toen mannen die contacten hadden met beschavingen in Midden...

In de eerste helft van de 20ste eeuw was de naam van kapitein Hendrik Joseph Bellen onlosmakelijk verbonden met de Veluwse en Drentse heidevelden. Vooral in de alom aanwezige zandverstuivingen en nieuwe ontginningen deed hij zijn belangrijke archeologische ontdekkingen. Als amateurarcheoloog onderhield hij contact met internationaal bekende archeologen als Holwerda in Leiden en Van Giffen in Groningen. Ook was hij medeoprichter van de vereniging Oud Ede. Vooral onder de bevolking was hij een ...

Met het huidige archeologisch bestel, de impact van de ‘third science’- revolutie en de toenemende aandacht voor erfgoed lijkt de Nederlandse archeologie sterker in de samenleving verankerd dan ooit. Maar wie zit er eigenlijk te wachten op het verleden dat archeologen menen te schrijven, en waarom eindigen de verhalen van archeologie vaak in de rafelranden van de canonieke geschiedenis?

Bij archeologie past geen kruideniersmentaliteit: ze is één van de meest krachtige manieren om geschi...

Het archeologisch onderzoek in Nederland naar de vroegneolithische Lineaire Bandkeramiek cultuur of LBK (5250-4950 v. Chr.) heeft een lange geschiedenis. Sinds de eerste vondsten in 1925 werken amateur- en beroepsarcheologen er aan om onze kennis van deze cultuur te vergroten. Naast grote opgravingen die door de Universiteit Leiden zijn uitgevoerd, heeft veel (meest kleinschaliger) onderzoek plaatsgevonden dat minstens belangrijke aanvullende gegevens kan bieden, zo niet een ander licht kan w...

This volume establishes a rich cross-disciplinary dialogue about the significance of stone in society across time and space. The material properties of stone have ensured its continuing importance; however, it is its materiality which has mediated the relations between the individual, society and stone.

Bound up with the physical properties of stone are ideas on identity, value, and understanding. Stone can act as a medium through which these concepts are expressed and is tied to ideas such a...

Vijftien jaar was Domitianus als keizer van Rome aan de macht (81-96). Na de onverwachte dood van zijn oudere broer Titus, die slechts twee jaar regeerde, was hij de logische troonopvolger. Domitianus zette op veel punten het beleid van zijn populaire vader Vespasianus (keizer tussen 69-79) en Titus (79-81) voort. Met succes: er heersten vrede, rust en stabiliteit op de meeste plaatsen in het Rijk. De handel en bedrijvigheid floreerden, ook al plukte niet iedereen daarvan de vruchten. Intusse...

In deze studie staan de overblijfselen van prehistorische boerengemeenschappen van omstreeks 3500 jaar geleden centraal. Het gaat om samenlevingen die de pleistocene zandgronden van Zuid-Nederland en Vlaanderen in de periode van 1800 tot 1050 voor Chr. bewoonden. Van hun boerenbestaan van toen rest niet veel, maar het databestand aan archeologische ontdekkingen uit deze periode groeit sinds jaar en dag.Het was de archeoloog Willem Glasbergen die in de jaren vijftig de overblijfselen toeschree...